Balearrak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak Balear Uharteak orria Balear uharteak izenera aldatu du: Euskaltzaindiaren 70. eta 159. arauak
No edit summary
1. lerroa:
{{erkidego infotaula
| izena = Balear Uharteakuharteak / Balearrak
| bertako_izena = Islas Baleares<br />Illes Balears
| bandera = Flag of the Balearic Islands.svg
| armarria = Coat of Arms of Balearic Islands.svg
| nongo = Balear Uharteetakouharteetako
| hiriburu = Palma Mallorcakoa
| herritar = balear
24. lerroa:
}}
 
'''Balear Uharteakuharteak''' edo '''Balearrak'''<ref>{{Web erref|izena=|izenburua=154. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2011-01-19|bestelakoa=[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=207&lang=eu&nonkodea=8.4.01&view=exonimia Exonimia zerrendan] ere biak jasotzen dira.}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Europako toponimia fisikoa}}</ref> ([[katalan]]ez: ''Illes Balears'' edo ''Balears''; [[gaztelania]]z: ''Islas Baleares'' edo ''Baleares'') [[Mediterraneo]]ko uhartedi bat eta [[Espainia]]ko [[autonomia erkidego]] bat da. Lau uharte nagusik ([[Mallorca]], [[Menorca]], [[Eivissa uhartea|Eivissa]] eta [[Formentera]]) eta beste uharte txikiago ugarik ([[Cabrera]], [[Dragonera]] eta [[Conejera]] dira garrantzizkoenak) osatzen dute. [[Iberiar penintsula]]ren ekialdean daude. Autonomia erkidegoaren hiriburua [[Palma Mallorcakoa]] da; eta beste hiri nagusiak, [[Formentor]], [[Eivissa]], [[Maó]], [[Pollença]] eta [[Sóller]]. [[Hizkuntza]]ren ikuspegitik, Balearrak [[Katalan Herri]]etako parte dira.
 
== Geografia ==
38. lerroa:
== Historia ==
 
Balear herria izan zen bertako lehen biztanlea; gero, [[feniziar]]ren, [[Antzinako Grezia|greziarren]] eta [[Antzinako Erroma|erromatarren]] kolonizazioa izan zuten Balear Uharteekuharteek. [[Bandalo]]en eskuetan egon ondoan, VIII. mendean [[musulman]]ak egokitu ziren han. Lau mende luze eman ondoren, [[Jakue I.a Konkistatzailea]] Kataluniako erregeak konkistatu (1229) eta [[Mallorcako Erresuma]] osatu ondoren, [[Aragoiko koroa]]ren parte bihurtu ziren (1349).
 
[[Errege-erregina Katoliko]]en garaian (XV m.) Espainiako koroapean geratu zen, eta bi mende eta erdi geroago Menorca [[britainiar]]ren esku gelditu zen (1713, [[Utrechteko Ituna]]). 1802. urtean Menorca Espainiako koroaren eskuetara igaro zen berriz ere.
44. lerroa:
== Ekonomia ==
 
Balear Uharteakuharteak [[turismo]] lekuak dira batez ere, berezko aberastasunek horretarako aukera bikaina eskaintzen baitute: hondartzak, arte monumentuak ([[Palmako katedrala]], [[Bellver gaztelua]] eta [[Palmako Lonja]]; [[Eivissa]]ko hiri multzoa, Menorcako monumentu megalitikoak, Drach haitzuloak, eta abar). Nekazaritza (fruituak eta barazkiak), abeltzaintza, eskulangintza, ehun langintza eta Mallorca inguruko industria dira gainerako baliabide ekonomikorik garrantzitsuenak. [[Son Sant Joan]], Palma Mallorcakoko aireportuak, Espainiako aire trafiko handiena bideratzen du.
 
== Hizkuntza ==
 
Balear Uharteetakouharteetako hizkuntza [[katalan]]a da (balear dialektoa, ekialdeko katalana). [[Gaztelania]]rekin batera, katalana hizkuntza ofiziala da Balear Uharteetanuharteetan. [[Balearrera|Balearretako katalan dialektoan]] hiru azpidialekto bereizten dira: ''mallorquí, menorquí ''eta ''eivissenc ''(Mallorcakoa, Menorcakoa eta Eivissakoa).
 
* [[Mallorkera]]
67. lerroa:
== Kanpo loturak ==
{{commonskat|Illes_Balears}}
* {{ca}}{{en}}{{de}}{{es}}{{fr}} [http://www.caib.es Balear Uharteakuharteen webgunea]
 
{{Katalan Herriak}}