Euskal Herriko historiaurrea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
49. lerroa:
== Neolitoa ==
[[Fitxategi:Rocks Navara dolmen, Spain 02-2005 01.jpg|thumb|200px|[[Trikuharri]]a [[Bilar]]ren ([[Araba]])]]
{{sakontzeko|Neolito eta Kalkolitoa Euskal Herrian}}
[[Neolito]]a [[K. a. 3. milurtekoa]]n iritsi zen Euskal Herrira, baliteke [[zelta|zelten]] inbasio batekin batera. Garai honetan antzinako [[ilargi]]a eta [[Mari]]ren gurtza alde batera utzi zen eta [[eguzki]]a eta [[Urtzi]] pertsonaiak agertu ziren gurtzan.<ref name="Gaiak">"Euskal Herriko historia". Gaiak argitaletxea. 1. atala.</ref>
 
63 ⟶ 64 lerroa:
== Kobre eta Brontze Aroak ==
[[Fitxategi:Harrespil Okabe.jpg|thumb|200px|[[Okabe]]ko [[harrespil]]a]]
{{sakontzeko|Neolito eta Kalkolitoa Euskal Herrian|Brontze eta Burdin Aroak Euskal Herrian}}
[[Kobre]]a eta [[urre]]aren erabilpena, beste metal batzuekin batera ez zen hasi Euskal Herrian [[K. a. XXVI. mende]]rartera arte. Metalgintzaren hasierarekin lehenengo leku finko urbanoak sortu ziren, eta horietan garrantzi handikoa da [[Araba]]n dagoen [[La Hoya]]. Baliteke hau [[Portugal]] eta [[Okzitania]]ren arteko elkartrukea bideratzen zuen zentruzentro bat zela. Hala ere oraindik ere kobazuloak erabiltzen jarraitu zuten.
 
Neolitotik zegorrenzetorren demoraziodekorazio gabeko zeramikak oraindik jarraitu zuen ahalik eta [[KanpaiOntzi Erako Koparenkanpaniformeen kultura]] iritsi zen arte, batez ere [[EbroEbroko harana]] bailarann ezarri zena. Brontze ArorarteArora arte oraindik ere [[megalito]]en eraikuntzak jarraitu zuen.
 
[[Akitania]]n [[Artenaziar kultura]]ren presentzia egon zen, [[Garona]]tik hedatu zen kultura berri bat. Brontze Aro berantiarrean [[Hego Euskal Herri]]an abeltzaintzako [[Cogotas I kultura]] iritsi zen.
 
== Burdin Aroa ==
{{sakontzeko|Brontze eta Burdin Aroak Euskal Herrian}}
[[Burdin Aroa]]n [[zelta]]k euskal lurraldeen inguruan ezarri ziren, herri [[indoeuropar]] bat. Honek influentzia ekarri zuen eta [[zeltiberiar]]aren eta [[euskara]]ren arteko harremana zein ote zen oraindik-orain eztabaidagai dago. Dirudienez urte askotan elkar harremanetan egon ziren bi kultura ezberdinak. [[Kutxa Zelaien Kultura]] [[Ebro]]tik gora egin zuen eta [[Hallstatt kultura]] ezarri zen Euskal Herrian.
 
88 ⟶ 91 lerroa:
* {{eu}} - [http://www.euskal-herria.org/megalito Euskal Herriko Atlas Megalitikoa]
 
[[Kategoria:Euskal Herriko historiaurrea| ]]