Depresio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t OIc.ruiz wikilariaren aldaketak ezabatuz, Addbot wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
5. lerroa:
[[Fitxategi:Depression-loss of loved one.jpg|thumb|right|300px|'''Depresioak''' jotako gazte bat.]]
 
'''Depresioa''' medikuntzan gaixotasun [[psikiatria|psikiatrikoa]] da. Era askotako depresioak dauden arren, oro har esan daiteke adoregabezia edo erorialdi-egoera sakona dela, segun eta zein arrazoik sortua izan eta pazientearen egoera pertsonalaren arabera, ordu batzuk nahiz urteak iraun dezakeena. [[Euskadi]]n, lehen mailako asistentziako medikuaren kontsultatik pasatzen diren 5 pazienteetatik batek depresio-koadroa dauka{{erref behar}}.
'''Depresioa''' medikuntzan gaixotasun [[psikiatria|psikiatrikoa]] da.Gaixotasun mental honek gure ohiko gaitasunekin
eta energiarekin afektatzen digu, eta larriki eragin diezaioke gure familiari (
lan eta gizarte bizitzari). Nerbio-sisteman du jatorria, baina ez dago zehaztuta
zein den arrazoi zehatza. Oso larria izan daiteke eta suizidio-kasuen
portzentaje altu batekin lotzen da.
 
== Sintomak ==
 
Dena ilun ikusten dugu, ez daukagu ezertarako animorik, eta tristura ulertezin batek jota bezala geratzen gara, gure baitan ixtera eta kanpoarekin harremanak moztera irits gaitezkeelarik. Baita negar egiteko gogo etengabeak, etorkizuna modu pesimista edo ezkorrean ikusten da eta bere burua gutxiesten du.
Depresioa ohiko gaixotasuna da: gure artean, 10
pertsonetatik batek depresio-episodio bat izango du, gutxienez, bere
bizitzan.  Edozein pertsonak izan dezake
depresioa: adinekoak, gazteak, gizonezkoak zein emakumezkoak. Hala ere,
depresioa izateko arriskua handiagoa dute emakumeek gizonezkoek baino( 2-3
aldiz gehiago); adibidez,  gertaera
estresagarria bizi izan dutenak, gaixotasun fisiko edo min kronikoak
dituztenak, depresioa izandako pertsonak, edo osasun mentaleko beste arazoren
bat dutenak... Garrantzitsua da jakitea depresioa ez dela beti agertzen
arazoak, zailtasunak edo kezka zehatzak dituzten pertsonengan, ageriko
eragilerik gabe ere azaldu daiteke.
 
Normalean emakumeak bulnerableagoak dira depresioaren aurrean oro har gizonezkoek baino harreman sozial gutxiago eduki ohi baitituzte. Gaur egun beste adin-talde bat ere hartzen da kontuan depresioaren diagnostikoa ezartzeko orduan, eta harritzekoa badiruri ere, umeek osatzen dute talde hori.
Depresioa oso gaixotasun larria izan daiteke eta
eragin handia izan dezake pertsona baten bizitzan. Sintoma hauek ageri
direnean, depresioa larritzen hasia da:
 
== Tratamendua ==
·        
 Pertsonak hil edo suizidatzeari lotutako
ideiak ditu edo adierazten ditu.
 
Depresioari aurre egiteko diagnostiko egokia ezinbestekoa da, depresioarekin batera ager daitezkeen bestelako sintoma edo egoerak (antsietatea, esaterako) oso kontuan hartu behar direlako.
·        
Jokabide erasokorra
du, hitzez edo ekintzaz.
 
{{Medikuntza zirriborroa}}
·        
Bere burua utzita
du, neurri handi batean.
 
== Kanpo loturak ==
·        
Ia ez da elikatzen,
ez da garbitzen, ez ditu betetzen depresioa edo bestelako gaixotasunak
sendatzeko gomendatutako tratamenduak.
 
* {{eu}}[http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=3103 "Udazkenarekin batera depresioa" ("Elhuyar" aldizkarian)]
·        
Bakartze-egoera
larrian dago, ia ez du harremanik besteekin eta oso gutxitan ateratzen da
kalera.
 
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=7322 Antidepresibo azkarragoak]
·        
Errealitatearen zentzua galtzea gerta daiteke.
 
[[Kategoria:Gaixotasun psikiatrikoak]]
·        
 Oso ideia
bitxiak adierazten ditu, beldur berriak edo arrazoirik gabekoak ditu.
 
