Iberiar Penintsulako Gerra Euskal Herrian: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-Iberiar Penintsula +Iberiar penintsula) |
||
1. lerroa:
{{Euskal Herriko historia aurkibidea}}
[[XIX. mendea]] hasieran, [[Napoleon Bonaparte]]k [[Frantzia]]ko politika zuzendu zuen garaian, [[Napoleondar Gerrak]] izeneko gatazka militarrak gertatu ziren. Horiek [[Europa]]ra zehar hedatu ziren, baita [[Euskal Herria|Euskal Herrira]] ere. Euskal Herria gudu zelai bilakatu zuen guda [[Iberiar
== Gerraren hasiera ==
25. lerroa:
[[1812]]ko [[uztail]]ean [[Erresuma Batua]]k esku hartu zuen gerran. [[Arthur Wellesley]] Wellington dukeak [[Portugal]]etik sartu zen anglo-portugaldar armada baten aurrean<ref>{{Erreferentzia| abizena1 =Gates| izena1 =David (1986)| izenburua = The Spanish Ulcer: A History of the Peninsular War| argitaletxea = Pimlico| urtea =[[2002]]| isbn = 0712697306}}</ref>. [[Ciudad Rodrigo]]n eta [[Arapiles]]en garaipenak lortu ondoren, [[Madril]]erako bidea hartu zuen eta [[Joseph Bonaparte]]k [[Valentzia]]ra ihes egin behar izan zuen. Nahiz eta frantziarrek kontraeraso egin eta erregea [[Madril]]era itzuli, [[Errusia]]ko kanpainan izandako porrotaren ondorioz [[1813]]ko hasieran Bonaparte behin betiko bota zuten [[Madril]]dik.
Handik guda-frontea [[Euskal Herria|Euskal Herrira]] etorri zen, atzera egitea aitzina joan ahala. [[Ekainaren 21]]an [[Gasteizko gudua|Gasteizen]] gerraren gudu odoltsu eta nagusienetariko bat izan zen. Bertan [[Joseph Bonaparte]] menderatu ondoren, Welingtonek [[Donostia]] eta [[Iruñea]] hartzeko erasoaldiei ekin zion, frantziarrak [[Iberiar
Wellington [[Donostiako setioa|Donostia konkistatzeko]] ahaleginetan zegoenean, bere portua garrantzi estrategikoa zuenez, 11.000 lagun bidali zituen [[Iruñe]]ra [[Enrique José O'Donnell|O'Donnell jeneral]] espainiarraren agindupean. Frantziarren kontraerasoa saihesteko [[Rowland Hill]]en gudarosteari eskatu zion [[Pirinioak|Pirinioetatik]] 80 [[kilometro]]ko luzera zuen frontea kontrolatzea, batez ere, mendiko pasabideak<ref>{{Erreferentzia | abizena1 = Chandler| izena1 = David| izenburua = Dictionary of the Napoleonic Wars| argitaletxea = Wordsworth Editions| urtea = [[1999]]| isbn = 1 84022 203 4}}</ref>.
51. lerroa:
== Ikus, gainera ==
* [[Euskal Herriko historia]]
* [[Iberiar
* [[Napoleondar Gerrak]]
| |||