Ernesto Sabato: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 40 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q186630 orrian
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
6. lerroa:
| jaiotza herrialdea = [[Argentina]]
| heriotza data = [[2011]]ko [[apirilaren 30]]a</br>(99 urte)
| heriotza hiria = {{ARG}} Santos Lugares, [[Buenos Aires Handia]]
| heriotza herrialdea = [[Argentina]]
| sinadura = Firma-sabato.jpg
}}
'''Ernesto Sabato''' (gehienetan<ref>Gehienetan ''Sábato'' idatzia, eta hala ahoskatua, nahiz eta berak azentu-ikurrik gabe idaztea nahiago zuen<ref>{{es}}. [http://www.etcetera.com.mx/articulo.php?articulo=2073 «¿Sábato o Sabato?»], ''Etcétera'', 2007-09-01.</ref>) (Rojas, [[Buenos Airesko probintzia|Buenos Aires]], [[1911]]ko [[ekainaren 24]] - Santos Lugares, [[Buenos Aires Handia]] hiria, [[2011]]ko [[apirilaren 30]]a) [[argentina]]r idazle, saiakeragile, fisikari eta saiogileapintorea izan zen. [[1984]]an [[Miguel de Cervantes saria]] eman zioten.
 
== Bizitza eta lanak ==
'''Ernesto Sabato''' (gehienetan ''Sábato'' idatzia, eta hala ahoskatua, nahiz eta berak azentu-ikurrik gabe idaztea nahiago zuen<ref>{{es}} [http://www.etcetera.com.mx/articulo.php?articulo=2073 «¿Sábato o Sabato?»], ''Etcétera'', 2007-09-01.</ref>) (Rojas, [[Buenos Airesko probintzia|Buenos Aires]], [[1911]]ko [[ekainaren 24]] - [[Buenos Aires]] hiria, [[2011]]ko [[apirilaren 30]]a) [[argentina]]r idazle eta saiogilea zen.
[[Fisika]]n lizentziatueta zenmatematikako ikasketak egin zituen [[La Plata]]ko uniberstitatean.unibertsitatean, Horren ondoren,eta [[Paris]]ko [[Sorbonne]] Unibertsitatean eta [[Curie Institutu]]an ibilieta [[Massachusetts]]en jarraitu zituen. Argentinara itzulirik, La Platako unibertsitateko irakasle izan zen [[1940]]-[[1945]] bitartean. [[Bigarren Mundu Gerra]]ren ostean, zientzianzientziarenganako fedea galdu zuen fedea eta idazteari ekin zion.
Garai hartan hasi zen literatura lanak idazten La Nación egunkarian. [[1945]]ean unibertsitateko kargua utzi behar izan zuen, [[Perón]]en gobernuaren aurkakoa zelako, eta urte hartan bertan idatzi zuen ''Uno y el universo'' (''Bat eta unibertsoa''), filosofia, politika eta gizarte gaiei buruzko aforismo eta ohar bilduma. [[1947]]an ''El Túnel'' (''Tunela'') eleberria idatzi zuen. Lan hark ospetsu egin zuen nazioartean. Eleberri horretako protagonista besterekin harremanetan jartzeko erabateko ezintasuna duen antiheroia da, giza izatearen absurduaren aurrean bere baitara biltzen dena.
 
[[1955e]]an, Perónen agintea amaiturik, ''El otro rostro del peronismo'' (''Peronismoaren beste aurpegia'') idatzi zuen. Liburu hura eta ''El caso Sábato'' ([[1956]], ''Sábato auzia''), ezinbesteko dira Perónen mugimenduaren benetako izaera ezagutzeko. [[1961]]ean idatzi zuen bigarren eleberria, ''Sobre héroes y tumbas'' (''Heroiei eta hilobiei buruz''). Saiakera liburuetan landutako psikologia eta filosofia gaiak gorpuztu zituen eleberri horretan. [[1968]]an, [[Alain Robbe-Grillet]], [[Jorge Luis Borges]] eta [[Jean-Paul Sartre]] idazleei buruzko lan kritiko bat idatzi zuen, ''Tres aproximaciones a la literatura de nuestro tiempo'' (''Gaurko literaturara hurbiltzeko hiru saio)''. [[1974]]an ''Abaddón el exterminador'' (''Abaddón deuseztatzailea'') eleberria idatzi zuen eta [[1983]]an ''Nunca más'' (''Inoiz ez berriro'').
[[Fisika]]n lizentziatu zen [[La Plata]]ko uniberstitatean. Horren ondoren, [[Paris]]ko [[Sorbonne]] Unibertsitatean eta [[Curie Institutu]]an ibili zen. [[Bigarren Mundu Gerra]]ren ostean zientzian galdu zuen fedea eta idazteari ekin zion.
 
Idazle lanetan, ''Sobre héroes y tumbas'' eleberria da haren obrarik garrantzitsuena.
 
== Idazlanak ==
=== Eleberriak ===
* ''El túnel'', [[1948]]. ''Tunela'', Mikel Garmendiak euskaratua, Alberdania-Elkar, 2007. Literatura Unibertsala 128.
* ''Sobre héroes y tumbas'', [[1961]].
* ''Abaddón el Exterminador'', [[1974]].
 
=== SaioakSaiakerak ===
* ''Uno y el universo'', [[1945]].
* ''Hombres y engranajes'', [[1951]].
31 ⟶ 32 lerroa:
* ''El escritor y sus fantasmas'', [[1963]].
* ''Tango, discusión y clave'', 1963.
* ''Romance de la muerte de Juan Lavalle. Cantar de Gesta'', [[1966]].
* ''Significado de Pedro Henríquez Ureña'', [[1967]].
* ''Aproximación a la literatura de nuestro tiempo: Robbe-Grillet, Borges, Sartre'', [[1968]].
* ''La cultura en la encrucijada nacional'', [[1976]].
43 ⟶ 44 lerroa:
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2013/12/04}}
{{erreferentzia zerrenda}}
 
== Ikus,Kanpo gaineraloturak ==
{{commonskat}}
* {{eu}} [http://ekarriak.armiarma.com/?i=364 Euskarari ekarriak: Ernesto Sabato] Ekarriak.armiarma.com
 
{{wikiesanak}}
{{commonscatBizialdia|1911ko|2011ko|Ernesto Sabato, Ernesto}}
* [[Kategoria:Gaztelaniazko literaturaidazleak]]
[[Kategoria:Argentinako idazleak|S]]
* [[Literatura amerikarra]]
[[Kategoria:1911koArgentinako jaiotzak|Sfisikariak]]
 
[[Kategoria:Italiar argentinarrak|S]]
{{DEFAULTSORT:Sabato, Ernesto}}
 
[[Kategoria:Gaztelaniazko idazleak|S]]
[[Kategoria:Argentinako idazleak|S]]
[[Kategoria:Buenosairestarrak|S]]
[[Kategoria:Italiar argentinarrak|S]]
[[Kategoria:1911ko jaiotzak|S]]
[[Kategoria:2011ko heriotzak|S]]