Karl Christian Friedrich Krause: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 15 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q213585 orrian
Johann Gottlieb Fichte
3. lerroa:
 
== Biografia ==
Krause [[1781]]eko [[maiatzaren 6]]an jaio zen [[Eisenberg]]en. Ministro protestante baten semea, [[Jena]]ko unibertsitatean sartu zen eta bertan [[Johann Gottlieb Fichte|Fichte]] eta [[Friedrich Schelling|Schelling]]en proiektu idealistak entzuteko aukera izan zuen. Aurrerago, bere pentsamentua horren inguruan oinarrituko zuen, [[Kant]]en filosofiaren benetako zentzua aurkitu nahian eta garaiko iritziei kontra eginez. Diru arazoek atzeratu gabe, bere indar guztiak filosofia sistema propio bat eraikitzean erabili zituen. Irakasle izan zen Jena eta [[Berlin]]eko unibertsitateetan eta [[Gotinga]]koan ere bai, baina ez zuen sekula katedrarik lortuko.
 
== Lana eta ideiak ==
Bere lan nagusienak, idazkin masonikoez gain, ''Vorlesungen über das System der Philosophie'' ([[1828]]) eta ''Urbild der Menschheit'' ([[1811]]) dira. Bere pentsamenduek nekez izan zuen arrakasta [[Alemania]]nAlemanian, baina bai, ordea, [[Belgika]]ko eta [[Herbehereak|Herbeheretako]] ikasle talde baten artean eta, bereziki, [[Espainia]]n. Azken honetan, mende batez, [[krausismoa]] mugimendu garrantzitsua bilakatu zen, bai politika eta baita intelektualen artean ere. Krausek bere pentsamenduaren oinarrizkoena ezarri zuen etikan eta zuzenbidezko filosofian. Eliza eta Estatua kritikatu zituen, helburu unibertsalik ez zutelako eta familia eta nazioen dualismo unibertsala proposatu zuen. Dualismo honekin, gizatasun ideia eskuratu nahi izan zuen.
 
Arrakasta handien lortu zuen ideia [[Panenteismo]]arena izan zen, Gotingako unibertsitatean egiten zizkioten panteismo salaketei aurre egiteko asmatu zuen terminoa. Panenteismoa [[Jaungoikoa]]ren inmanentzia eta traszendentzia munduagan uztartzen dituen egitura metafisikoa da.
16. lerroa:
 
== Idatziak ==
# ''Dissertatio philosophico-mathematica de Philosophiae et Matheseos notione et earum intima conjunctione''. Jenae[[Jena]]e, apud Voigtium, [[1802]].
# ''Grundlage des Naturrechts, oder philosophischer Grundriss des Ideales des Rechts''. Erste Abtheilung. Jena, Gabler (Cnobloch), [[1803]].
# ''Grundriss der historischen Logik für Vorlesungen, nebst zwei Kupfertafeln, worauf die Verhältnisse der Begriffe und der Schlüsse combinatorisch vollständig dargestellt sind''. Jena, Gabler (Cnobloch), [[1803]].