Reggio di Calabria: berrikuspenen arteko aldeak

Reggioren jatorriak arkeologia eta mitologiaren artean ezkutatzen dira. Beharbada, III. milurtekotik populazio [[pelasgikoak]] ([[askenazioak]], [[ausonioak]] [[Diodoro SilukoakSikuloarra|Diodoro Sikuloarrak]] aipatutakoak eta [[enotrioak]] [[Alikarnasoko Diogenes|Alikarnasoko Diogenesek]] eta [[Estrabon|Estrabonek]] aipatzen dutenak) han bizi ziren. Azkenean, [[italoak]] ere ezarri ziren ere Erythrà (Gorria) izeneko hiriaren hondarren gainean, Eubeako [[kalkis|kalkiarrek]] eta [[Mesenia|meseniarrek]] fundatutakoa. [[Kumas|Kumasaren]] atzean, greziarrek Hegoaldeko Italian fundatutako hiririk zaharrena da. Izan ere, hiri hau K. a. VIII. mendean, (K.a.730 730.ean)urtean. Mitologiaren arabera, [[Delfos|Delfosko]] orakuluak erakutsi zuen hiria fundatu behar zen tokia<ref>Diod. VIII,23; Strab. VI, 1,6; Her. Lem., Cost. 25; Dion. Hal., Excerpta XIX,2</ref>.

Reggio Grezia Handiko hiri garrantzitsuenetariko bat izan zen, K. a. V., [[Anaxilao|Anaxilaoren]] tiranoaren agintaldian itzal handia lortuz. Reggioko [[polis|polisak]] lortuzlortu zuen garapen artistiko eta kulturala erlazionatuta dago bere eskola filosofikoa pitagorikoarekin eta eskultura eta poesiako eskolarekin.

[[Peloponesoko gerranGerra|Peloponesoko Gerran]] [[Antzinako Grezia|Atenasekin]] aliatu zenez, [[Sirakusa|Sirakusako]] Dionisio I.ak behin eta berriz erasotu zuen.

[[Sirakusa]]renSirakusaren mendean egon zen K.a. 387an baina independentzia berreskuratu zuen K.a. 351n. DemokrazianDemokrazia bizi izanonartu zen K.a. 433tik aurrera.

Erromako aliatua izan zen etaizanik udalerri bihurtu zen K.a. 89an. Inperioaren garaian hegoaldeko kulturako gune ospetsuenetariko bat izan zen. Hiri honetan ''Regio III Lucania et Brutii''ren (Lucania eta [[Bruzio|Bruzioko]] erregioa) gobernadorearen egoitza zegoen. Reggion [[Via Capua-Rhegium]] jaiotzen zen, [[Tirreno|Tirrenoko]] isurialdea zeharkatzen zuena.

[[Bizantziar Inperioa|Bizantziarren]] mende egon zen VI. mendean, ItaliaItaliako hegoaldekohegoaldean beraienkontrolaturiko jabetzen lurraldeen metropolia bilakatu zuenzuten. [[Calabriako dukerria|Calabriako dukerriaren]] hiriburua eta Italian greziar errituko ardatza izan zen. K.o. VIII. mendearen amaiera nolabaiteko oparotasuna lortu zuen apezpiku-egoitza izan zenean. Goiz Erdi Aroan, Reggioko populazioa handitu zen, hiriak zuen garrantzi estrategikoaren seinale. [[lonbardiarLonbardiar]]ren esku egon zen X. mendean, eta [[arabiar|arabiarrek]]ra X.-XI,. beraiengandikmendeen libratubitartean zenhiria menperatu zuten. Azkenean, 1005ean Pisako ErrepublikariErrepublikak, longobardoeilongobardoek, bizantziarreibizantziarrek eta normandoeinormandoek eskerkanporatu zituzten. 1060an Roberto il Guiscardo era Ruggero dÁltavilla [[normandiarrek]] bitzantziarrak betirako egotzi zituzten, baina greziar kulturako eta errituko elementuek XVII. mendera arte iraun zuten, nahiz eta 1081ean Gregorio VII.aak aita santuak erritu latindarra ezarri, baina luzaroan iraundu gabe. 1282an, [[Siziliar bezperak|Siziliar bezperetan]] Reggio [[Messina|Messinarekin]] batera lerrokatu zen, historia, merkataritzako eta kulturako interesak zituelako. Egoera honetan, [[Anjou|Anjouren]] kontrako matxinada eta [[Aragoi|Aragoiko]] indarrak babestu zituen. XIV. mendean, hiria [[Napoli erresuma|Napoli erresumera]] esleitu zen administrazio-botere berria lortuz.

Siziliarekin zituen merkataritza harreman nagusiak zirela eta [[Gonzalo Fernández de Córdoba|Gonzalo Fernandez de Córdobak]] Reggio konkistatu zuen gero [[Fernando Katolikoa]]ren koroarentzat. Turkiarren eta berberiarren inbasioakinbasioek hiria suntsitu zuten XVI. mendean. Bestalde, espainiarren zerga zapaltzaileek eta izurriak Reggio endekapenera eraman zuten. Egoera honek behheabehea jo zuen 1783ko lurrikararekin. Seismo honek larriki kaltetu zuen Reggio eta hegoaldeko Calabria guztia.

1806an, [[Napoleon Bonaparte|Napoleonek]] hiria okupatuokupa ondoreneta dukerria izendatu zuen eta han ezarri zuen, bere kuartel nagusia ezarriz. Reggiok zerikusi izan zuen [[Risorgimento|Risorgimentoko]] matxinadetan, geroago [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresumako]] parte bat izan zenizateko.

1860ko abuztuaren 21eko goizean, Piazza di Duomo bataila gertatu zen. Honen ondoren [[Giuseppe Garibaldi|Giuseppe Garibaldik]] [[Bi Sizilietako Erresuma]] konkistatu zuen eta [[Vittorio Emmanuele II.a]] erregeari eman zion. Hiriko sindikoak, Brun antonioAntonio Rossik, izan zen lehena aldarrikatzean Frantzisko I.aren agintaldia bukatu zela.

1873ko lurrikarak hiriaren erabateko gainbehera ekarri zuen. Berriki pairatu duen beste lurrikara bat 1908ko abenduaren 28an izan zenda. Lurrikarak itsasikara (tsunami) bat eragin zuen hiria hondatu zuenahondatuz. Hiria berriztu zen lurrikararen kontrako irizpideak jarraituz, hala nola, garaiera gutxiko etxeak, kale elkarzutak... [[II. Mundu Gerra|II. Mundu Gerran]] bonbardaketa biziak jasan zituen britaniar armadaren 8. erregimentutik.erregimentuak Azkeneanbonbardaketa hiriabiziak egin zituen. Hiria liberatu zuenzutenerako 1943an, baina ordurako 4.000 hildakolagun eraginhil ziren gerraren zituzteneraginez. Gerra amaitu zenean, populazioa berriz handitu zen, gaurko 200.000 biztanlebiztanleak lortu arte.

Hirurogeiko eta laurogeiko hamarkaden artean, antolatutako kriminalitatea garatu zen hirian honen ondorio bat hiriko degradazioa izan zensortuz, baina laurogeitamarreko hamarkadatik mugimendu berritzaile<ref>http://www.heliosmag.it/GIUGNO2003/PIAZZA.html

</ref> bat sortu da.