Meiji Berrezartzea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
t Assar wikilariak «Meiji Berrezarkuntza» orria «Meiji Berrezartzea» izenera aldatu du
Assar (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
1. lerroa:
{{Japoniako historia aurkibidea}}
{{nihongo|'''Meiji BerrezarkuntzaBerrezartzea''' (|明治維新; ''|Meiji ishin'')}} —'''Meiji Iraultza''' izenaz ere ezaguna— [[Japonia]]k [[1866]]tik [[1869]]ra bitartean egindako egitura politiko eta sozialen aldaketa da. Meiji BerrezarkuntzaBerrezartzea, hortaz, [[Edo Aroa]]ren eta [[Taishō Aroa]]ren arteko epea da.
 
Meiji BerrezarkuntzakBerrezartzeak Japonian indarrean zegoen erregimen despotikoaren ([[Shogun]] erregimena) erorketa suposatu zuen. Erregimen honetan enperadoreak zuen botere osoa; egoera [[Europa]]ko [[feudalismoa]]ren antzekoa zen. [[1853]]ra arte Japoniak ez zuen inolako kanpo harremanik izan ([[Txina]] eta [[Holanda]]ren salpuespenekin). Urte hartan [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] armadaren itsasontziak iritsi ziren Japoniako kostaldera, merkataritza itun bat eskatuz. Japoniarrek ''Kuro-fune raikō'' (itsasontzi beltzen etorrera) bezala ezagutzen dute afera hau. Japoniak armadarik ez zuenez, ituna sinatzera behartua ikusi zuen bere burua.
'''Meiji Berrezarkuntza''' (明治維新; ''Meiji ishin'') —'''Meiji Iraultza''' izenaz ere ezaguna— [[Japonia]]k [[1866]]tik [[1869]]ra bitartean egindako egitura politiko eta sozialen aldaketa da. Meiji Berrezarkuntza, hortaz, [[Edo Aroa]]ren eta [[Taishō Aroa]]ren arteko epea da.
 
Meiji Berrezarkuntzak Japonian indarrean zegoen erregimen despotikoaren ([[Shogun]] erregimena) erorketa suposatu zuen. Erregimen honetan enperadoreak zuen botere osoa; egoera [[Europa]]ko [[feudalismoa]]ren antzekoa zen. [[1853]]ra arte Japoniak ez zuen inolako kanpo harremanik izan ([[Txina]] eta [[Holanda]]ren salpuespenekin). Urte hartan [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] armadaren itsasontziak iritsi ziren Japoniako kostaldera, merkataritza itun bat eskatuz. Japoniarrek ''Kuro-fune raikō'' (itsasontzi beltzen etorrera) bezala ezagutzen dute afera hau. Japoniak armadarik ez zuenez, ituna sinatzera behartua ikusi zuen bere burua.
 
Gertaera horrek munduan bakarra izango zen prozesua abian jarri zuen: Meiji iraultza. Klase menperatzailearen ([[aristokrazia]]) zati handi batek aldaketaren beharra ikusi eta pribilegioei uko egin zien. Iraultzaile hauei ''Ishin shishi'' deitu zitzaien. Shogun erregimenaren aldekoek, bere aldetik, ''Shinsengumi'' deitutako indar paramilitarra osatu zuten iraultzaileen aurka. [[1867]]rako iraultzaileek Shogun erregimenaren aldekoei aurre hartuko diete. Bost gerraren ostean (Boshin Gerrak bezala ezagutuak), Shogun erregimenak amore emango du.
 
[[1868]]an Meiji berrezarkuntzariBerrezartzeari ekingoekin zaiozitzaion bete-betean: Samuraien pribilegioak deuseztatukodeuseztatu diraziren; jendeak abizena izateko aukera edukikoeskuratu duzuen (lehen aristokraziaren pribilegioa zena), etab. Aldaketa hauek ezegonkortasun handiko epea ekarrikoeraman dutezuten Japoniara, altxamendu ugari emanez. Lau hamarkada itxaron beharkobehar diraizan zen egonkortasunera bueltatzeko, Japonia potentzia militar eta ekonomikoa bihurtuta.
 
== Ikus, gainera ==