Joan Ignazio Iztueta: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
7. lerroa:
[[Zaldibia]]n jaio eta hil zen. Lehen ezkontzatik bost seme-alaba izan zituen. Hogeita hiru urte zituela ezkondu zen lehen aldiz, Joaquina Linzoain [[urnieta]]rrarekin. Handik hamabi urtera alargundu zen.
Zergatiak garbi agertzen ez badira ere, kartzelan egon zen 1801-1807 urte bitartean, agidanez lapurreta bategatik edo, beste zenbaiten ustetan, haur hiltze batean laguntzaile izateagatik. Ezaguna dena da Kontxesi Bengoetxea ezagutu zuela han, hura bi haur hiltzeagatik kondenatua, eta harekin maiteminduta, 1808an ezkondu zela. Kartzela garaikoa da ''[[Kontxesiri]]'' izeneko bertso saila, gerora entzute handikoa izan zena. Oso ezaguna da bertso horien hasiera: ''"Maite bat maitatzen det maitagarria''". Frantsesen kontrako [[Iberiar Penintsulako Gerra|gerran]] frantziarren aldeko jarrera izan zuen, frantsestu gisa, eta ogasun alorrean karguren bat izan zuen Donostian.
1815az gero, eta aurreko garai ilun haien ondoren, [[Donostia]]n izan zen Iztueta literatura lanetara emana. Donostiako udaletxeak agindu zion bil zitzala ahal zituen dantza eta dantzarako musika gehienak, artxiboetan gordetzeko eta gazteei erakusteko. Lan horren ondorioz argitaratu zuen ''Guipuzcoaco dantza gogoangarrien condaira edo historia beren soñu zar, eta itz neurtu edo versoaquin. Baita berac ongui dantzatzeco iracaste edo instruccioac ere'' liburua. Horregatik hartzen da Iztueta lehen folkloristatzat.
Bigarren aldiz alargundu eta 1828an hirugarrenez ezkondu zen, Asunción Urruzola [[zizurkil]]darrarekin. Donostiako harresietako Lur Ateko zaindaria izan zen garai hartan, eta kartzelako [[alkaide]] ere izan zen. Bere lanetan euskararen alde eta dantzen alde jardun zuen, orduko dantzen kontra aritzen ziren apaizekin eztabaidan sartuta. Horren lekuko da Juan Jose Mogeli idazten dion gutuna, Frai Bartolome Santa Teresaren kontra: ''Carta eguiten diona D. Juan Ignacio Iztuetac apez D. Juan Jose Mogueli, aita beacurtsu fraile Santa Teresacoac Plauto euskaldunaren icenarequin izquidatu duen obrachoaren gañean. Ceña arguitaratu duen Moguel berac'' (1829)''.
Donostian zegoelarik gazteleraz poesia anonimoren batzuk ere idatzi zituen, Elias Legarda, [[Claudio Antón Luzuriaga]], [[José Manuel Collado|Jose Manuel Collado]] eta beste zenbait oligarka donostiar ezagunen aurkako poema satirikoa kasu (''Una docena de banderillas de fuego al compadre Legarda''):
| |||