Sobietar zinema: berrikuspenen arteko aldeak

===Kronologia===

Sobiet Batasuneko zinemak kronologia hau jarraitu du:

• '''1921 – 1925''': Zinema Sobietarraren formakuntza eta teoria zinematografikoak landu ziren garaia. Iraultzaren menpe egiten zen zinema forma bitxien bitartez. 1925eko ‘El acorazado Potemkin’ (Bronenosec Potemkin, Serguei M. Eisenstein) filma izan zen zinema ideologiko iraultzailearen eredu.

• '''1925 – 1931/34''': Soinuaren generalizazioa, nahiz eta atzeratua izan. Film zuzendari nagusiak: Eisenstein, Pudovkin eta Dovjenko.

• '''30. hamarkada''': Heroi positiboaren inguruko Errealismo Sozialista. Ondorioz, zinema intimistagoa egiten da; korronte hau indarrean mantentzen da 60. hamarkada arte.

• '''II. Mundu Gerra (1939 – 1945)''': Propaganda abertzalea egiteko filmak, zenbaitetan dokumental formakoak.

• '''Estalinismoa (1942 – 1952)''': Zentsura zen nagusi, onartzen diren bakarrak: militarren eginkizunak, erregimen sozialistako gizonen biografiak (pertsonalitateari gurtza) eta literaturako izen handiko lanen egokitzapenak. Atzera pausua dago eta ekoizpena gutxitu egiten da.

• '''1953 – gaur egun''': Stalinen heriotzaren ondoren dator, askatasun aurrerakoi garaia da: zinemagile sobietar handien memoria berreskuratzen da. Ekintzarako askatasun handiagoa bizi dute gazteek, baina SEBSeko ideologi-politiko eremuen barruan. Lehenagoko tematika gailentzen da: zinema humanista edota literaturako egokitzapenak –‘Guda eta Bakea’ (Vojna i Mir, Serguei Bondarchuk, 1966/67, Tolstoiren lana jarraituta).

 

 

Antzerkigintzaren eragina nabarmena da. 1921ean Petrogradon sortzen da antzerki-laborategia, geroago zineman aplikatuko dena: F.E.K.S (Fabrika Eksentriceskovo Aktjora). Kulechoven metodo akrobatikoak eta Meyerholden biomekanikoak lantzen ziren bertan, eta artearen komedia, karikatura eta keinu-zinema praktikatzen zen.

 

Zinemagile berritzaileak landuko ditugu: muturrekoak (Vertov eta Kulechov) eta moderatuak (Eisenstein eta Pudovkin).

 

[[Irudi:http://www.pix8.net/pro/pic.php?u=11784EBs6R&i=924675]]Denis Arkadievitchek Kaufman (1895 – 1954). Operatzaile eta dokumentalista zen, eta Kinó-glaz teoria sortu zuen, teknologia zinematografikoaren bitartez objektibitate absolutua lortzeko asmoz. Bi garaitan garatzen da Vertoven lana:

- Prestakuntzarik gabe kapturatzen du bizitza kameraren bidez (giza-begiak baino hobeto ikusten du kameraren begiak)

Vertovek saiatutako objektibotasunak eragin handia izango du 60. hamarkadako zinemazaleengan (Cinema Verité, Jean Rouch, bereziki); eragina izan zuen Jean Vigorengan edota beste dokumentalistengan (Herbehereetako Joris Ivens eta John Grierson britainiarra).

 

 

Esperimentu baten bitartez erakutsi zuen hainbat irudi tartekatuta efektu desberdina sortu daitekeela ordenaren arabera. Kulechovek muntaiaren gainean ulertzen duen kontzeptua teknikoa da, eta ez arbitrarioa, Vertoven antzera: sekuentziak plano motzetan bereizita egon behar dute; plano horiek silaba gramatikalen baliokide izan behar dute berehalako irakurketa egin ahal izateko. Bere teoria guztiak liburu batean idatzita utzi zituen: ‘El arte cinematográfico’ (1927).

 

- ‘El Acorazado Potemkin’ (Bronenosetz Potemkin, 1925): Zarista garaian itsasontzi batean motin bat antolatzen da erakusteko batuketak indarraren esanahia duela. Aktore profesionalak ez ziren erabili eta itxura dokumentala eman zion filmari (Vertovek bezala). Tomak tartekatu zituen: mekanikoki ilaran aurrera doazen soldaduen planoak / errepresioaren biktimen lehen plano gogorrak, nahasketa hori sinfonia musikal gisakoak da.

- ‘Urria’ (Oktiabr, 1927): Petrogradoko 1917aren urriko lanaldi iraultzaileei buruzkoa. Plano kontzeptualen muntaia ideologikoaren bitartez metafora optikoak sartzen ditu.

 

- ‘Ama’ (Mat, 1926);

- ‘San Petersburgoren amaiera’ (Koniets Sankt Petersburga, 1927);