Pareto banaketa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: «Kategoria:Probabilitate banakuntzak» kategoria «Kategoria:Probabilitate-banaketak» kategoriara aldatzen
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-banakuntza +banaketa)
1. lerroa:
[[Fitxategi:Pareto distributionPDF.png|325px|thumb|right|Pareto banakuntzanbanaketan tamainari buruzko aldagaietarako erabiltzen da: tamaina txikiek (''x'' txikiek) [[probabilitate]] edo [[maiztasun (estatistika)|maiztasun]] handia dute, tamaina gero eta handiagoa (''x'' handiagoa), berriz, [[probabilitate]]a gero eta txikiagoa da, irudiko [[trinkotasun funtzio]]etan ikus daitekeen bezala. Irudian, x edo tamaina txikiena 1 da. ]]
 
[[Estatistika]]n eta [[probabilitate teoria]]n, '''Pareto banakuntzabanaketa''' gehienetan tamaina bat adierazten duten aldagaien eredu gisa erabiltzen den [[probabilitate banakuntzabanaketa]] jarrai bat da. [[Vilfredo Pareto]] ekonomialaria izan zen [[XIX. mendea]]n banakuntzabanaketa hau proposatu, garatu eta aztertu zuen lehena, aberastasunaren banaketari buruz egin zituen ikerketetan. Banakuntza "askok gutxi eta gutxik asko" erregelari jarraitu edo eskuinera nabarmen alboratuta dauden aldagaiei aplikatzen zaie: besteak beste, hirien tamaina (herri txiki asko eta hiri handi gutxi), lurrikaren magnitudea (magnitude txikiko lurrikara asko eta lurrikara indartsu gutxi), abizenen maiztasuna (gutxi agertzen diren abizen asko eta asko agertzen diren abizen gutxi) eta pertsona eta familien errenta-mailan (errenta txikiko familia asko, errenta handiko pertsona gutxi, Paretok berak bere garaian aztertu zuenez). Matematikoki, Pareto banakuntzakbanaketak tamaina baten eta tamaina horri dagokion probabilitatearen arteko erlazioa [[logaritmo|logaritmikoa]] dela ezartzen du: tamainaren logaritmoa eta tamaina horren probabilitatearen logaritmoa linealki loturik daude, zehatzago. Erlazio logaritmiko honetatik, Pareto banakuntzabanaketa matematikoki definitu eta bere propietate guztiak eratortzen dira.
 
== Pareto banakuntzarenbanaketaren definizio matematikoa eta propietateak ==
 
Pareto banakuntzaribanaketari dagokion [[banaketa-funtzio]]a hau da:
 
 
20. lerroa:
 
 
Banakuntza bi parametroren mendean dago: <math>x_\mathrm{min}</math>, banakuntzaribanaketari jarraitzen dion tamaina minimoa dena; eta <math>\alpha</math>, probabilitatearen bilakaera adierazten duena: zenbat eta handiagoa izan, orduan eta azkarrago jaitsiko da probabilitatea tamaina txikietatik (x txikia) tamaina handietara (x handia).
 
Itxaropena eta bariantza hauek ditu: