13:04, 2 abuztua 2014ko berrikusketa aldatu Oraina (eztabaida \| ekarpenak) 19.255 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		13:21, 2 abuztua 2014ko berrikusketa aldatu desegin Oraina (eztabaida \| ekarpenak) 19.255 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
41. lerroa: [[1893]]an San Petersburgera abiatuko da Lenin, eta iritsi bezain laster bertako marxistekin egingo du bat. [[1885]]ean atxilotu zuten eta lau hilabetez preso hartu; ondoren [[Siberia]]ra bidali zuten, [[Shushenkoye]] herrira. Han [[Georgi Plekhanov]] ezagutu zuen. ~~1985ean~~1855ean Langile Klasearen Emantzipazioaren aldeko Borrokarako Batasuna sortu zuen. 1898ko uztailean [[Nadezhda Krupskaya]] ekintzaile sozialistarekin ezkondu zen Lenin, eta hurrengo urtean ''[http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1899/devel/index.htm The Development of Capitalism in Russia]'' (''Kapitalismoaren bilakaera Errusian'') lana eman zuen argitara.<ref name="Lenin, V.I. Written in 1896–1899; First printed in book form in March 1899; Published according to the text of the second edition, 1908">{{erreferentzia \|url = http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1899/devel/index.htm \|izenburua = The Development of Capitalism in Russia: The Process of the Formation of a Home Market for Large-Scale Industry \|egilea = Lenin, V.I. \|urtea = 1896–1899 \|jatorri-urtea = 1899ko martxoa \|argitaratze-urtea = 1908 \|sartze-data = 2007-03-16 \|hizkuntza = en}}</ref> 1900an, ezarri zioten erbeste-aldia amaituta, Errusian eta Europan zehar bidaiatzeari ekin zion: [[Zurich]], [[Geneva]], [[Munich]], [[Praga]], [[Viena]], [[Manchester]] eta [[London]] hirietan izan zen. Sasoi horretan, [[Julius Martov]]ekin batera, [[Iskra]] (''Txinparta'')egunkaria sortu zuen; gerora Martov oposizioan izango du. Artikulu nahikotxo idatzi zuen garai horretan eta izenpetzean ezizen ugari erabili zuen, ''Lenin'' edo ''N. Lenin'' delakoa ohiko bihurtu artean. 1903an Errusiako Langileen Alderdi Sozialdemokrataren II. Kongresuan parte hartu zuen; kongresu horretan banatu ziren boltxebikeak eta mantxebikeak. Leninek [[Errusiako Langileen Alderdi Sozialista Demokratikoa]]ren barruan tinko egiten zuen lan (ELASD; errusieraz РСДРП). [[Boltxevike]]en buru egin zen alderdiaren barruan, [[mentxevike]]ekin izandako liskar batzuen ondorioz. Boltxevike berbak ''Gehiengoa'' esan nahi du; mentxevikek, ''Gutxiengoa''. Boltxebikeek alderdian jardungo zuten militanteen kopurua murriztu nahi zuten, alegia, alderdia iraultzaile profesionalek estu zuzentzea nahi zuten. Zatiketa egina zegoen, eta Leninen 1901eko ''Zer egin behar dugu?'' panfletoak, banaketari lagundu egiten zion. 1905eko azaroan Lenin erbestetik bueltan da, [[1905eko Errusiar iraultza]] babesteko.<ref>Christopher Read (1905) ''Lenin'': 81</ref> 1906an alderdiaren (ELASD) zuzendaritza batzorderako hautatu zuten. Sasoi horretan Finlandia eta Errusia zituen bizileku; Tsarren gobernuak saio iraultzailea bertan behera laga zuenean, Leninek Europarako bidea hartu zuen ostera ere, eta 1917ra arte bertan bizi izango da batik bat. 51. lerroa: 1909an Leninek ''Materialismoa eta Enpirio Kritizismoa'' lana eman zuen argitara marxismo-leninismo ideologiaren zutabe teorikoetako bat. Europan zehar zebilen Uljanov han-hemengo biltzarretan, ekitaldietan, dena delakoetan. Garai honetan Leninek harreman estua izan ei zuen [[Inessa Armand]]ekin, askok maitasunezko erlaziotzat hartu dutena.<ref> Neil Harding, ''Lenin’s Political Thought'' (1986), p250</ref> 1914an Lehen Mundu Gerra hasi zenean, Lenin [[erbesteratu]]a zegoen, eta Errusiak gatazkan esku hartzearen aurka agertu zen. 1917an boterea lortu baino pixka bat lehenago "Apirileko tesiak" idazki ospetsua idatzi zuen non Leninen ustez, iraultza nola bideratu behar zen azaltzen zuela.▼ ▲1917an [[Otsaileko Iraultza]] sortu zenen, Errusiara itzultzea lortu zuen. 1917an boterea lortu baino ~~pixka~~hilabete ~~bat~~batzuk lehenago "[[Apirileko tesiak]]" idazki ospetsua idatzi zuen non Leninen ustez, iraultza nola bideratu behar zen azaltzen zuela. Uztailean, berriro ihes egin behar izan zuen, [[Finlandia]]ra, boltxebikeek behin-behineko gobernuaren aurkako saio armatuak porrot egin eta gero. Urriaren hasieran, berriro ere [[Petrogrado]]ra itzuli zen. Urriaren 25ean, Errusia osoko Sobieten II. Kongresuak Herriaren Komisarioen Kontseiluko lehendakari izendatu zuen, eta estatu berriaren buruzagi bihurtu zen. 1919an [[III. Internazional]]aren edo Internazional Komunistaren (Komintern) sorrera sustatu zuen. 1922an [[SESB]]en sorrera sustatu zuen. 1914an hil egin zen, zenbait [[aploplexia]]-krisi izan ostean. Pixkat lehenago Leninek bere [[testamentu]] politikoa egin zuen, baina [[Stalin]]ek ez zuen aintzat hartu eta gizon honek hartu zuen Sobietar Batasuneko lehendakaritza. == Erreferentziak ==

Vladimir Lenin: berrikuspenen arteko aldeak