Hego Euskal Herriko foruak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:NafarForuak.JPG|thumb|200px|[[Nafarroa]]ko foruen monumentua, [[Iruñea]]n.<br />Oinarrian idazkun hau dakar:<br /><br />''GU GAURKO EUSKALDUNOK,<br />GURE AITASOEN ILLEZKORREN <br />OROIPENEAN, BILDU GERA EMEN <br />GURE LEGEA GORDE NAI <br />DEGULA ERAKUSTEKO'']]
 
'''Hego Euskal Herriko foruak''' [[Hego Euskal Herria]]n indarrean diren edo izan diren [[lege]] berezien multzo bat dira. Herriaren [[zuzenbidezkoohiturazko ohiturazuzenbide|ohiturak]], [[pribilegio]] politiko nahiz ekonomikoak, eta zigor arauak biltzen dituzte. Oro har, [[errege]]ak ([[Gaztelako Erresuma|Gaztelakoak]] edo [[Nafarroako Erresuma|Nafarroakoak]]) berresten zituen foruak. Hego Euskal Herriak ez zuen [[foru]] bakar bat izan, baizik eta lau herrialdeetako bakoitzak ([[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]] eta [[Nafarroa Garaia]] berea izan du, eta hainbat udalerrik bere foru bereziak ere izan ditu. Hala ere, hainbat ezaugarri berdin izan zituzten foru horiek guztiek, eta horregatik hitz egin dezakegu Hego Euskal Herriko foruez oro har.
 
Foru horiek [[Erdi Aroa]]n eta [[Antzinako Erregimen]]ean eratu ziren, eta [[1839]] arte iraun zuten. Urte hartatik aurrera, ika-mika ugariren sorburu izan ziren, eta horren ondorioz gatazka armatuak ere izan ziren, bereziki [[karlistaldi]]ak.