Homo heidelbergensis: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
Gaztelaniaz zegoen testuaren laburpena euskaratu dut
4. lerroa:
| authority= [[Otto Schoetensack|Schoetensack]], 1908
}}
{{izenburu etzana}}'''''Homo heidelbergensis''''' [[hominido]] [[espezie]] bat izan zen. Lehen aztarnak [[Alemania]]ko [[Heidelberg (Alemania)|Heidelberg]] herritik gertu aurkitu zituzten. [[Gizaki]]aren eta [[Neanderthalgo gizaki]]aren arbaso hau duela 500.000 urte sortu eta duela 250.000 [[urte]] desagertu zen, hau da, [[Pleistozeno|Pleistozeno Erdian]]. Espezimen altuak (1,80 m) eta sendoak (105 kg) ziren, buru-hezur handiak (1.350&nbsp;cm³) eta lautuakgaur zituztenak<ref>{{Erreferentzia|abizena1=egungo Mouniergizakiarekin |izena1=alderatuz Auréliennahiko |izena2=lauak Françoiseta |abizena2=bazailezur Marchalirtenak |izena3=eta Silvanasudurreko |abizena3=irekidura Condemihandi |izenburua=bat. IsBere Homoanatomia heidelbergensisgehienbat adeskribatua distinctizan species?da NewAtapuercan insightaurkitutako onaztarnengatik. the Mauer mandible |aldizkaria= Journal of Human Evolution |liburukia= 56 |alea= 3 |data= 2009ko martxoa |orrialdeak= 219-246 |url=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WJS-4VPV8MK-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=0524cb2987ebab926c9a3991493ddc48}}</ref>.
{{izenburu etzana}}
 
'''''Homo heidelbergensis''''' [[hominido]] [[espezie]] bat izan zen. Lehen aztarnak [[Alemania]]ko [[Heidelberg (Alemania)|Heidelberg]] herritik gertu aurkitu zituzten. [[Gizaki]]aren eta [[Neanderthalgo gizaki]]aren arbaso hau duela 500.000 urte sortu eta duela 250.000 [[urte]] desagertu zen, hau da, [[Pleistozeno|Pleistozeno Erdian]]. Espezimen altuak (1,80 m) eta sendoak (105 kg) ziren, buru-hezur handiak (1.350&nbsp;cm³) eta lautuak zituztenak<ref>{{Erreferentzia|abizena1= Mounier |izena1= Aurélien |izena2= François |abizena2= Marchal |izena3= Silvana |abizena3= Condemi |izenburua= Is Homo heidelbergensis a distinct species? New insight on the Mauer mandible |aldizkaria= Journal of Human Evolution |liburukia= 56 |alea= 3 |data= 2009ko martxoa |orrialdeak= 219-246 |url=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WJS-4VPV8MK-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=0524cb2987ebab926c9a3991493ddc48}}</ref>.
== Eboluzioa ==
Europako Neandertalaren arbaso zuzen bat da, eta Homo sapiensarekin antzekotasun handiak izan harren, gaur egun dakigu Homo Heidelbergensis ez zela gizaki modernoen arbaso zuzena izan, Homo antecessor eta H. nearderthalensisen artean existitu zen espeziea baizik.
 
== Dieta ==
''Homo heidelbergensisen dieta gehienbat haragijalea zen eta ehizan egiteko joera zuten. Honen arrazoia Europako klima zen, sei hilabetetan zehar klima oso hotza zenez, barazkiak eta fruituak ematen zituzten landareak ez zirelako hain ugariak. ''
 
== Ezaugarriak ==
Aurre-neandertalak edo Homo heidelbergensisak gorputz sendoa zuten, altuagoak ziren H.antecessor baino eta gizonezko mediaren masa 100kg koa zen. Barailek indar eta sendotasun handia zuten, estres handiaren menpe baitzeuden.
 
Fosil hauen multzoak adierazten du hominido honek garezur "puztuago" bat zuela eta honen atzeko partea borobilagoa zela. Masailezurrak puztuak ziren, neandertalaren antzera baina benetan aurpegia zapalagoa zen. Homo heidelbergensisen garezirraren edukia ez zen gaur egungo gizakiaren oso desberdina, (1350 cm³). Homo sapiensarekin beste antzekotasun bat bere ahozkuntza aparatua da, eta honek pentsatzera eraman ditu aditu asko, gizaki talde honetan hizkuntza agerian zegoela, baina ez zen gaur egungo hizkuntza bezalakoa.
 
== Erreferentziak ==