|
[[Greziar mitologia]]n '''Hipolita''' ([[greziera]]z Ιππολύτης) [[amazona (mitologia)|amazonen]] erregina da, bere aita zen Ares gerraren jainkoak oparitu zion [[gerriko]] baten jabea zena.
[[Herakles]]en bederatzigarren lana, hain zuzen, gerriko hori lortzea izan zen, [[Admete]]k, [[Euristeo]]ren alabak eskatuzeskaturik. Istorioaren bertsio batean, Hipolita HeraklesetazHeraklesez maitemintzenmaitemindu zen, eta gerrikoa bere gogoz ematen zion. Beste bertsio baten arabera, Heraklesek, gerrikoa, Hipolitaren ahizpa zen [[Melanipa]] bahituz lortzen zuen, eta, erreskate gisa, gerrikoa bera eskatuz, lortu ondoren, Melanipa askatuzzuen.
Heraklesek gerrikoa lortu ondoren, [[Teseo]]k, Heraklesen lagunetako batek, Hipolitaren beste ahizpa bat, [[Antiope]] bahitzenbahitu duzuen. Amazonek orduan erasotzen dute ([[Hera]] jainkosak, Heraklesen etsaia zenazenak, Herakles, han, amazonak eraso edo Hipolita bahitzeko zegoenarenzegoelako asmo txarreko zurrumurrua zabaldu zuelakobaitzuen), baina Teseok eta Heraklesek gerrikoarekin eta Antioperekin ihes egiten dute. Beste bertsio baten arabera, Heraklesek Hipolita hiltzenhil du berezuen ihesaldian. Antiope salbatzeko, amazonek [[Atenas]] erasotzen dute, baina kale, bertsiorenbertsio batzuetan, eraso horretan Antiope hiltzen delarik.
Bertsio askotan, Teseo Hipolita edo Antioperekin ezkontzen da, eta [[Hipolito]] izeneko seme bat dutelarikdute. Teseo, azkenik, [[Fedra]]rekin ezkontzen da, bere aurreko emaztea utzi edo hau, erditzean hil ondoren. Teseo Hipolitarekin ezkonduaezkonduta egon eta uzten duen bertsioan, amazona mendeku hartzen saiatzen da, gainontzeko amazonak Teseo eta Fedraren ezkontzara eraman eta guztiak akabatzeko asmoz, baina porrot egiten du, hila baita, bertsioen arabera, Teseoren gizonen aldetikgizonek edo [[Pentesilea]] amazonarenamazonak aldetikhila baita.
== Jatorria ==
Eguzkia [[Aries]] konstelazioan dagoenean, Andromeda konstelazioa sartu egiten da. Azken hau, dirudienez gona luze bat duenaduela ematen duenez, femeninotzat hartzenhartua da greziar mitologian. Lerrokatuta dauden hiru hurbileko izar dizdiratsu ditu, gerriko baten itxuraantzera ematen dutenak ([[Orion Konstelazioa|Orion]] konstelazioko hiru izarrak bezala).
Konstelazio osoak, dirudienez, zeozerbadu beregoialdean goialdearizeozer lotuta du, Andromedaren sakrifizioaren greziar mitoan [[kate]] batekin identifikatzen dena. Beste istorio batzukbatzuek [[ezpata]] batekin identifikatzen dute (konstelazioaren zati diren katearen zatiak kenduzkendurik), konstelazioa, gerlari amazona bat dela aditzera emanez, beharbada Hipolita.
Eguzkiaren ibiliaren norantzan, Andromeda ostean [[Pleiadeak (astronomia)|Pleiadeak]] daude, greziar mitologian [[Pleiadeak|zazpi ahizpatzat]] hartzen direnak. Hipolitaren gerrikoa lortu ondoren., Heraklesek emakume talde bati aurre egin behar izan zion, amazona gehiagori, alegia.
== Izen bereko beste pertsonaia batzuk ==
Hipolita, izena honako hauei ere deitzenematen zaie:
# Argonautetako bat zen [[Ifito]]rekin [[Epistrofo]] eta [[Eskedio]] [[akaiar]] buruzagien ama
|
