Frantsestu (Iberiar Penintsulako Gerra): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Frantsestu» orria «Frantsestu (Iberiar Penintsulako Gerra)» izenera aldatu du
No edit summary
1. lerroa:
{{erreferentzia falta}}
 
[[Iberiar Penintsulako Gerra]]n, '''frantsestuak''' [[Argien Garai]]ko ideien, [[liberalismo]]aren edota [[Frantziako Iraultza]]ren zale ziren [[espainiar]] eta [[portugaldar]]rak ziren, Frantsesek Iberiar penintsula okupatzearen eta [[Frantziako Lehen Inperioa]]ren aldekoak.
=Hitzaren jatorria=
Frantsestuak edo afrantsesatuak izena Karlos III.aren garaitik dator. Hauek Frantziako ohiturak eta modak jarraitzen zituzten. Frantziar Iraultzaren ostean, hitz honek zentzu politikoa eta iraultzailea hartu zuen. Josef I.ari intelektualek eta funtzionarioek emandako babesa zela eta, frantsestu hitzak gutxiespen-konnotazioa hartu zuen.
 
{{zuzendu}}{{wikitu}}
=Ezaugarriak=
==Hitzaren jatorria==
Orokorrean, haien instrukzio maila altua zen: frantsestu gehienak intelektualak eta pentsalariak baitziren. Horietariko batzuk 1808ko Baionako Estatutuaren prestaketan parte hartu zuten eta beste batzuk, sutsuenak, ideia iraultzaileen aldekoak ziren, horregatik jakobinoak deitu zitzaien. Hauetariko batzuk, itzal handikoenak, Bonaparteko logia masonikoetan aritu ziren, hala nola, Madrilgo Santa Julian edo Ciudad Realeko Manzanaresko Logia Handian.
Frantsestuak edo afrantsesatuak izena Karlos III.aren garaitik dator. Hauek Frantziako ohiturak eta modak jarraitzen zituzten. FrantziarFrantziako Iraultzaren ostean, hitz honek zentzu politikoa eta iraultzailea hartu zuen. Josef I.ari intelektualek eta funtzionarioek emandako babesa zela eta, frantsestu hitzak gutxiespen-konnotazioa hartu zuen.
 
==Ezaugarriak==
=Kolaborazionistak edo abertzaleak=
OrokorreanOro har, haien instrukzio maila altua zen: frantsestu gehienak intelektualak eta pentsalariak baitziren. Horietariko batzuk 1808ko Baionako Estatutuaren prestaketan parte hartu zuten eta beste batzuk, sutsuenak, ideia iraultzaileen aldekoak ziren, horregatik jakobinoak deitu zitzaien. Hauetariko batzuk, itzal handikoenak, BonapartekoBonaparteren logia masonikoetan aritu ziren, hala nola, Madrilgo Santa Julian edo Ciudad Realeko Manzanaresko Logia Handian.
Frantsestuek pragmatigmoa erakutsi zuten frantziar inbasioan. Funtzionario zirenek nahiago zuten boterea zutenaren alde egotea. Beste ilustratu asko frantziarren alde lerrokatu ziren pentsatuz honela errazago izango zela hezkuntzaren, zuzenbidearen edo erlijioaren eraldaketak gauzatzea.
 
==Kolaborazionistak edo abertzaleak==
Frantsestuek pragmatigmoapragmatismoa erakutsi zuten frantziar inbasioan. Funtzionario zirenek nahiago zuten boterea zutenaren alde egotea. Beste ilustratu asko frantziarren alde lerrokatu ziren pentsatuz honela errazago izango zela hezkuntzaren, zuzenbidearen edo erlijioaren eraldaketak gauzatzea.
 
Frantziar armadak Espainiatik alde egin zuenean hainbat porroten ostean, frantsestuak erbesteratu ziren ere. Ilustratu horien helburuak Espainia modernizatzeko ezin ziren burutu herriak ulertu ez zituelako. Izan ere, herri xumeak beti sinistu zuen, elizgizonen eraginez, erreformista hauek aberriaren eta erlijioaren kontra zeudela.
13 ⟶ 17 lerroa:
Fernando VII.aren agintaldiaren tarterik handiena frantsestuak atzerrian edo politikatik kanpo bizi ziren. Riego komandantearen jazarraldira arte ezin zuten Espainiako politikan parte hartu.
 
[[Kategoria:Frantziako Lehenengo Inperioa]]