Desberdintasun ekonomikoaren neurketa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
36. lerroa:
 
== Desberdintasun ekonomikoari buruzko diagramak ==
[[File:Lorenzgini03.svg|thumb|right|300px|'''Lorenz kurbak''' errenta txikieneko banakoen ehuneko bakoitzak (ardatz horizontalean) errenta osotik zenbateko ehunekoa hartzen duen (ardatz bertikalean) adierazten du. Berdintasunezko banaketa adierazten duen diagonalera bitarteko ''a'' azalera zenbat eta handiagoa izan, orduan eta kontzentrazio handiagoa da. [[Giniren koefiziente]]a azalera horretan oinarritzen da.]]
 
Askotan kontzentrazio-neurriak desberdintasun ekonomikoa aztertzeko erabiltzen diren diagrametan oinarritzen dira. Ohartarazi behar da desberdintasuna fenomeno konplexua dela, kolektibo bateko banako guztiei eragiten diena eta beraz neurri bakar baten bitartez laburbiltzeak desberdintasunaren ikuspegi zuzena izatea eragoz dezakeena. Diagramek, berriz, errentaren banaketa eta desberdintasuna bere osotasunean irudikatzen dute eta errentaren birbanaketarako politikek banaketa horretan eragiten ditzaketen aldaketak dimentsio bakarreko kontzentrazio-neurri batek baino hobeto islatzen dituzte. Estatistikak aldagai kuantitatiboetarako eskaintzen dituen ohiko diagramez gainera ([[histograma]], [[banaketa-funtzio enpiriko]]a, [[kaxa-diagrama]], ...), errentaren banaketa eta desberdintasuna berariaz aztertzeko bi [[diagrama]] erabiltzen dira: [[Lorenz kurba]] eta [[Pen segizio]]a.
 
=== Lorenz kurba ===
 
{{sakontzeko|Lorenz kurba}}
[[File:Lorenzgini03.svg|thumb|right|300px|'''Lorenz kurbak''' errenta txikieneko banakoen ehuneko bakoitzak (ardatz horizontalean) errenta osotik zenbateko ehunekoa hartzen duen (ardatz bertikalean) adierazten du. Berdintasunezko banaketa adierazten duen diagonalera bitarteko ''a'' azalera zenbat eta handiagoa izan, orduan eta kontzentrazio handiagoa da. [[Giniren koefiziente]]a azalera horretan oinarritzen da.]]
'''Lorenz kurba''' errenta txikieneko banakoen ehuneko guztietarako errenta osotik hartzen duten ehunekoak zehazten ditu. Horretarako banakoak errentaren arabera ordenatu, modu erlatiboan zenbatu, euren errentak metatu eta balio metatu horiek modu erlatiboan adierazten ditu; modu horretan ''(p, L(p))'' balio-bikoteak eskuratzen dira. Adibidez, ''(p=0.35, L(p)=0.1)'' balio bikoteak errenta txikieneko banakoen %35ak errenta osoaren %10 jasotzen duela adierazten du (ikus alboko irudia). Lorenz kurba gorakorra da, malda gorakorra (gero eta handiagoak diren errentak metatzen baititu). Berdintasun-egoeran Lorenz kurba bat dator lehen koadranteko diagonalarekin, egoera horretan ''(p, L(p))'' bikote bakoitzean ''p'' eta ''L(p)'' balioak bat baitatoz. Lorenz kurba beti doa diagonal horren azpitik eta hortik zenbat eta gehiago urrundu, zentszu zabalean, orduan eta kontzentrazio handiagoa dagoela esan daiteke. Lorenz kurbatik eratortzen diren desberdintasun-neurrietan gehien erabiltzen dena [[Giniren koefiziente]]a da.
 
54 ⟶ 52 lerroa:
|abizena=Pen
|egunkaria=Wealth, Income and Inequality: Selected Readings
|urtea=1973}}</ref><ref name=vecchi/> Diagrama honetan aise irudika daitezke kontzentrazio-neurri zenbait, hala nola, [[dezil-ratio]]a, errenta txikieneko eta handieneko banakoen %10ko multzoetako batez besteko errentak alderatzen dituena.
|urtea=1973}}</ref><ref name=vecchi/>
 
== Kontzentrazioa aztertzeko tresnak ==