Mikmak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ibon U. (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Mikmaq State Flag.svg|thumb|Míkmaq nazioaren bandera.]]
 
'''Míkmaq, Mimi'kmaq''' edo '''mikmak''' ([[mikmakera]]z: ''míkmaq, míkmaw'' edo ''mìgmao'') [[Ipar Amerika]]ko [[amerindiar]] komunitate edo nazioa da, [[Kanada|Kanadako]] [[First Nations]]-etakonazio bat delarikda. Gaur egun, estatuen[[estatu]]en mugei dagokienez, [[Brunswick Berria]]n, [[Ternua eta Labrador]]ren, [[Eskozia Berria]]n, [[Eduardo Printzearen Uhartea]]n eta [[Quebec]]en bizi dira [[Kanada]]n; eta [[Maine]]n, [[Ameriketako Estatu Batu]]etan. Beren lurraldeari '''Mi'kma'ki''' deitzen diote.
 
Badirudi Míkmaq-tarrekmíkmaqek beren buruari hasiera batean '''Lnulnu'k''' edo '''Ll'nu'k''' deitzen ziotela. HitzIzen horrek "«gizakia"» edo "«jendea"» esan nahikonahi duela lukedirudi. "''Míkmaq"-ek'' izenak, berriz, berenhaien hizkuntzan "«nire lagunak"» esan nahi omenbide du.<ref>http://www.native-languages.org/mikmaq.htm</ref>
 
SuposatzenUste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, Asiatik[[Asia]]tik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatelarikdaramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri [[nomada]] izan da,: negua barnekaldekobarnealdeko haranetan pasatzenematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen zirelarikziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun, batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta "''kanoen herria"'' deitu izan zaie.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
 
Mik'maq herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 [[algonkin hizkuntzak|algonkin hizkuntzen]] hiztun dira, zehazki [[mikmakera]]renak. Antzina [[hieroglifo]] idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin [[latindar alfabetoa]] bereganatu zuten.
 
Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek dutelarik nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
 
Aipatzekoa da herri haren eta euskal herritar arrantzaleen arteko harremanen ondorio izan zen [[algonkin-euskara pidgina]], [[XVI. mendea|XVI.]] eta [[XVII. mende]]etan erabilia.
 
== Lurraldea ==
[[Fitxategi:The Mi'kmaq.png|thumb|Lurralde historikoak.]]
 
Nazioaren zazpi lurraldeak hauek ziren: Kespukwitk, Sikepnékatik, Eskíkewaq, Unamákik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq eta Kespékewaq. Hala ere, [[Frantziar Inperio Koloniala|Frantziarfrantziar]] eta [[Britainiar Inperioa|Britainiarbritainiar]] inperioen aurkako gerren ondorioz, [[XVI. mende]]tik aurrera lurraldea etengabe galduz joan ziren.
 
== Erreferentziak ==
24. lerroa:
{{commonskat}}
 
* {{mic}}{{en}} Sean Haberlin, Eunice Metallic, Diane Mitchell eta beste: [http://www.mikmaqonline.org/ ''Mi'gmaq Online''] hiztegia. 2010-10-25ean eskuratua.
* {{es}} [http://m.noticiasdegipuzkoa.com/2012/05/28/ocio-y-cultura/cultura/los-secretos-de-un-vinculo-pacifico Los secretos de un vínculo pacífico], ''Noticias de Gipuzkoa'' (2012-05-28)
* {{mic}}{{en}} [http://jauzarrea.com/en/speaker/stephen-keptin-augustine Stephen Keptin Augustine míkmaq buruzagiaren zenbait bideo, bere herriari eta honekhark historikoki euskaldunekin izan duen erlazioari buruz], ''Jauzarrea.com''
 
[[Kategoria:Algonkinak]]