Wikipedia

Cortes: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
123.542 edits
t Robota: hizkuntza arteko lotura lekualdatzenaurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q1637031 orrian
No edit summary
23. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Cortes'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0155.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 155. araua: Nafarroako udal izendegia}}</ref> [[Nafarroa Garai]]ko udalerriahegoaldeko da.muturreko [[Nafarroaudalerri]]ko hegoaldeanbat kokaturikda, [[IruñaIruñe]]tik 125 kilometrora dagokokatua. [[2012]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera, herriak{{formatnum:{{Nafarroako_udalerrien_biztanleria|Cortes}}}} 3.281 biztanle ditu.
 
== Inguru naturala eta kokapena ==
Herria,Cortes [[Tuterako merindade]]aren hegoaldeko muturrean kokatzen dadago, [[Zaragozako probintzia|Zaragozako]] probintziarekinprobintziarekiko mugan. HerriraIparraldetik gatozela, herrira heltzeko [[N-232]] errepidea hartu behar da, [[Tutera]]-[[Zaragoza]]ko norabideannoranzkoan.
 
Cortesek [[Buñuel]]ekin egiten du muga iparraldean, ekialdean [[Zaragoza]]ko Novillasekin, mendebaldean [[Ribaforada]] eta [[Ablitas]]ekin, eta hegoaldean [[Zaragoza]]ko Mallén udalerriarekin.
 
=== Klima eta landaredia ===
Cortesek klima mediterraneo-kontinentala dauka, euri eskasak, iparreko zierzo[[ziertzo]] haizea, [[uda]] idorrak eta aldaketa termiko handia. Urteko batez besteko tenperatura 14 eta 16 gradu artekoa eta prezipitazioak 350 eta 400mm bitartekoak dira. Urteroko egun euritsuak 55 inguru izaten dira eta batez ere [[udaberri]] eta [[udazken]]ean izaten dira. Bi urtaro hauetan baita ere, laino itxiko egunak eman ohi dira, tenperatura 0 graduren inguruan ibiltzen da eta ez du egun osoan altxatzerik lortzen.
 
Jatorrizko landaredia erabat eraldatu da gizakiaren eragina dela eta, eta zuhaixkak nagusi diren arren, zuhaitz bakanen bat aurki daiteke (birlandaturiko pinuak batez ere). Zuhaitzek udalerriaren azaleraren %0,3a baino ez dute hartzen.
37. lerroa:
== Historia ==
Cortesko udalerrian Burdin Aroko hainbat arrasto aurkitu dira. Malurque irakaslearen arabera, Cortes, Burdin Arotik ondoen kontserbaturiko herrigunea da, horrela, Gurutzearen muinoa (Cerro de la Cruz) famatu egin da historialari guztien artean. Ondoren [[Antzinako Erroma|erromatarren]] garaian ere garrantzia izan zuen [[Ebro]] ibarraren kontrolean.
Nafarroako gainontzeko hegoaldeko lurraldeak bezala, [[Banu Qasi]] sendimusulman musulmandarsendi boteretsuaren menpe egon zen. [[1119]]aren hasieran [[Alfontso I.a Nafarroakoa|Alfontso I.a ''Borrokalaria'']] erregeak herria birkonkistatu eta [[Nafarroa]]ko erresumara batu zuen.
 
[[Karlos III.a Nafarroakoa|Karlos III.a]] erregeak gaztelua, herritarrak, errentak, jabetza eta ondasun guztiak, bere seme Godofreri eman zizkion, Cortesko konderria sortuz. Dena den, aita hiltzean, Joan II.ak Godofre printzeari kendu zion aitak agindutakoa. [[1353]]an, herrian 50 familia kristau eta 80 familia musulman bizi ziren. [[Islam|Musulmanek]] garrantzia handia izan zuten [[Erdi Aro]] guztian zehar eta haien arrasto ugari geratu dira herrian.
62. lerroa:
Cortesko jarduera ekonomiko nagusia nekazaritza da, eta horretan aritzen zen biztanleriaren heren bat [[XX. mendea]]ren amaieran. Biztanle askorentzat dena den, nekazaritza, bigarren mailako jarduera da, eta normalean asteburuetan edo zahartzarora iritsitakoan aritzen dira horretan. [[XX. mende]]tik aurrera, nekazaritzatik ateratako produktuekin zerikusia duten industriak garatu ziren, eta gaur egun herritar askok, Cortestik gertu dauden [[Tutera]] eta [[Cascante]] inguruko industrialdetan egiten dute lan.
 
[[1947]]ko [[apirilaren 23]]an herriko nekazarien koperatibakooperatiba bakarra sortu zen. LurHaren amankomunaklurrak 1.364 hektarea dira, landu daitekeendaitezkeen lurren %36,2). Horietatik 489 hektarea, sekain lurrak dira, 942 hektarea, lur ureztagarriak eta 160 hektarea, larre lurrak. [[Lodosako ubidea]]ren eraikitzeak, lur ureztagarriak ugaritu zituen eta [[XX. mendea]]ren amaieran modu horretan lantzen ziren udalerriko lurren %98 baino gehiago.
 
Cortes, inguruko herri txikiagoen gaineko eragina dauka, eta bertako nekazariek Cortesen saltzen dituzte euren produktuak. Herriaren eragin esparrua [[Zaragoza]]ko probintziako mendebaldeko udalerri txikietan zehar hedatzen da.
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Cortes"(e)tik eskuratuta