Hidrogeno isotopoak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
tNo edit summary |
||
8. lerroa:
== Informazio taula ==
{|border="1" cellpadding="3" style="background: #ffffff"
85. lerroa:
|}
OHARRA: <nowiki>#</nowiki>
== Protioa ==
<sup>1</sup>H [[isotopo]]a da naturako hidrogeno isotopo arruntena, hidrogeno natural guztiaren % 99,98 baita. <sup>1</sup>H isotopoaren nukleoa protoi bakar batek osatzen duenez,
== Deuterioa ==
<sup>2</sup>H aurrekoarekin batera hidrogenoaren isotopo egonkor bakarra dugu. ''[[Deuterio]]'' izena egozten zaio, eta bere nukleoa bi [[nukleoi|nukleoiz]] osatua dago, [[protoi]] batez eta [[neutroi]] batez. [[Lur]]reko hidrogenoaren %0,0026 eta %0,0184 artean ''deuterio''a dugu. Isotopo honek ez du [[Erradiaktibitate|erradiaktibitaterik]] eta ez du giza osasunean eragin nabarmenik. [[Deuterio]] atomo ugariz osaturiko urari `''[[ur astun]]''` izena egozten zaio deuterioa protioa baino astunagoa baita. Deuterioa eta deuterioak osatzen dituen substantziak marka ez-radioaktibo gixa erabili ohi dira saiakera kimikoetan baita <sup>1</sup>H-NMR espektroskopiako solbente gixa. `''[[Ur astun]]a''` neutroi moderatzaile eta
== Tritioa ==
<sup>3</sup>H (edo Helio-3) [[isotopo]]ari ''[[tritio]]'' izena egozten zaio eta hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[nukleo atomiko]]an, bi [[neutroi]] eta [[protoi]] bat urrenez urren. Isotopo hau aurreko biak ez bezala erradiaktiboa da, eta [[beta partikula|β]] erradiazioa igorriz desintegratzen da. ''[[Tritio]]ak'' 12,32 urteko batez besteko bizitza du. Tritio naturala [[Izpi kosmiko|izpi kosmikoen]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da oso
== Hidrogeno isotopoen izenak ==
Hidrogenoaren [[isotopo]]ek soilik jasotzen dute gaur egun izen propioa, analisi [[
▲Hidrogenoaren [[isotopo]]ek soilik jasotzen dute gaur egun izen propioa, analisi [[radioaktibitate|radioaktiboaren]] lehen garaian zenbait [[elementu kimiko|elementuren]] isotopoek ere izen propiala zuten, gaur egun esan bezala ordea hidrogenoak soilik mantentzen ditu izen horiek. <sup>2</sup>H eta <sup>3</sup>H zeinuen ordez zenbaitetan D eta T hizkiak ere erabiltzen dira ''deuterio'' eta ''tritioarentzat'' urrenez urren. <sup>1</sup>H-k ez du inongo zeinurik P hizkia erabiliko balitz [[fosforo]]arekin nahastuko baiginake, [[IUPAC]] elkarteak hala ere <sup>1</sup>H, <sup>2</sup>H eta <sup>3</sup>H zeinuak erabiltzea gomendatzen du.
<sup>4</sup>H, <sup>5</sup>H, <sup>6</sup>H eta <sup>7</sup>H isotopoei aurrekoen izenei jarraiki ''tetradio'' edo ''quadio'', ''pentio'', ''hexio'' eta ''septio'' izena egozten zaie urrenez urren.
|