[[da:Depression]]
·        
[[fa:افسردگی]]
Existitzen ez diren
[[it:Depressione (malattia)]]
gauzak entzun edo ikusten ditu ("aluzinazioak")
[[ko:우울증]]
 
[[nds-nl:Depressie (psychologie)]]
== Tratamamenduak ==
[[no:Depresjon (sykdom)]]
Depresioaren iraupena aldakorra da eta zenbait
[[pl:Zaburzenie afektywne jednobiegunowe]]
astetan edo urtetan ere luzatu daiteke. Oro har, esan daiteke depresioa duten
[[ro:Depresie (boală)]]
gehienak hobeto sentitzen direla 4 edo 6 hilabete igarota, nahiz eta pertsona
[[simple:Major depressive disorder]]
batzuek sintoma iraunkorragoak izan. Depresioak 2 urte edo gehiago irauten
[[tr:Klinik depresyon]]
badu, depresio kronikoa esaten zaio. Horretarako,  badaude tratamendu eraginkorrak, medikazioa
[[uk:Депресія (медицина)]]
hartzea  (antidepresiboak)  eta 
hilabete batzuetan terapia psikologikoak egitea. Autolaguntza-teknikak
ere badaude, larritasun txikiagoko depresio-kasuetarako.
 
Tratamendu eraginkorrak egon arren, depresioa dutenen %40k ez dute
medikuarekin kontsultatzen. Beraz, arazoa ez kontsultatzeagatik,  ez dute ondo ulertzen zer gertatzen zaien. Depresioa
ez da nahastu behar "tristura normalarekin". Normala da noizean behin nolabaiteko tristura edo kezka
sentitzea, arazoren batengatik edo ageriko arrazoirik gabe, baina tristura
"normala" arina eta iragankorra da eta ez dio larriki eragiten
pertsonaren funtzionamenduari. Horregatik, kasu horretan ez da tratamendu
medikorik behar, baina bai ingurukoen laguntza.
 
Hortaz,  sintoma hauek izanez gero,  mediku baten laguntza eskatu beharra dago.
Profesional bati laguntza eskatzea erabaki zaila izan daiteke pertsona
batzuentza.  Hala ere, erabaki
garrantzitsuenetakoa da depresioa ahalik eta lasterren gainditu ahal izateko. {{Medikuntza zirriborroa}}
 
== Nola lagundu depresioa gainditzen ? ==
 
hurbilekoak izaten
dira lehenengo konturatzen direnak norbaiti gauzak ez doazkiola ondo, eta
funtsezkoak dira pertsona horri adierazteko agian osasun-profesional baten
laguntza behar duela. Pertsona batek depresioa duela susmatzen dugunean,
normalean baino nahiko tristeago edo sentiberago azaltzen delako izan daiteke.
Lehen gozarazten zioten jardueren interesa galdu duela dirudi; bakartiago dabil
edo interes gutxiago erakusten du lagunekin eta senideekin egoteko; energia eta
motibazio falta du...
 
Hala ere, zaila
izan daiteke depresioa duen pertsona bati laguntza ematea eta haren ondoan
egotea, izan ere,  senideak eta lagunak
errudun ere sentitu daitezke, zer egin ez badakite pertsona horren sufrimendua
arintzeko. Baina kontuan izan behar da depresio bat gainditzea luze samarra
izan daitekeela, eta gorabeherak edo egun txarrak izan daitezkeela, gauzak
hobera doazela ematen duenean. Baita ere ez da kontuan hartu behar pertsona
horrek esaten duen edo egiten dituen gauzak: 
pertsonaren jokaeran eragin handia izaten du depresioak eta horregatik
bere sentimenduak kontrola ezinak dira. Bestalde, egoera ezkutatzeak ez du  laguntzen, eta horrela denbora galduko da
depresioa gainditzeari begira. Depresioa duen bati laguntzeko modurik garrantzitsuenetako
bat animatzea da hitz egiteko. Pertsona horrekin ariketa fisikoak egitea, bere
zaletasunezko ekintzak jorratzea eta pertsona horrekiko hurbiltasuna edukitzea
oso importantea da.
 
Gomendagarria da
depresioaz informazioa izatea, zer gertatzen den hobeto ulertzeko eta egoera
batzuetan zer egin jakiteko. Ondo informatuta egonez gero, laguntza handia eman
daiteke sendatzeko bidean.
 
[[Kategoria:Gaixotasun psikiatrikoak]][[da:Depression]][[fa:افسردگی]][[it:Depressione (malattia)]][[ko:우울증]][[nds-nl:Depressie (psychologie)]][[no:Depresjon (sykdom)]][[pl:Zaburzenie afektywne jednobiegunowe]][[ro:Depresie (boală)]][[simple:Major depressive disorder]][[tr:Klinik depresyon]][[uk:Депресія (медицина)]]