Napoleondar Gerrak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
17. lerroa:
Napoleon Bonaparte Frantziako jeneralik arrakastatsuena izan zen Iraultzako Gerretan, [[Italia]]ko zati handiak konkistatu baitzituen, [[Austria]] bakea sinatzera behartuz. [[Egipto]]tik [[1799]]an itzuli zen, eta [[azaroaren 9]]an gobernua kargutik kendu zuen. Bera Lehen Kontsul zen Kontsulatuaren bidez ordezkatu zuen. Arrakastarik gabeko konspirazio baten ondoren, [[1804]]ko [[abenduaren 2]]an, bere burua enperadore izendatu zuen.
Napoleonek Britainia Handia inbaditzeko asmoa zuen [[1805]]ean, baina [[Errusia]] eta [[Austria]]rekin izandako aliantza berriak ([[Hirugarren Koalizioa]]) kontinenteari begira jarri zuen. Gainera, [[Bizkaiko Golko]]ko britainiarren nagusitasuna ezin izan zuen gainditu, [[
Hurrengo urtean, [[Laugarren Koalizioa]] osatu zen. [[Urriaren 14]]an, Napoleonek [[Prusia]] garaitu zuen [[Jenako bataila]]n. [[Alemania]] zeharkatuta, Errusia gailendu zuen [[Friedlandeko bataila]]n [[1807]]ko [[ekainaren 14]]an. [[Tilsiteko
[[1807]]ko urrian [[Frantzia]]k eta [[Espainia]]k [[Fontainebleauko ituna]] sinatu zuten, [[Portugal]] inbaditu eta banatzeko. Aitzaki horrekin Frantziar armadak Espainia inbaditu zuen eta [[1808]]ko maiatzean Napoleonek bere anaia [[Joseph Bonaparte]] jarri zuen errege. Frantziarren aurkakoak matxinatu zirenean [[Iberiar Penintsulako Gerra]] hasi zen. 1808ko udazkenean Grande Armée Espainian sartu zen, Napoleon Bonaparte buru zuela. Horiek horrela, [[1809]]an [[Erresuma Batua]]k eta [[Austria]]k Napoleonen aurkako [[Bosgarren Koalizioa]] osatu zuten. Hasieran Austriak garaipenen bat izan bazuen ere, [[Wagramgo bataila]]n erabateko porrota izan ondoren [[Schönbrunngo ituna]] onartu behar izan zuen.
25. lerroa:
Nolanahi ere, [[1812]]ko [[ekainaren 12]]an, Napoleonek [[Errusiako frantziar inbasioa|Errusia inbaditzeari]] ekin zion. [[Smolenskeko gudua|Smolensken]] eta [[Borodinoko gudua|Borodinon]] garaipena izan ondoren, [[Mosku]] hartu zuten frantziarrek, baina sutan aurkitu zuten. Honela, atzera egitera behartuta aurkitu zuen bere burua Napoleonek. Atzerako bidaian, kosakoen erasopean, eta goseteak zein hotzak jota, 20.000 gizon baino ez ziren itzuli kanpaina honetatik.
Gerra hauek Europako gerragintza irauli zuten, batik bat artilleria. Aurretik ikusi ez zen maila handiko borrokak izan ziren, batez ere soldaduska-sistema moderno eta masiboa indarrean jarri zelako. Politikari dagokionez, Napoleonen porrotarekin, [[Borboi leinua|Borboiak]] Frantziako tronura itzuli ziren. Bitartean, [[Espainia]] Frantziako armadak okupatzean, [[Amerika]]n zituen koloniak konturatu ziren Espainiako boterea ez zela hain indartsua, eta matxinadetako atea zabalik geratu zen, beraz.
== Ikus, gainera ==
| |||