Jean Haritxelhar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
No edit summary
2. lerroa:
[[Fitxategi:Euskaltzaindia Arantzazu.jpg|thumb|300px|right|Euskaltzaindiako kideak Arantzazun 1972. urtean. Goian ezkerretik eskuinera: [[Koldo Mitxelena]], [[Iratzeder]], Jean Haritxelhar, [[Alfontso Irigoien]], [[Luis Villasante]], [[Jose Mari Satrustegi]], [[Patxi Altuna]] eta [[Imanol Berriatua]]. Behean: [[Juan San Martin]], [[Jose Luis Lizundia]], [[Joseba Intxausti]] eta [[Xabier Kintana]].]]
 
'''Jean Haritxelhar Duhalde''' ([[Baigorri]], [[Nafarroa Beherea]], [[1923]]ko [[maiatzaren 13]]a - [[Biarritz]], [[Lapurdi]], [[2013]]ko [[irailaren 1]]a) [[euskaltzain]]burua, politikaria eta literatura ikerlaria izan zen. Haritxelarrek hainbat alorretan egin zuen lan, baina euskararen aldeko jardunagatik izan zen ezagun. 1962az geroztik euskaltzain osoa, 1966. urtetik 1988ra bitartean euskaltzainburuorde izan zen, eta 1989tik 2004 arte euskaltzainburu. Euskaltzain emeritua zen 2006ko uztailaren 20tik.<ref>{{erreferentzia|abizena=Olano|izena=Jon|egunkaria=[[El CorreoBerria]]|izenburua=Xabier FalleceKintana: Jean"Haritxelarrek segida eman die Villasantek Euskaltzaindiarentzat ezarritako Haritschelharhelburuei"|data= 2013-909-102|url=http://www.elcorreoberria.cominfo/vizcayaalbisteak/2013090183329/mas-actualidad/cultura/fallece-jean-haritschelhar-201309011143xabier_kintana_haritxelarrek_segida_eman_die_villasantek_euskaltzaindiarentzat_ezarritako_helburuei.htmlhtm}}</ref>) [<ref>[euskaltzain]],http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=Haritxel politikari eta literatura«Haritxelhar, ikerlariJean»], [[Nafarroa''Harluxet Beherea|baxenafarra]]Hiztegi izan zenEntziklopedikoa''. </ref>
 
== Biografia ==
[[Tolosa Okzitania|Okzitaniako Tolosako]], eta Sorbonako unibertsitateetan eta Saint Cloudeko irakasle eskolan goi mailako ikasketak egin zituen. Irakaslea izan zen [[1952]]tik [[1959]]ra [[Agen]]eko lizeoan. Bordeleko unibertsitatean gaztelania, euskara eta euskal literaturako irakasle izan zen, [[1962]]tik [[1986]]ra bete duen Euskal Hizkuntza eta Literaturako katedratik. 1962an, [[euskaltzain]] oso izendatu zuten, eta euskaltzainburuorde 1966an (kargu horretan jardungo zuen, 1988an euskaltzainburu izendatu zuten arte). Letretan doktoretza lortu zuen [[1969]]an [[Sorbona|Sorbonako Unibertsitatean]].
 
Berak idatzi zituen ''Deux chansons perdues d´Etchahun-Barkoche'' (1961), ''Le rythme poétique (4+7)-(4+6) dans la chanson «Intchauspeko alhaba dendaria»'' (1962), ''Etchahun et Chamisso'' (1963) eta ''Contribution a l´étude de la littérature basque: Martin Larralde-Bordachuri, le poète-galérien'' (1963) azterlanak. 1967. urtean idatzi zuen ''Etchahun eta Otxalde'' idazlana eta 1969an Etxahuni buruzko doktoretza tesia: ''Le poète Souletin Pierre Topet-Etchahun'' (1969), ''L´Oeuvre Poètique de Pierre Topet-Etchahun'' (1970). ''Gure herria, Bulletin du Musée Basque, Revista de Etnografía, Euskera, Bulletin hispanique, Pilotari'' eta ''Estudios de Deusto'' agerkarietan eman ditu argitara lan aipagarrienak. ''Herria'' astekarian idazten du astero (Gexan Pontto izengoitiaz). 1997an Federico Krutwigen omenez argitaratutako lanean parte hartu zuen eta 1999an ''Vasconiana'' lana eman zuen argitara. 1995ean ''Ponttokeriak ''lana kaleratu zuen.
 
[[Eusko Jaurlaritza]]ko [[Euskararen Aholku Batzorde]]ko kide izendatu zuten 1982. urtean, eta Baionako Erakustokiko zuzendari izan zen. Euskaltzainburua izan zen 1988an Aita Villasantek utzitako lekua hartu zuenetik 2004ra, eta euskaltzain osoa izan zen.
 
[[1988]]an [[Euskal Herriko Unibertsitate]]ak ''"Doktorhonoris Honoriscausa Causa"''doktore izendatu zuen. [[2004]]an [[Manuel Lekuona Saria]] jaso zuen. Baigorri jaioterriko auzapeza izan zen [[1971]]tik [[1980]]ra. [[EIZIE]]ko ohorezko kide zen 1996az geroztik.
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/-12/-26}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
26. lerroa:
| ondorengoa = [[Andres Urrutia]]
}}
 
{{Bizialdia|1923ko|2013ko|Haritxelhar, Jean}}
 
[[Kategoria:Euskaltzainburuak]]
33 ⟶ 31 lerroa:
[[Kategoria:Jakiundeko kideak]]
[[Kategoria:Nafarroa Behereko irakasleak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko alkateak]]
[[Kategoria:Baigorriarrak]]
{{Bizialdia|1923ko|2013ko|Haritxelhar, Jean}}
[[Kategoria:Euskal Herriko alkateak]]