Wikipedia

Baxkortostan: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.210 edits
tNo edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.210 edits
No edit summary
20. lerroa:
|web=www.bashkortostan.ru
}}
'''Baxkortostan'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf Euskaltzaindia, 155. araua - Europako eskualde historiko-politiko nagusiak]</ref>, '''Baxkortostango Errepublika''' ({{lang-ru|Респу́блика Башкортоста́н}}, ''Respublika Bashkortostan''; [[baxkirrera]]z: Башҡортостан Республикаһы, ''Başqortostan Respublikahı'') edo '''Baxkiria''' ({{lang-ru|Башки́рия}}, ''Bashkiriya'') [[Errusia]]ko [[Errusiaren banaketa administratiboa|subjektu federal]] bat da, [[Errusiako errepublikak|errepublika]] bat zehazki. [[Uralak|Uralen]] eta [[Volga ibaia]]ren artean hedatzen da. 143.600 km²ko eremua du eta [[2010]]ean 4.072.292 biztanle zituen<ref name=gks>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm «Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 ''2010eko Errusiako erroldaren emaitzak, 1. liburukia''»] ''Gks.ru''</ref>. Hiriburua [[Ufa]] da.
[[Fitxategi:Bashkir03.png|thumb|250px|right]]
'''Baxkortostan'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf Euskaltzaindia, 155. araua - Europako eskualde historiko-politiko nagusiak]</ref>, '''Baxkortostango Errepublika''' ({{lang-ru|Респу́блика Башкортоста́н}}, ''Respublika Bashkortostan''; [[baxkirrera]]z: Башҡортостан Республикаһы, ''Başqortostan Respublikahı'') edo '''Baxkiria''' ({{lang-ru|Башки́рия}}, ''Bashkiriya'') [[Errusia]]ko [[Errusiaren banaketa administratiboa|subjektu federal]] bat da, [[Errusiako errepublikak|errepublika]] bat zehazki. [[Uralak|Uralen]] eta [[Volga ibaia]]ren artean hedatzen da. 143.600 km²ko eremua du eta [[2010]]ean 4.072.292 biztanle zituen<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm «Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 ''2010eko Errusiako erroldaren emaitzak, 1. liburukia''»] ''Gks.ru''</ref>. Hiriburua [[Ufa]] da.
 
== Geografia ==
Baxkiria laua da mendebaldean eta menditsua ekialdean. Nekazaritzan laboreak eta ardi nahiz zerri aziendak dira aipagarrienak. [[Petrolio]], [[burdin]], [[manganeso]], [[kobre]] eta [[urre]] hobiak daude, eta baita [[harrikatz]]a ere. Industria metalurgikoa, mekanikoa, kimikoa eta janari industria nabarmentzen dira. [[Zentral hidroelektriko]]a dago Ufan.
[[Fitxategi:Bashkir03.png|thumb|250px|left]]
Baxkiria laua da mendebaldean eta menditsua ekialdean.
 
Hiriburuaz gain, hiri nagusiak [[BieloretskSterlitamak]], [[IshimbaiNeftekamsk]], [[SalavatIximbai]] eta [[SterlitamakSalavat]] dira<ref>[http://www.berria.info/estiloliburua/mundua/B#27 Baxkortostan] Berriaren Estilo Liburua. Berria.info</ref>.
 
== Historia ==
Baxkirra[[Baxkir]]ra jatorriz [[turkiar herriak|turkiar herria]] zen; [[IX. mende]]an [[Uralak|Ural mendialdean]] egokitu eta [[musulman]] bihurtu ziren [[Astrakhan]]go khan herriaren eraginez. [[XVII. mende]] hasieran Errusiako gudarostearen esku geratu ziren eta [[Iemelian Pugatxov]] kosakoaren altxamenduan parte hartu ondoren ([[1773]]), tsarraren gudarosteek xehakatu zituzten. [[1917]]ko azaroaren 8an aldarrikatu zen sobietar gobernua Ufan. [[Boltxebike]] eta [[Armada Zuria]]ren arteko gatazkak ez ziren amaitu [[1919]]an Baxkiriako Sobiet Errepublika autonomoa osatu zen arte. [[1991]] arte Errusiako Errepublika sobietarra zeneko hamasei errepublika autonomoetako bat izan zen.
 
