Wikipedia

Malerrekako hizkera: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
19. lerroa:
* Malerrekako hizkeran ematen diren bertako hitzak. Adibidez: Idortu > lehortu, Iratzea > Garoa, Loie > Lokatza.
* Geroaldiko atzizkia -EN da Malerrekan, hau [[nafarrera]]ren ezaugarri oso nabarmena da. Adibidez: Esango diet > Sanen diet, Emango dizut > Manen dizot/dizut. Halere ezaugarri hau, nafarreraren azpieuskalki guztietan ematen da.
* Jatorria gaztelanian izan eta hizkuntza horretanlatin-erromantzeetako -ON (E)amaiera duten hitzak euskara batuan -IAON atzizkia daramate.ematen Aldiz, Malerrekako Malerrekakodute euskaranMalerrekan (baitaeuskara [[Leitzalde]]batuan, eskualdean ere-OI). gaztelaniazko -ONA atzizkia mantentzen dute. Adibidez: Bota ezak baloia > Botazak balona. Baita erdarakada hauetan ere: gipuzkeraz esaten denbatuko "kajoia" > "kajona" (malerreka), "baloia" > "balona" (malerreka), gipuzkeraz esan ohi den "kabroia" iseka > "kabrona" (malerreka), adibidez: "Hi kabroia haiz" (gipuzkeraz), "hi kabrona yaiz" (Malerrekako hizkera).
* Beste hizkera edo euskalkietan "TX" ([[gipuzkera]]z) edo "X" ([[Iparraldea]]n) hizkiak erabiltzen diren hitzak Malerrekako hizkeran "Z" hizkiaz ahoskatzen dira ([[Nafarroa]]ko beste hainbat eskualdeetan bezala). Adibidea: ''Zapela'' (Malerreka) = Txapela ([[Gipuzkoa]] edo [[Bizkaia]]n), Xapela ([[Iparraldea]]n), ''Zokoa'' (Malerreka) = Txokoa, ''Zerrie/a'' (Malerreka) = Txerria, ''Zurie/a'' (Malerreka) = Txuria, ''Zapala'' (Malerreka) = Txapala, eta abar.
* "S", "X", "Z" bai eta "TS", "TX", "TZ" soinuak bereizten dituzte hiztunek.
* Instrumentalari dagokionez, euskara batuko -z atzizkia (eskuz, pilotaz) maiz -s bihurtzenegiten da, [[Larraun]]-en batez ere, (eskus, pillotas).
* HitzenAurreko bukaera-i(-) eedo bihurtu-u(-) edobaten azkeneraginez, silaba-a luzatu.artikulua -e bihur daiteke: Iturria > Itturrie. Bestela, artikulua galdu eta hitzaren azken bokala luza /daiteke: Itturrii.
* "Izan" aditzari dagokionez [[Leitza]] eta [[Larrun]] bailarako zonalde askotan DUT > DOT bihurtukobihurtu da, DAUKAT > DAUKET ([[Goizueta]] aldean DAUKIT).
* "Egon" aditzari dagokionez [[Leitza]] eta [[Larraun]]-en ZEGOEN > ZEGOAN / ZEON. [[Leitza]]-n EGON NAIZ > EONDU NAIZ eta [[Larraun]]-en EGON NAIZ > EONDITTU/O NAIZ.
 
=== Erdarakadak ===
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Malerrekako_hizkera"(e)tik eskuratuta