Mozambike: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
96. lerroa:
Nolanahi ere, gerra zibilean zehar, gobernuak ezin izan zuen hirietatik kanpoko lurraldeetan benetako administrazio eraginkorra garatu. Jotzen da borrokan milioi bat mozambiketar hil zirela, 1,7 milioi aldameneko estatuetan errefuxiatu ziren, eta beste hainbat milioi barnean mugiarazi zituzten.
 
[[1986]]ko [[urriaren 19]]an, [[Samora Machel]] herrialdeko presidentea [[hegazkin ]]istripuan hil zen. Sobietar Batasunak hegazkinaHegazkina bidetik ateratzeko, Hegoafrikak eskua sartu zuela aldarrikatusalatu zuen Sobietar Batasunak. Edonola ere, [[Joaquim Chissano]] ondorengoak RENAMOrekiko bake-negoziazioak hasi zituen. Konstituzio berri [[1990]]ean, konstituzio berria indarrean jarriakjarri zen eta horrek alderdi anitzeko sistema, merkatuan oinarritutako ekonomia eta hauteskunde askeak ekarri zituen. Gerra zibila [[1992]]ko urrian amaitu zen.
 
2004ko lehendakaritza eta legebiltzarrerako hauteskundeetan, FRELIMO alderdiko Armando Guebuza hautagaia izanhautagaiak zen irabazleirabazi zuen. 2005ean hartu zuen kargua, baina oposizioak iruzur-salaketa egin zuen eta nazioarteko behatzaileek sostengua eman zioten, gardentasun faltagatik.
 
== Demografia ==
'''Etniak''': makuak % 47,8; tsongak % 23,3; malawiarrak % 12; xonak % 11,3; yaoak % 3,8; swahiliak % 0,8; makondeak % 0,6; portugesak % 0,2; besteak % 0,7. '''Erlijioa''': animistak % 47,8; katolikoak % 23,8; musulmanak % 17,8; besteak % 0,3.
 
Mozambikeko biztanle gehienak bantu familiako hizkuntzaz mintzatzen diren afrikarrak dira. Zambeze ibaitik iparraldera bizi diren etnien artean, aipatzekoak dira makuak eta yaoak, ditugu eta Zambezetikbertatik hegoaldera bizi direnen artean, tsongak eta shonak. Itsasaldean swahilia erabiltzen da eta hizkuntza ofiziala, portugesa, hirietan hitz egiten da batez ere. Portugaldar gehienek (250.000 inguru) alde egin zuten Mozambikek 1975ean burujabetasuna erdietsi zuenean. Hegoaldeko eta erdialdeko itsasaldean bizi da jende gehiena. Mozambikeko osasun-egoera txarra da. Gaur egun, HIESa da arazo gehien sortzen ari den gaixotasuna, biztanleen % 12 baitaude kutsatuta, estimazioen arabera; baina malaria, hepatitisa eta elikadura-urritasuna ere kezkatzekoak dira. Jaiotza- eta heriotza-tasak oso handiak dira.
 
== Ekonomia ==