Anarkismo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\|(.*)\}\} +{{commonskat}}) |
txukundu eta nabarmendutako artikuluaren etiketa kendu, egungo irizpideen arabera ez baititu betetzen horretarako baldintzak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Anarchy_symbol_neat.png|220px|right|thumb|Anarkismoaren ikurra.]]
'''Anarkismoa''' agintea, [[hierarkia]] eta aginpidez diharduten erakundeak, [[estatu]]a bereziki, ukatu
== Oinarriak ==
=== Antiautoritarismoa ===
Gizabanakoen arteko mendekotasuna eta hierarkia ukatzen dute, berdintasunean oinarrituriko gizarte antolaketa sustatzeko. Askatasuna da balio gorenena. Horretarako, estatua, [[kapitalismo]]a eta erlijioa desagerrarazi nahi ditu anarkismoak. Joera batzuek (anarkokapitalismoak, kasu), ordea, merkatu askea eta jabego pribatua aldezten dute.
▲=== [[Antiautoritarismo]]a ===
{{Sozialismoa}}
===
Anarkista batzuen ustez, gizakia berez askea da edo askatasuna bilatzen du. Haien iritziz, pertsonen arteko harremanetan autoritateak zapalketa eragiten du nahita nahi ez; eta ondorioz, ustelkeria zabaltzen da. Bestalde, erakunde autoritarioek lortutako boterea ustelkeriaren bitartez lortua dela diote; horregatik erakunde hauei uko egiten diete, giza harremanetan zapalketa erabiltzen dutelakoan. Hala, erakunde autoritariorik gabe eta giza harreman antiautoritarioen bitartez askatasuna lortzea errazten dela deritzote.▼
== Autonomia ==
▲Haien iritziz, pertsonen arteko harremanetan autoritateak zapalketa eragiten du nahita nahi ez; eta ondorioz, ustelkeria zabaltzen da. Bestalde, erakunde autoritarioek lortutako boterea ustelkeriaren bitartez lortua dela diote; horregatik erakunde hauei uko egiten diete, giza harremanetan zapalketa erabiltzen dutelakoan. Hala, erakunde autoritariorik gabe eta giza harreman antiautoritarioen bitartez askatasuna lortzea errazten dela deritzote.
{{sakontzeko|Autonomia}}
{{sakontzeko|Autogestioa}}
Anarkisten ustetan arazoak gainditzeko bidea ez da horien konponbidea beste inoren esku uztea. Haien iritziz norberak zuzenean arazoei aurre egitea da egokiena, inplikazio eta konpromiso zuzenaz, hala nola kooperatibismoaz eta gizarte ekonomia bultzatuz. Ildo horretatik, anarkismoa mugimendu eraikitzailea da.
=== [[Ekintza zuzena]] ===▼
Anarkisten ustetan arazoak gainditzeko bidea ez da arazook beste inoren esku uztea, beste batzuek gu ordezka gaitzaten. Haien iritziz guk geuk zuzenean arazoak landu eta aurre egitea da bidezkoena. Kontzeptu honen esanahia askotan manipulatzen da "ekintza zuzena" "ekintza bortitzekin" lotuz, nahiz eta ekintza zuzenak ez duen zertan nahitaez bortitza izan behar.▼
{{sakontzeko|Ekintza zuzen}}
▲
=== Elkar laguntza ===
23 ⟶ 28 lerroa:
Talde anarkistek jarraitutako oinarrizko printzipioa da. [[Piotr Kropotkin]]ek gizarteak printzipio honetan oinarrituta antolatu behar direla azaldu zuen bere lanetan, adibide ugari emanda (animalien jokaerak eta antzinateko kulturak aipatzen ditu, besteak beste). Kropotkinez gain, jende gehiagok defendatu izan du jarrera hau, nahiz eta haietako batzuk anarkistak ez izan.
===
Anarkisten arabera gobernua eta boterean dagoen beste edozein erakunde indarkeriazkoa da beraz. Agintean dagoen gutxiengoak agintea eta bere abantailak mantentzearren gizartearen gehiengoari kalte egiten dio. Estatuaren indarkeria horren aurka eman beharreko erantzunean oinarritzen dira historian zehar anarkismoaren korronte ezberdinen arteko eztabaidak, maiz anarkia ezartzeko [[indarkeria]] erabiltzea zilegi den.
== Historia ==
123 ⟶ 117 lerroa:
{{commonskat}}
[[Kategoria:Anarkismoa| ]]
|