Arama: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
knmwñdn SÑAK |
||
34. lerroa:
Aramako udalerria Arriguntzagaña mendi hegaletan zehar zabaltzen da. Iparraldean ltsasondo du mugakide, hegoaldean Zaldibi, ekialdean Altzaga eta mendebaldean Ordizia. 1939an Oriaren ibarreko beste herrigune batzurekin batera Ordiziari itsasten zaion arte, nekez zehatz daiteke ordurarteko estatus historikoa.
Bandoen Guduek eragindako gizarte eta politika mailako egoera aldabera zela medio, XIV. mendean legezko nortasun eta aginpide politiko nagusiagoa zuen hiri-entitate baten babesera bildu zen; Batura agiria Enrique III.ak 1402an egiaztatu zuen eta Errege-Erregin Katolikoek 1492an. Batura honek ez dakar ez lurralde murriztapenik, ez ekonomiazko menpetasunik ere. Ezegonkortasun aldia igarota hasi ziren Ordiziarekiko aldeak. 1615eko otsailaren 13an Erret Ogasunaren kutxek zuten egoera zailaz baliatuz eta 5.445 erleko ordaindu ondoren, hiribildu titulua eskuratu zuen. Administrazioa guztiz autonomoa duelarik, Aramak, Altzaga, Gaintza, Itsasondo, Legorreta eta Zaldibiarekin batera Oria ibaiaren Batura osatu zuen; batura honek 1615az geroztik se¡ hiribilduak apoderatu bakar baten bidez batera ordezkatzen zituen Probintziako Biltzar Nagusi eta Partikularretan. San Martinek, jarraitu zuelarik bilera-egoitza izaten.
Arama Bozue Txiki Baturaren kide izan da, Enirio-Aralarko mendietako ganadutza eta baso ustiapenerako sorturiko mankomunitatea. Ehunen bat etxek osatutako gune nagusia Orioko ibarra besarkatu duen gai- Enaldean lekutzen da. Lekuaren izaera estrategikoa indartuaz erreka-gurutze txiki bat dago.
| |||