Michelangelo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t 195.77.90.250 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Xirkan wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
1. lerroa:
{{Ohar metatxantiloia
= Michelangelo =
| mota = edukia
 
| irudia = [[Fitxategi:Question book-4.svg|42px]]
= Michelangelo =
| testua = '''Artikulu honek [[Laguntza:Erreferentziak|erreferentziak]] behar ditu.''' <br/> Hemen erreferentzia egiaztagarriak [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} gehituz] lagun dezakezu.
 
= Michelangelo =}}{{#if:{{NAMESPACE}}<!-- Kategorietan sailkatzeko -->
= Michelangelo =
 
= Michelangelo ={{#if:{{NAMESPACE}}<!-- Kategorietan sailkatzeko -->
|
|[[Kategoria:Erreferentziarik gabeko artikuluak]]
15 ⟶ 13 lerroa:
}}
}}
}}
}}= Michelangelo =
[[Fitxategi:Piazza del Campidoglio.jpg|thumb|250px|right|Campidoglio jauregiak eta plaza, [[Erroma]]]]
[[Fitxategi:StPetersDomePD.jpg|thumb|250px|right|[[San Petri basilika]]ren kupula, [[Vatikano]]a]]
[[Fitxategi:David von Michelangelo.jpg|thumb|250px|right|''David'' eskultura]]
[[Fitxategi:Lightmatter Sistine Chapel ceiling.jpg|thumb|250px|right|Kapera Sixtinoko freskoak]]
'''Michelangelo Buonarroti''', batez ere '''Michelangelo''' izen soilaz ezaguna, (Caprese, [[Toskana]], [[1475]]eko [[martxoaren 6]]a - [[Erroma]], [[1564]]ko [[otsailaren 18]]a) [[pizkundea|pizkundeko]] eskultore, margolari, arkitekto eta olerkari [[italia]]rra zen. Nahiz eta [[arte]]ez haraindi gutxitan igaro, landu zituen arloetan hain malgutasun handikoa izan zen, ezen Pizkundeko gizontzat hartzen den, garaikide eta etsai zen [[Leonardo da Vinci]]rekin batera.
 
Michelangeloren ekoizpena bizitza l'''T'''zeanluzean zehar sekulakoa izan zen eta dirauten eskutitz, marrazki eta zirriborroak kontuan hartuz, ondoen dokumentatutako [[XVI. mendea|XVI. mendeko]] artista da. Bere bi artelan ezagunenak, ''Pietà'' eta ''David'', 30 urte bete baino lehen zizelkatu zituen. Nahiz eta margolaritzari buruz iritzi txar samarra izan, Michelangelok eragin handienetako bi artelan margotu zituen: [[Kapera Sixtinoa|Kapera Sixtinoko]] sabaiko ''Genesiaren pasarteak'' eta aldare hormako ''Azken Epai Eguna'', biak [[fresko]]ak. Geroago, [[San Petri basilika]]ko kupula eraiki zuen [[Vatikanoa]]n bertan eta arkitektura klasikoa irauli pilastren [[ordena erraldoi]]a erabiliz.
 
Michelangeloren bikaintasunaren erakusgarri dira hari buruzko bi biografia, artean bizirik zela. Horietako batek, [[Giorgio Vasari]] arkitektoarenak, proposatzen zuen Michelangelo [[Pizkundea|Pizkundeko]] arte guztien gaina eta bikaina zela, mendeetan zehar iraun zuen ikuspegia berau. Bizirik zela, ''Il Divino'' ezizena jaso zuen. Garaikideek goraipatzen zuten ezaugarrietako bat haren ''terribilità'' zen, handitasun txundigarri antzeko bat, ondoren etorri ziren artistek imitatzen saiatu zirena eta Mendebaldeko hurrengo arte mugimendu nagusia sortarazi zuena: [[Manierismo]]a.
67 ⟶ 69 lerroa:
 
=== Eskultura ===
[[Fitxategi:Michelangelo's Pieta 5450 cropncleaned.jpg|thumb|250px|''Vatikanoko Pietà'', Vatikano Hiria]]
 
