Eufrates: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
12. lerroa:
| ahoa = [[Xatt al-Arab]] ([[Pertsiar Golkoa]])
}}
'''Eufrates'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0164.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia}}</ref> ([[antzinako greziera]]z: Εὐφράτης; {{lang-tr|Fırat}}; {{lang-ar|الفرات|al-Furāt}}; {{lang-ku|Firat}}; {{lang-syr|ܦܪܬ|Prath}}; {{lang-he|פרת|Prat}}; [[armeniera]]z: Եփրատ, ''Yeprat''}}), '''Eufrates ibaia''' bezala ere ezaguna, [[Mendebaldeko Asia]]ko ibairik nagusienetariko bat da. [[Turkia]], [[Siria]] eta [[Irak]] zeharkatzen du. 2.786 km luze da, eta 440.000 km²ko arroa drainatzen du<ref name=watinv>[http://waterinventory.org/surface_water/euphrates-river-basin Euphrates River Basin] Inventory of Shared Water Resources in Western Asia. Waterinventory.org</ref>. [[Tigris]]arekin batera [[Mesopotamia]]ko bi ibai handietatik da, mendebaldekoena zehazki.
 
== Geografia ==
Bi adar ditu sorburuan, [[Kara Su]] eta [[Murat]], [[Elazig]]en ipar-mendebaldean, [[Keban]]dik 10 kmra ([[Turkia]]ko hego-ekialdean), elkartzen direnak. Kara Su izeneko adarra (Sartaldeko Eufrates modura ere ezaguna) 3.290 metroko garaieran jaiotzen da [[Kargazapi Dag]]en, eta 442 km luze da. Murat edo Ekialdeko Eufrates, berriz, Ararat menditik hurbil, [[Van aintzira]]ren iparrean, sortzen dena, 722 km luze da.
 
Elkargunetik aurrera [[Anatolia]]tik igaro, [[Taurus mendiak]] gurutzatu, [[Siria]]tik igaro eta hortik [[Irak]]era doa. Herrialde honetan, 1.200 kilometrotan, [[Tigris]]ekin Mesopotamiabatera, irakiarra [[Mesopotamia]] osatzen du. Beheko ibilguan beso ugari dauzka eta padurak eta zingirak[[zingira]]k eratzen ditu. Irakeko hego-ekialdean, Tigrisekin elkartzen den lekuan, [[Xatt al-Arab]] sortzen du, eta [[Pertsiar Golko]]ra isurtzen dadena.
 
830 m³/s-ko ur-emaria du [[Siria]]n, baina udan 300 m³/s-ra jaisten da eta ekaitzetangoraldietan 5.200 m³/s arte irits daiteke. UrBeti handiek sortzen dituzten uholdeak saihestekoere, urtegiak egin dira, urak beste guneetara eramanez. Leinu [[beduino1970eko hamarkada]]tik ugariaurrera kokatuTurkia daeta EufratesSirian ibaiareneraiki ibarretan.ziren [[Babiloniaurtegi (hiria)|Babilonia]]handiek ereerabat aldatu harendute ur-emarien bazterretanerregimena<ref eraikia zegoenname=watinv></ref>.
 
Eufratesen arroak 440.000 km² inguruko eremua hartzen du; %47 Iraken dago, %28 Turkian, %22 Sirian, %2,97 [[Saudi Arabia]]n eta %0,03 [[Jordania]]n<ref name=watinv></ref>.
== Ibaiadar nagusiak ==
=== Ibaiadar nagusiak ===
{| class="wikitable"
|-
28 ⟶ 30 lerroa:
! Arroa (km<sup>2</sup>)
! Emaria (m<sup>3</sup>/s)
! Bazterra
! Ertza
|-
|[[Kara Su]]
133 ⟶ 135 lerroa:
</timeline>
</center>
 
== Historia ==
Leinu [[beduino]] ugari kokatu da Eufrates ibaiaren haranean. [[Babilonia (hiria)|Babilonia]] ere haren bazterrean eraikia zegoen.
 
== Erreferentziak ==