Gartzia Dardartia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Marklar2007 wikilariak «Gartzea II.a Nafarroakoa» orria «Gartzea II.a Santxez Ikaratia» izenera aldatu du: EIMA
No edit summary
1. lerroa:
{{Agintari infotaula
'''Gartzea II.a Santxez ''Ikaratia'''''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/onomastika/IZEN_ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ezizenez «Dardaratia», [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregea ([[994]] - [[1000]]) eta [[Aragoiko erregeen zerrenda|Aragoiko kondea]] ([[994]]-[[1000]]).
| izena = Gartzea II.a Santxez ''Ikaratia''
| irudia =
| tamaina =
| irudioina =
| armarria =
| hasiera = [[994]]
| bukaera = [[1000]]
| kargua = [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko erregea]]
| aurrekoa = [[Antso II.a Gartzez Abarka|Antso II.a Gartzez]]
| ondorengoa = [[Antso III.a Gartzez Nagusia|III.a Gartzez]]
| jaiodata = [[?]]
| jaiolekua = [[?]]
| hildata = [[1000]]
| hillekua = [[?]]
| ezkontidea = [[Ximena Fernandez]]
| senideak =
| semeak =
| egoitza =
| sinadura =
| erlijioa = [[Kristautasuna|Kristaua]]
}}
'''Gartzea II.a Santxez ''Ikaratia'''''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/onomastika/IZEN_ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ezizenez «Dardaratia», [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregea ([[994]] - [[1000]]) eta [[Aragoiko erregeen zerrenda|Aragoiko kondea]] ([[994]]-[[1000]]) izan zen. Ezizena guduan sartu baino lehen zuen ikaragatik omen zetorkion.<ref>{{erreferentzia|izena= Bétraice |abizena= Leroy |izenburua= Histoire du Pays Basques |argitaletxea= Jean-Paul Gisserot |lekua= Paris |urtea= 2005 |orrialdea= 20}}</ref>
 
== Biografia ==
[[Antso II.a Nafarroakoa|Antso II.a]] erregea [[Urraka Fernandez]] erreginaren semea.
[[Antso II.a Gartzez Abarka|Antso II.a]] erregea [[Urraka Fernandez]] erreginaren semea, Gartzea II.ak bere aitak [[KordobaKordobako Kaliferria]]ko Kalifatzarekinrekin sinatutako ituna hausten saiatu zuen. Horrexegatik, tronua izan eta berehala [[Almanzor]] eraso zuen, baina [[996]]. urtean [[Kordoba]]n bakea eskatu behar izan zuen.
 
Aragoin, hasieran Urraka bere ama aritu zen erregeorde moduan baina, gero, Gontzal Santxez bere anaia ''regulus'' izendatu eta konderria gobernatu zuen bere izenean.<ref>{{erreferentzia|abizena= Pérez de Urbel |izena= Justo |izenburua= Los Primeros Siglos de la Reconquista, (Años 711-1038)|bilduma= España Christiana: Comienzo de la Reconquista (711-1038). Historia de España |liburukia= 6 |argitaletxea= Espasa Calpe|lekua= Madril|urtea= 1964}}</ref> 997. urtean nafarrek, [[Calatayud]] inguruan eginiko espedizio batean, gobernadorearen anaia hil zuten. [[Almanzor]]ren mendekua latza zen: 50 kristauen burua.
Gartzea II.ak bere aitak [[Kordoba]]ko Kalifatzarekin sinatutako ituna hausten saiatu zuen. Horrexegatik, tronua izan eta berehala [[Almanzor]] eraso zuen, baina [[996]] urtean [[Kordoba]]n bakea eskatu behar izan zuen.
 
Politikoki gaztelarren aldeko aliatua izan zen, agian bere ama bertoko kondeen izeba zelako. [[Cerverako gudua]]n, [[1000]]ko [[uztailaren 29]]an, [[Antso Gartzea I.a|Antso Gartzea]] Gaztelako kondeak Gartzea Gomez Carriongoa Saldañako kondeak [[Almanzor]]ren armada eraso zuten nafarrez, leondarrez eta gaztelarrez osaturiko armada baten buruan.<ref>{{erreferentzia|abizena= Martínez Díez |izena= Gonzalo |urtea= 2005 |izenburua= El condado de Castilla, 711–1038: La historia frente a la leyenda |argitaletxea= Marcial Pons Historia|orrialdea =29}}</ref>. Iruindar erregea eta Leongoa ez zeuden guduan. [[Musulman]]en garaipenaren ondorioz, [[Naiara]] erasotu zuten.
[[997]] urtean, nafarrek [[Calatayud]] inguruan eginiko espedizioan gobernadorearen anaia hil zuten. [[Almanzor]]ren mendekua latza zen: 50 kristauen burua.
 
1000. urte inguruan hil zen, handik aurrera agirietan agertzen ez delako. Heriotzaren ondorengo [[interregno]]a [[Antso Ramirez Viguerakoa]] bere lehengusuak kudeatu zuen. [[Antso III.a Gartzez Nagusia|Antso Gartzez]] bere lehensemeak, orduan adingabekoa zela, 1004an lortu zuen tronua.<ref>{{erreferentzia |abizena= Cañada Juste|izena=Alberto |izenburua=Un posible interregno en la monarquía pamplonesa (1000-1004)|urtea=1988 |aldizkaria=Príncipe de Viana|alea= 8 |orrialdea= 15-18 |issn=1137-7054}}</ref>
[[Cervera de Pisuergako gudua]]n, [[1000]] urteko [[uztaila]]n, [[Antso Gartzea I.a|Antso Gartzea]] Gaztelako kondea, [[Alfontso V.a Leongoa]], Carriongo Gartzea Gomez eta Nafarroako Gartzea II.a [[Almanzor]]ren armada eraso zuten. [[Musulman]]en garaipenaren ondorioz, [[Naiara]] erasotu zuten. Batailan ere, Gartzea erregea hil zen.
 
== Seme-alabak ==
[[XimenaSemena Fernandez]], Fernando Bermudez eta Elbira [[Cea]]ko kondeen alaba, erregina ezkondu zuen. Gartzea II.ak lau seme alaba izan zituen:<ref>{{erreferentzia| abizena = Torres Sevilla-Quiñones de León|izena= Margarita| izenburua = Linajes nobiliarios de León y Castilla| urtea = 1999| argitaletxea = Junta de Castilla y León|lekua=Salamanca| isbn =84-7846-781-5|orrialdea=66-67. eta 76 }}</ref>
* [[Antso III.a Gartzez Nagusia|Antso]], [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregea.
* [[Urraka Gartzea (Gartzea II.aren alaba)|Urraka]], [[1023]]an [[Alfontso V.a Leongoa]] ezkondu zuena.
* Gartzia.
* Elbira, moja [[Leire]]n.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
{{erref zer}}
 
== Ikus, gainera ==
* [[Nafarroako erregeen zerrenda]]
 
{{Nafarroako errege-erreginen aurkibidea}}