* ''Familia Santua eta San Joan Bataiatzailea haurra'', [[Florentzia]]
* ''Eskailerako Ama Birjina'' (''Madonna della scala''), 1490-1491, Casa Buonarroti, Florentzia.
87 ⟶ 91 lerroa:
* ''Florentziako katedraleko Pietà (Pietà dell'Opera del Duomo)'', 1550-1553, Museo dell'Opera del Duomo Florentzia.
* ''Pietà Rondanini'', 1552-1564, Museo del castello Sforcesco, [[Milan]]. 1552. urtean egindako amaitu gabeko lana da eta 1561. urtean Antonio del Francese eman zion.
<gallery></gallery>
Irudi:Brogi, Giacomo (1822-1881) - n. 3180 - Firenze - Galleria - Bacco di Michelangelo.jpg|''Bako mozkor''
 
Irudi:Firenze.Palvecchio.500.Michelangelo2.JPG|Garaipenaren estatua, 1533-1534, Cinquecento Aretoa, Palazzo Vecchio, Florentzia
 
Irudi:Madonna michelangelo.jpg|''Ama Birjina Haurrarekin'', [[Brujas]]
 
Irudi:Michelangelo pietà rondanini.jpg|''Pietà Rondanini'', 1564, Milan
</gallery>
 
=== Arkitektura ===
106 ⟶ 118 lerroa:
 
* ''Santa Maria degli Angeli'', 1561. [[Diokleziano]]ren Termen barnealdea eraldatu zuen eliza berezi eta monumentala eraikitzeko.
<gallery>
Irudi:San_lorenzo_Facciata.JPG|San Lorenzo elizako fatxada, Florentzia
Irudi:CampidoglioEng.jpg|Kapitolioko plaza, Erroma
Irudi:Palazzo Farnese 2.JPG|Farnese jauregia, Erroma
Irudi:RomaPortaPiaFacciataInterna.jpg|Porta Pia, barruko fatxada, Erroma
</gallery>
 
=== Pintura ===
117 ⟶ 135 lerroa:
* ''Guzutziltzaketa'', 1550-55 inguru, Louvre, Paris.
* ''Gurutzetik eraistea'', 1555 inguru, Ashmolean, Oxford.
* Gizon biluz baten estudioa, Louvre, Paris.{{Bizialdia|1475eko|1564ko|Michelangelo}}
<gallery>
Irudi:La batalla de Cascina - Sangallo.jpg|''Cascinako gudua'' grisaila, 1542 inguru, Norfolk
Irudi:Michelangelo_Buonarroti_-_Tondo_Doni_-_Google_Art_Project.jpg|Tondo Doni
Irudi:Michelangelo libyan.jpg|''Sibila libia'' egiteko estudioa, 1511, Metropolitan Museum of Art, [[New York]]
Irudi:Michelangelo Buonarroti 032.jpg|Sibila Delfikoa, ganga, [[Kapera Sixtinoa]]
Irudi:Michelangelo Buonarroti 020.jpg|Uholde Handia, ganga
Irudi:Michelangelo Buonarroti 018.jpg|Argizagien sortzea, ganga
Irudi:Michelangelo Buonarroti 011.jpg|Azken Epai Eguna, aldarea
Irudi:Vittoria Colonna.jpg|Vittoria Colonna
</gallery>
 
== Kanpo loturak ==
* {{es}} [http://www.soloarquitectura.com/arquitectos/miguelangel.html Biografia eta proiektuak]
* [http://www.elrelojdesol.com/zoomable-paintings/michelangelo-buonarroti/index.htm Micheangelo Buonarrotiren margolanak]
* [http://www.scultura-italiana.com/Galleria/Michelangelo/index.html Michelangelo]
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/2134/gogoz-kontra-egindako-maisulana Kapera Sixtinoari buruzko artikulua ARGIAn]
 
{{commons}}
 
{{nabarmendutako artikulua}}
 
{{Bizialdia|1475eko|1564ko|Michelangelo}}
[[Kategoria:Michelangelo| ]]
 
{{NA lotura|ar}}
{{NA lotura|ca}}
{{NA lotura|hu}}
{{NA lotura|it}}
{{NA lotura|sk}}
{{NA lotura|sl}}