Alborapen (estatistika): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\|(.*)\}\} +{{commonskat}})
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-banakuntza +banaketa)
1. lerroa:
[[Fitxategi:SkewedDistribution.png|thumb|100px|Eskuinera alboratutako banakuntzabanaketa bat.]]
 
[[Estatistika]]n eta [[probabilitate teoria]]n, '''alborapen neurriek''' [[datu multzo]] baten edo [[banakuntzabanaketa|probabilitate banakuntzabanaketa]] baten itxuraren ezaugarri bat adierazi eta neurtzen dute: datuak edo emaitza posibleak bere probabilitateekin alde batera edo besterako joera duten. Alborapena itxura osatzen duten bi ezaugarri estatistikoetako bat da, [[kurtosi]]arekin batera.
 
Zehatzago,
*'''ezkerrerako alborapena''' edo '''alborapen negatiboa''' dagoela esaten da, datu gehiago daudenean [[batezbesteko aritmetiko sinple]]tik gora behera baino edota, bestela esanda, [[mediana]] batezbesteko aritmetiko sinplea baino handiagoa denean;
* '''eskuinerako alborapena''' edo '''alborapen positiboa''' dagoela esaten da, datu gehiago daudenean batezbesteko aritmetiko sinpletik behera gora baino edota, bestela esanda, mediana batezbesteko aritmetiko sinplea baino txikiagoa denean;
* [[banakuntzabanaketa]] erabat '''simetrikoa''' edo '''alboragabea''' izango da, mediana eta batezbesteko aritmetiko sinplea bat datozenean.
 
Horrenbeste zehaztu gabe ere, alborapen kontzeptua oso intuitiboa da. [[Histograma]], [[maiztasun poligono]], maiztasun edo probabilitate kurba edo antzeko diagrama batean, datuak ezkerreko [[mutur]]rerantz lerratzen direla ikusten bada, ezkerrerako alborapena izango da. Halaber, eskuineko muturrerantz lerratzen direla ikusten bada, eskuinerako alborapena izango da.
 
[[Fitxategi:Negative_and_positive_skew_diagrams_(English).svg|thumb|450px|center|Ezkerrean, alborapen negatiboa duen banakuntzabanaketa bat: ezkerreko muturra luzeagoa du. Eskubiko banakuntzakbanaketak alborapen positiboa du: eskubiko muturra luzeagoa du.]]
 
== Alborapen neurriak ==
54. lerroa:
== Erabilera ==
 
Besteak beste, alborapren neurriak, [[kurtosi neurri]]ekin batera, [[datu multzo]] baterako [[banakuntzabanaketa normal]]a [[eredu]] gisa onargarria den erabakitzeko erabiltzen da. Datu multzoak simetria edo alborapenik eza erakusten badu eta kurtosi maila ertaina badu (mesokurtikoa bada), [[banakuntzabanaketa normal]]a onartu ahal izango da datuetarako.
 
== Kanpo loturak ==