Giuseppe Mazzini: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Giuseppe Mazzini.jpg|right|220 px|thumb|Giuseppe Mazzini]]
 
'''Giuseppe Mazzini''' ([[Genova]], [[Italia]], [[1805]]eko [[ekainaren 22]]a – [[Pisa]], Italia, [[1872]]ko [[martxoaren 10]]a), italiar filosofofilosofoa eta italiar politikari abertzale eta iraultzaile errepublikazalea daizan zen. Haren ideia eta jarduera politikoek eragin nabaria izan zuten [[Italia]]ko Erreinuaren sorreran; Italiako hainbat auzitegitan ezarri zizkioten kondenen ondorioz, ordea, ihesean ibili behar izan zuen hil arte. Mazziniren teoriak oso garrantzitsuak izan ziren [[XIX. mendea|XIX. mendeko]] [[Europa]]n estatu demokratiko eta errepublikanoen aldeko mugimenduetan. [[Giuseppe Garibaldi]], [[Viktor Emanuel II.a Italiakoa]] eta [[Camillo Benso (Cavourreko kondea)|Camillo Bensorekin]] batera, aberriaren aitatzat hartua dago [[Italia]]n.
 
== Bizitza ==
 
[[File:Giuseppe_Mazzini_bust_in_Cremona.jpg|thumb|right|180px|BrontzezkoMazziniren Mazzinibrontzezko bustoa, ''Lorategiak Publikoa [[Joan Paulo II.a]]'' lorategi publikoetan ([[Cremona]]).]]
 
[[Genova]]n egin zituen abokatu ikasketak eta bertan aritu zen abokatu, tarteka hainbat aldizkaritan idazten zuela. 1830ean ''[[carbonari]]'' elkartean sartu zen; atxilotu zuten baina alde egin eta [[Marsella]]ra joan zen. ''La Giovane Italia'' elkartea sortu zuen han, 1831n. Italia batu, libre eta errepublika egiturakoa eskaintzen zuen elkarte horren programak. Italiako zenbait estatutako agintariak botatzeko bi matxinada ahalegin egin zituen 1831n eta 1834an, baina ez zitzaizkion nahi bezala atera eta [[Suitza]]ra joan zen bizitzera. 1837an [[Londres]]a aldatu zen. Handik ere lehengoan jarraitu zuen. Frantziako [[1848ko iraultza]]ren ondoren [[Milan]]a joan zen eta heroi gisa hartu zuten. [[Erromako errepublika]]ko hiru agintarietako bat izan zen. Erroma Frantziako gudarosteen eskuetan erori zenean Londresa ihes egin zuen berriro. BestBeste ematxinadamatxinada batzuetan eta [[Garibaldi]]renetan ere hartu zuen parte. Italia batzeak poz eman zion baina [[monarkia]]ren kontra egon zen beti. Parlamentario ere izan zen, baina ez zen bileretara behin ere joan. 1870ean berriro atxilotu zuten Garibaldiren matxinadan parte hartu zuela salaturik.
 
== Aberriaren kontzientzia ==
 
"Nazioak elkarteak dira eta elkartze horren arrazoiak honakoak dira: hizkuntza, geografia, historian jokatu izan duten rola eta abar. Baina, betiere, printzipio bera onartzen dute eta batutako inperioaren eskubidearen bidean doaz zehaztutako helmuga bakarra lortzeko helburuarekin.
 
MazzinirentzatMazziniren iritzira, nazio batek, printzipio fisikoak, tangibleakhautemangarriak, objetiboak zituen, behean idatzita dagoenobjektiboak moduanditu:
 
"{{aipu|Hizkuntza batek, geografia-baldintza jakin batzuek edo historiak emandako zeregin batek biltzen dituen banakoen elkartea da nazioa; nazio bateko banakoek printzipio jakin bat onartzen dute, eta inperio bateratuaren eskubidea baliatuz, muga jakin bakar baten bila abiatzen dira."|Mazzini, 1834}}
 
== ItaliakoItaliaren batasunari buruz ==
Mazzini, 1834
"{{aipu|Nazioa ez zen sekula existitu, hori diote; beraz, sekula ezingo da existitu. Baina guk, arazo hori gure ikuspegitik aztertuta, ondokoa adieraziko dugu: nazioa ez da orain arte existitu; beraz, etorkizunean existi daiteke. Gizateriaren alde gauza handiak egiteko duen herriak inoiz edo behin nazio bilakatu behar du."|Mazzini, Italiako batasunari buruz, 1861.}}
 
== Italiako batasunari buruz ==
"Nazioa ez zen sekula existitu, hori diote; beraz, sekula ezingo da existitu. Baina guk, arazo hori gure ikuspegitik aztertuta, ondokoa adieraziko dugu: nazioa ez da orain arte existitu; beraz, etorkizunean existi daiteke. Gizateriaren alde gauza handiak egiteko duen herriak inoiz edo behin nazio bilakatu behar du."
 
Mazzini, Italiako batasunari buruz, 1861
 
{{biografia zirriborroa}}
 
== Kanpo loturak ==
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/-12/-27}}
{{commonskat}}
 
{{DEFAULTSORT:Mazzini, Giuseppe}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
 
[[Kategoria:Italiako politikariak]]
[[Kategoria:Genovatarrak]]
{{DEFAULTSORT:bizialdia|1805eko|1872ko|Mazzini, Giuseppe}}
[[Kategoria:1805eko jaiotzak]]
[[Kategoria:1872ko heriotzak]]