== Ekonomia ==
Nekazaritzan laboreak eta ardi nahiz zerri aziendak dira aipagarrienak. [[Petrolio]], [[burdin]], [[manganeso]], [[kobre]] eta [[urre]] hobiak daude, eta baita [[harrikatz]]a ere. Industria metalurgikoa, mekanikoa, kimikoa eta janari industria nabarmentzen dira. [[Zentral hidroelektriko]]a dago Ufan.
 
== Demografia ==
[[2010]]ean Baxkortostanek 4.072.292 biztanle zituen; %36,1 [[errusiar]]rak ziren, %29,5 [[baxkir]]rak eta %25,4 [[tatariar]]rak<ref name=gks></ref>.
 
{| class="wikitable" style="text-align: right;"
|- style="background:#e0e0e0;"
! rowspan="2" | Talde<br />etnikoa
! colspan="2" | 1926ko errolda
! colspan="2" | 1939ko errolda
! colspan="2" | 1959ko errolda
! colspan="2" | 1970ko errolda
! colspan="2" | 1979ko errolda
! colspan="2" | 1989ko errolda
! colspan="2" | 2002ko errolda
! colspan="2" | 2010ko errolda<sup>1</sup><ref name=gks/>
|- style="background:#e0e0e0;"
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
! Kopurua
! %
|-
| align="left"| [[Baxkir]]rak
| 625.845
|23,5
| 671.188
|21,2
| 737.744
|22,1
| 892.248
|23,4
| 935.880
|24,3
| 863.808
|21,9
| 1.221.302
|29,8
| 1.172.287
|29,5
|-
| align="left"| [[Errusiar]]rak
| 1.064.707
|39,9
| 1.281.347
|40,6
| 1.418.147
|42,4
| 1.546.304
|40,5
| 1.547.893
|40,3
| 1.548.291
|39,3
| 1.490.715
|36,3
| 1.432.906
|36,1
|-
|align="left"| [[Tatariar]]rak
| 621.158
|23,3
| 777.230
|24,6
| 768.566
|23,0
| 944.505
|24,7
| 940.436
|24,5
| 1.120.702
|28,4
| 990.702
|24,1
| 1.009.295
|25,4
|-
|align="left"| [[Txuvax]]ak
| 84.886
|3,2
| 106.892
|3,4
| 109.970
|3,3
| 126.638
|3,3
| 122.344
|3,2
| 118.509
|3,0
| 117.317
|2,9
| 107.450
|2,7
|-
|align="left"| [[Mari herria|Mariak]]
| 79.298
|3,0
| 90.163
|2,9
| 93.902
|2,8
| 109.638
|2,9
| 106.793
|2,8
| 105.768
|2,7
| 105.829
|2,6
| 103.658
|2,6
|-
|align="left"| [[Ukrainar]]rak
| 76.710
|2,9
| 99.289
|3,1
| 83.594
|2,5
| 76.005
|2,0
| 75.571
|2,0
| 74.990
|1,9
| 55.249
|1,3
| 39.875
|1,0
|-
|align="left"| Besteak
| 113.232
|4,2
| 132.860
|4,2
| 129.686
|3,9
| 122.737
|3,2
| 115.363
|3,0
| 111.045
|2,8
| 118.856
|2,9
| 109.249
|2,7
|-
| align="left" colspan="17"| <sup>1</sup> <small>97.572 pertsona datu base administratiboetan erregistratu ziren talde etnikoa adierazi gabe. Multzo horretako banaketa etnikoa adierazi zutenena bezalakoa zela jo da</small><ref name=gks></ref>.
|}
 
== Erreferentziak ==
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Baxkortostan"(e)tik eskuratuta