Irlandako Estatu Askea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Irish Free State lotu du, Wikidataren arabera. |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{Antzinako herrialde infotaula
'''Irlandako Estatu Askea''' ([[gaeliko]]z ''Saorstát Éireann'', [[ingeles]]es ''Irish Free State'') [[Itun anglo-irlandarra]] indarrean sartzean [[Irlanda]]ko hegoaldeko 26 konderrietan sortu zen estatua da. Zehazki, [[1922]]ko [[abenduaren 6]]an ''Dominium'' gobernua onartu zitzaion Hegoaldeko Irlandari; barne gaietan autonomoa zen arren, [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] erregeak bertako estatu buru izaten jarraitu zuen eta Irlandako kargu publiko guztiek, kargua hartzean, leialtasuna hitzeman behar zioten.▼
| izena= Irlandako Estatu Askea
| izena bertako hizkuntzan={{lang|ga|''Saorstát Éireann''}}
| hasiera urtea=[[1922]]
| amaiera urtea=[[1937]]
| gobernua=[[Agindupeko lur]]ra
| bandera=Flag of Ireland.svg
| armarria=IFSGreatSeal.png
| nongo=Irlandako Estatu Askeko
| mapa=Location Irish Free State in dark green and claimed Territory in light green.png
| mapa testua=Irlandako Estatu Askearen eremua 1922an.<br/>Berde ilunez: Irlandako Estatu Askea.<br/>Berde argiz: Aldarrikaturiko eremua.
| a1=[[Irlandar Errepublika]]
| a2=[[Britainia Handiko eta Irlandako Erresuma Batua]]
| a1 bandera=Flag of Ireland.svg
| a2 bandera=Flag of the United Kingdom.svg
| o1=[[Irlandako Errepublika]]
| o1 bandera=Flag of Ireland.svg
| hiriburua=[[Dublin]]
| hiriburu mota=Hiriburua
| hizkuntza=[[Irlandera]], [[ingeles]]a
| erlijioa=[[Katolizismo]], [[anglikanismo]], [[presbiterianismo]], [[judaismo]]
| eremua=
}}
▲'''Irlandako Estatu Askea''' (
Estatu Askearen sorrerak [[Irlandako Gerra Zibil]]a piztu zuen, gehienbat aurretik independentziaren alde elkarrekin borrokatu zutenak zatituz. Batzuek sortutako estatu hau traiziotzat hartzen zuten, Irlandaren zatiketa eta britainiarren nagusitasuna bermatzen zuelakoan. Besteek Estatu Askea etorkizunean erabateko burujabetza lortu ahal izateko pauso garrantzitsutzat hartu zuten. Gerra azken hauek irabazi zuten eta Estatu Askearen hasierako urteetan agintean egon ziren Cumann na nGaedheal alderdia sortuz. Hala ere, [[1932]]ko hauteskundeetan [[Itun anglo-irlandarra|Itunaren]] aurkakoek ([[Fianna Fail]] alderdiak) garaipena lortu zuen [[Eamon de Valera]]ren gidaritzapean.
[[Eamon de Valera]]k gidatuta, Estatu Askea desagerrarazi nahi izan zuten lege berriak eginez. Horrela, britainiarren agintea ezabatu nahi izan zuten. [[1932]]an gobernuak beste konstituzio bat onartu zuen eta geroago herriak erreferendumean berretsi zuen. Konstituzio berriak Irlandako Estatu Askea deuseztatu eta
== Ikus, gainera ==
12 ⟶ 36 lerroa:
[[Kategoria:Irlandako historia]]
[[Kategoria:Irlandar nazionalismoa]]
[[Kategoria:XX. mendean desagertutako herrialdeak]]
{{NA lotura|he}}
| |||