Txerto: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
3. lerroa:
'''Txertoa''' tratamendu profilaktiko edo prebentiboaren mota bat da, hau da, [[eritasun]]a gertatu baino lehen erabiltzen dena.
[[Gaixotasun kutsakor]]rak prebenitzeko baliatzen dira, zehazki [[birus]] edo [[bakterio]] batek eragindakoak. Txertoa hartzeko bide nagusiak hauexek dira: ahotik hartuta edo azalpeko edo muskulu barneko injekzioaren bidez. Gaixotasun jakin baten germen hilak edo ahulduak dituen prestakina da. Antigorputza sortzeko aukera ematen dio gorputzari. Ez du sendatzen, babesten baizik.
Txertoaren funtsa da kanpotik prestatutako substantzia bat sartzea ([[antigeno]]a) pertsona baten gorputzean, bertan erantzun immunologiko defentsiboa eragiteko, [[antigorputz]]ak sortzea alegia. Behin txertoa sartuta, beti ere pertsonaren [[immunitate-sistema]] ondo egonez gero, antigeno horren aurrean egongo den bakoitzean organismoak antigorputzak sortuko ditu eta gaixotasun (antigeno) horretatik babestuko du.
==
[[Edward Jenner]] mediku [[Ingalaterra|ingelesak]] [[XVIII. mendea]]ren bukaeran immunizazioari buruzko lehenengo zantzuak eman zituen. [[Baztanga]]ren izurrite batean, Jenner ohartu zen unaiek ez zutela gaitza harrapatzen; baztanga ahula zuten behiek, nonbait, unaiak babesten zituzten gaitzaren aurrean. Jenner-ek bere susmoak baieztatu zituen baztanga ahula zuten behien [[zorne]]a injektatuz gizabanako batzuei: gizabanako horiek guztiek baztangaren aurreko erresistentzia garatu eta ez zuten gaitza harrapatu. Baztanga zuten behien likido organikoek "substantzia" bat zutela ondorioztatu zuen, baztangaren aurrean gizakia babesten zuena (substantzia hori, gaur egun dakigunez, baztangaren [[birus]] moteldua da, antigorputzak sorraraziko dituena). Modu horretan Jenner-ek behi-zornea jasotzen zuten gizabanakoen immunizazioa lortu zuen.
| |||