Hafez al-Assad: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Hafez al-Assad lotu du, Wikidataren arabera.
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Agintari infotaula
[[Fitxategi:Hafez al-Assad.jpg|thumb|alt=|Hafez al Assad]]
| trataera =
 
| izena = Hafez al-Asad
'''Hafez al-Asad''' ([[arabiera]]z: حافظ الأسد ''Ḥāfiẓ al-Asad''; [[Qardaha]], [[1928]] - [[Damasko]], [[2000]]) [[siria]]r politikari eta militarra izan zen. [[Sobietar Batasun]]ean osatu zituen Siriako ikastegi militarretan hasitako ikasketa militarrak. 1946an [[Baath Alderdi Arabiar Sozialista|Baath]] (Pizkundea) alderdiko kide egin zen, eta 1963ko estatu-kolpearen ondorioz, alderdi hori agintera iritsi zenean, Aire Armadako jeneral izendatu zuten. 1966tik 1970era bitartean, Defentsarako ministro izan zen, eta 1970ean gobernuaren kontrolaz jabetu zenean, lehen ministro, hurrengo urtean lehendakari hautatu zuten arte. 1973an Egiptorekin batera parte hartu zuen [[Yom Kippur Gerra|Yom Kippureko gerran]], baina ez zuen onartu [[1970eko hamarkada]]ren amaieran [[Egipto]]k eta [[Israel]]ek lortu zuten hitzarmena. 1976, 1987 eta 1990ean [[Libanoko Gerra Zibila|Libanoko Gerra Zibilean]] esku hartu zuen, Libanoko lurralde zabal bat Siriaren kontrolpean jarriz, eta [[Iran]]en alde ere egin zuen, herrialde horrek [[Iran-Irak gerra|Iraken aurka izandako gerran]] (1980-1988). [[1980ko hamarkada]]ren hasieran, hainbat estatu-kolperen ahaleginak jasan bazituen ere, basakeria handiz eraso zien aurkari politikoei; 1982an milaka soldadu bidali zituen [[Hama]] hirira, [[Anaia Musulmanak|Anaia Musulmanen]] matxinada suntsitzera. Urte askoan Siria izan zen SESBen hurbileneko aliatua [[Ekialde Hurbil]]ean, baina 1980ko hamarkadaren amaieran, sobietar aginpidea ahuldu zenean, Mendebaldearekiko harremanak hobetzen ahalegindu zen Assad. [[Golkoko Gerra]]n, gatazkaren konponbidea mundu arabiarraren barruan bilatzen saiatu zen, baina [[Saddam Hussein]]ek bereganatutako boterearen beldur, nazioarteko koalizioaren alde egin zuen, Siriako soldaduak [[Saudi Arabia]]ra bidaliz Iraken aurka borrokatzera. 1993an, ordea, parte-hartze eskasagoa izan zuen Israelek eta [[Palestinaren Askapenerako Erakundea]]k lortutako bake-hitzarmenean. 1995ean Israelgo estatuarekin elkarrizketak hasi zituen, bake-hitzarmena eta elkarrenganako aitorpena lortzeko. Hil zenean, 2000. urtean, bere bigarren semea, [[Bashar al Assad|Bashar]], izan zuen ondorengo, zaharrena, Basel, istripu batean hil baitzen.
| irudia = Hafez al-Assad.jpg
| armarria =
| kargua = [[Siria]]ko presidentea
| hasiera = [[1971]]ko martxoak 12
| bukaera = [[2000]]ko ekainak 10
| aurrekoa = [[Ahmad al-Khatib]]
| ondorengoa = [[Bashar al-Assad]]
| jaiodata = [[1930]]eko [[urriaren 6]]a
| jaiolekua = [[Qardaha]]
| hildata = [[2000]]ko [[ekainaren 10]]a
| hillekua = [[Damasko]]
| ezkontidea = Aniseh Makhluf
| semeak =
| egoitza =
| sinadura =
}}
'''Hafez al-Asad''' ([[arabiera]]z: حافظ الأسد ''Ḥāfiẓ al-Asad''; [[Qardaha]], [[19281930]] - [[Damasko]], [[2000]]) [[siria]]r politikari eta militarra izan zen. [[Sobietar Batasun]]ean osatu zituen Siriako ikastegi militarretan hasitako ikasketa militarrak. 1946an [[Baath Alderdi Arabiar Sozialista|Baath]] (Pizkundea) alderdiko kide egin zen, eta 1963ko estatu-kolpearen ondorioz, alderdi hori agintera iritsi zenean, Aire Armadako jeneral izendatu zuten. 1966tik 1970era bitartean, Defentsarako ministro izan zen, eta 1970ean gobernuaren kontrolaz jabetu zenean, lehen ministro, hurrengo urtean lehendakari hautatu zuten arte. 1973an Egiptorekin batera parte hartu zuen [[Yom Kippur Gerra|Yom Kippureko gerran]], baina ez zuen onartu [[1970eko hamarkada]]ren amaieran [[Egipto]]k eta [[Israel]]ek lortu zuten hitzarmena. 1976, 1987 eta 1990ean [[Libanoko Gerra Zibila|Libanoko Gerra Zibilean]] esku hartu zuen, Libanoko lurralde zabal bat Siriaren kontrolpean jarriz, eta [[Iran]]en alde ere egin zuen, herrialde horrek [[Iran-Irak gerra|Iraken aurka izandako gerran]] (1980-1988). [[1980ko hamarkada]]ren hasieran, hainbat estatu-kolperen ahaleginak jasan bazituen ere, basakeria handiz eraso zien aurkari politikoei; 1982an milaka soldadu bidali zituen [[Hama]] hirira, [[Anaia Musulmanak|Anaia Musulmanen]] matxinada suntsitzera. Urte askoan Siria izan zen SESBen hurbileneko aliatua [[Ekialde Hurbil]]ean, baina 1980ko hamarkadaren amaieran, sobietar aginpidea ahuldu zenean, Mendebaldearekiko harremanak hobetzen ahalegindu zen Assad. [[Golkoko Gerra]]n, gatazkaren konponbidea mundu arabiarraren barruan bilatzen saiatu zen, baina [[Saddam Hussein]]ek bereganatutako boterearen beldur, nazioarteko koalizioaren alde egin zuen, Siriako soldaduak [[Saudi Arabia]]ra bidaliz Iraken aurka borrokatzera. 1993an, ordea, parte-hartze eskasagoa izan zuen Israelek eta [[Palestinaren Askapenerako Erakundea]]k lortutako bake-hitzarmenean. 1995ean Israelgo estatuarekin elkarrizketak hasi zituen, bake-hitzarmena eta elkarrenganako aitorpena lortzeko. Hil zenean, 2000. urtean, bere bigarren semea, [[Bashar al Assad|Bashar]], izan zuen ondorengo, zaharrena, Basel, istripu batean hil baitzen.
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}