Kantabria: berrikuspenen arteko aldeak

'''Kantabria''' (gazteleraz ''{{lang-es|Cantabria''}}) [[Espainia]]ko iparraldeko probintzia bakarreko [[autonomia erkidego]]a bat da. Honako muga hauekMugakide ditu: ekialdean [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] ([[Bizkaia]]), hegoaldean [[Gaztela eta Leon]] ([[Leongo probintzia]], [[Palentziako probintzia|Palentzia]] eta [[Burgosko probintzia|Burgos]]), mendebaldean [[Asturietako Printzerri]]a, eta iparraldean [[Kantauri itsaso]]a. Kantabriako herri nagusiak kostaldean kokatzen diradaude, eta [[Santander]] hiriburua nabarmentzen delarikda, 180.000 biztanlerekinbiztanle baititu.

Hainbat adituk aztertu du Kantabria hitzaren jatorri etimologikoa (San Isidoro, Julio Caro Baroja, Aureliano Fernández Guerra, Joaquín González Echegaray, Adolf Schulten, etab.eta abar). Ez dakigu ziur zein den bere jatorria baina iritzirik onartuena da jatorri [[zelta]] edo [[liguriar]]reko ''cant''- (harra edo haitza) erroaren eta eskualde zeltetan maiz erabili den -''abr'' atzizkiaren elkarketa dela. Hemendik ondorioztatzen da "kantabriar" hitzaren esanahia "harri artean bizi den herria" edo "menditarra" dela, Kantabriako lur malkartsu eta menditsuari erreferentzia eginez. Beste aukera bat ''cant''- eta ''briga'' (gotorleku) hitz zelten elkarketa izatea da. Honela, Kantabria ''harrizko gotorlekua'' litzateke.

* '''La Montaña'''. Kantabriar mendizerraren parte diren mendilerroz osatutako eskualdea da, itsasoarekiko paraleloan hedatzen direnak. Gehienbat kareharriz eratua dago eta karst ugari aurki daiteke bertan. Iparraldetik hegoaldera hedatzen diren haran sakon eta malkartsuak ditu, higatzeko ahalmen handia duten ibaiek sortuak. Ibai hauek laburrak dira, jaiotzetik itsasoratzera arteko distantzia txikia da. Honek ondo mugaturiko bailarak sortu ditu: Liébana, Nansa, Saja, Besaya, Pas-Pisueña, Miera, Asón-Gándara eta Campoo. La montañakoMontañako parte da El Escudo mendikatea, 600 eta 1000 metro bitarteko gailurrak dituena eta kostaldetik 15-20 kilometrora honekiko paraleloan doana. Hegoaldera goazen heinean mendi altuagoak aurki ditzakegu, [[Ebro]] eta [[Duero]] ibaien isurialdea [[Kantauri itsaso|Kantauri]] aldekotik bereitzenbereizten dutenak. Bertan 1500 metro baino gehiagoko tontorrak daude, sartaldean San Gloriotik hasi eta sortaldean Los Tornoseraino: Peña Labra, puerto de Sejos, El Escudo, Castro-Valnera eta La Sía. Aipatzekoa da ere [[Europako Mendiak]], eskualdeko hego-mendebaldean dagoena, non gailur gehienek 2500 metro baino gehiago dute.

[[Mexiko]]tik datorren Golkoko korrontearen ondorioz, Kantabriak, [[Kantauri itsaso]]ko kostalde guztiak bezala, bere latitudeari (Ternua eta Labradorrekoaren parekoa) dagokiona baino klima epelagoa du. Eskualdeak klima ozeaniko hezea du, uda eztiak eta negu freskoak dituena. Prezipitazioak 1200 mm ingurukoak dira kostaldean, are handiagoak mendialdean. BatazbestekoBatez besteko tenperatura 14 Â°C ingurukoainguru da. Elurra sarritan egiten du eskualderik garaienetan urria eta martxoa bitartean. [[Europako Mendiak|Europako Mendietako]] 2.500 metrotik gorako eskualdeetan udan desagertzen ez diren elurtegiak daude. Hilabeterik lehorrenak uztaila eta abuztua dira, nahiz eta berez lehorterik egoten ez den, izan ere, beti dago prezipitazio minimo bat eta tenperatura ez da oso altua.