Lurraren eremu magnetikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: hizkuntza arteko 1 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q6500960 orrian
No edit summary
1. lerroa:
[[Image:Geodynamo Between Reversals.gif|thumb|[[Lurra]]ren eremu magnetikoaren ordenagailu simulazioa, alderantzikatze arteko epe normalean<ref name=selfconsistent>{{erreferentzia|abizena=Glatzmaier|izena=Gary A.|coauthors=Roberts, Paul H.|izenburua=A three-dimensional self-consistent computer simulation of a geomagnetic field reversal|aldizkarial=Nature|urtea=1995|volume=377|issue=6546|orrialdeak=203–209|doi=10.1038/377203a0|bibcode = 1995Natur.377..203G|ref=harv }}</ref>. Lerroek eremu magnetikoko lerroak irudikatzen dituzte: urdinak erdigunerantz eta horiak kanpoalderantz. ]]
'''Lurraren eremu magnetikoa''' (edo ''eremu geomagnetikoa'') [[Lurraren nukleo]]tik [[eguzki haize]]arekin topo egin arteko [[eremu magnetiko]]a da. [[Lurrazal]]an, eremuaren magnitudea 25 eta 65&nbsp;[[Tesla (unitatea)|µT]] artekoa da (0,25 eta 0,65&nbsp;[[Gauss (unitatea)|G]] artekoa). Eredu dipolar erregular baten arabera adieraz daiteke, eta Lurraren erdigunean eta [[errotazio ardatzariardatz]]ari buruz pixka bat okertua (11 gradu) legokeen barra [[iman]]du batek sortuko lukeen eremuaren antzekoa litzateke. Horregatik polo magnetikoak ez datoz guztiz bat [[polo]] geografikoekin. Gaur egun, ipar polo edo iparburu magnetikoari 78° 30’ ipar latitudean[[latitude]]an eta 69° mendebal longitudean[[longitude]]an dagoen puntua dagokio, ipar-mendebaleko Groenlandian[[Groenlandia]]n, eta hegoburu magnetikoari, berriz, 78 30’ hego latitudean eta 111° ekialde longitudean, Antartidan[[Antartika]]n, dagoen puntua.
 
Azken ehun eta berrogeita hamar urteotako neurketen arabera iparburu magnetikoaren latitudea ez da 79° ingurutik aldatu. Longitudea, berriz, 64° ekialdetik 69° ekialdera aldatu da. Beraz, errotazio ardatzaren eta ardatz magnetikoaren arteko angeluak 11°-tan iraun badu ere, lurburuen longitudea urtero 0,04° inguru mugitu da ekialderantz. Lurburu magnetikoen lekualdatze horri mendeetako aldaketa edo desbideratzea (jitoa) esaten zaio.
 
Longitudea, berriz, 64° ekialdetik 69° ekialdera aldatu da. Beraz, errotazio ardatzaren eta ardatz magnetikoaren arteko angeluak 11°-tan iraun badu ere, lurburuen longitudea urtero 0,04° inguru mugitu da ekialderantz. Lurburu magnetikoen lekualdatze horri mendeetako aldaketa edo desbideratzea (jitoa) esaten zaio.
 
==Iparrorratzaren erabilera==