Frédéric Chopin: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
14. lerroa:
| bikote kidea = [[George Sand]]
| webgunea =
| sinadura = Chopin’s_signature-clean.gif
}}
'''Frédéric François Chopin''' ({{Lang-pl|Fryderyk Franciszek Szopen}}; Żelazowa Wola, [[Mazovia]], [[1810]]eko [[martxoaren 1]]a – [[Paris]], [[1849]]ko [[urriaren 17]]a) [[polonia]]r musikagile eta [[piano]]-jotzaile [[Erromantizismo (musika)|erromantikoa]] izan zen. Oso egile emankorra izan zen, batik bat pianorako lanak eginez, 57 mazurka, 27 estudio, 27 preludio, 21 nokturno, 20 balts eta 17 [[polonesa]], besteak beste. [[1837]]tik [[1847]]ra oso harreman gatazkatsua eduki zuen [[George Sand]] frantziar idazlearekin. Parisen hil zen, [[tuberkulosi]]ak jota, 39 urte besterik ez zuela.
 
== Biografia ==
Fryderyk Franciszek Chopin Zelazowan jaio zen 1810ean eta Parisen hil zen 1849an. Frédéric Chopin konpositore poloniarra izan zen, eta piano-jole garrantzitsua ere bai. Bere modu artistiko bikaina Mozartenarekin konparatu da, antzinako musikaren eragina duelako. Chopin kasu arraroa da beste konpositoreen aldean, pianoa bakarrik jotzen baitu bere obretan. Haren lagunek beste musika mota batzuk ekartzera animatu zuten; Chopinek, berriz, zen bezalakoa zela esan zien. Chopinen karrerak 1831tik 1849ra arte iraun zuen. Bere bizitzaren zati handi bat erromantizismoak irudikatu zuen.
 
Oso gazterik hasi zen pianoa ikasten eta hasieratik erakutsi zituen musikarako dohain bereziak. [[Varsoviako Kontserbatorioa]]n ikasten ari zela (1826-1829) ondu zituen bere lehen lanak. Hemeretzi urterekin Poloniako pianista nagusia zen. 1829an Berlinen eta Vienan eman zituen kontzertuak. Han hasieran arrakasta handia izan bazuen ere, Parisa erbesteratu behar izan zuen 1830ean. Frantzian, Heine, [[Liszt]], [[Berlioz]] eta abarren laguntza jaso ondoren, Europako aristokraziaren piano irakasle nagusi bihurtu eta konposizio lanari ekin zion berriro; Varsovian onduriko hainbat eta hainbat lan berrikusi zituen garai hartan. Heriotza ekarri zion tisiaren lehen zantzuak agertu ondoren, Mallorca uharteko Valldemosako kartujoen komentura erretiratu zen 1838an, hamar urtez lotuko zitzaion George Sand idazlearekin. Parisen hil zen Chopin 1849ko urriaren 17an. '
 
Chopinek pianorako idatzi zituen bere lan gehienak: baladak, [[scherzo]]ak, [[polonesa]]k, [[mazurka]]k eta sonatak, sarritan, Poloniako herri doinuetan inspiratuak, eta Italiako eragin garbia dutenak; orkestra eta ganbera musikarako ere egin zituen lan batzuk. Formen eta gaien aniztasunak, melodiak eta hizkuntza teknikoak eskaintzen duten batasunak eta folklorearen erabilera ugari bezain zuhurrak piano estiloaren sortzaile nagusi bihurtu zuten Chopin, Schummann-ekin eta Liszt-ekin batera. Erromantikoa eta malenkoniatsua zen; berak jakin izan zuen, inork ez bezala, giza emozio sakonenak pianoaren bitartez adierazten.
 
Fryderyk Franciszek Chopin Zelazowan jaio zen 1810ean eta Parisen hil zen 1849an. Frédéric Chopin konpositore poloniarra izan zen, eta piano-jole garrantzitsua ere bai. Bere modu artistiko bikaina Mozartenarekin konparatu da, antzinako musikaren eragina duelako. Chopin kasu arraroa da beste konpositoreen aldean, pianoa bakarrik jotzen baitu bere obretan. Haren lagunek beste musika mota batzuk ekartzera animatu zuten; Chopinek, berriz, zen bezalakoa zela esan zien. Chopinen karrerak 1831tik 1849ra arte iraun zuen. Bere bizitzaren zati handi bat erromantizismoak irudikatu zuen.
 
== Lan ezagunak ==
44. lerroa:
== Kanpo loturak ==
{{commonskat}}
* {{en}}{{pl}} [http://www.chopin.pl/biografia/index_en.html Chopini buruzko webgunea] Chopin.pl
 
{{bizialdia|1810eko|1849ko|Chopin, Frederic}}