Txomin Iturbe: berrikuspenen arteko aldeak

'''Txomin Iturbe Abasolo''', batez ere '''''Txomin''''' soilaz ezaguna, ([[Arrasate]], [[Gipuzkoa]], [[1943]]ko [[abenduaren 7]]a - [[Berruhagia]], [[Aljeria]], [[1987]]ko [[otsailaren 28]]a) [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkoETA]] erakunde armatuko kide eta buruzagi historikoa izan zen.

[[Txabi Etxebarrieta]]ren hilketaren ondoren mobilizazio ugari egin zen [[Euskal Herria]]n zehar. Horrek errepresioa ere ekarri zuen, eta [[1968]]ko uztailean atxilotu zuten lehenengoz. [[Arrasate]]n beste asko ere atxilotu zituzten, eta [[Unai Dorronsoro]] ETAko liberatua atxilotu zutenean aldeihes egin zuen [[Iparralde]]ra, [[1968]]ko [[abenduaren 7a]]n, 25 urte egin zituen egunean hain zuzen.

Iparraldean hasiera batean [[Baiona]]n bizitzenbizi jarriizan zen, beste iheslari batzuekin batera. Gerora [[Maite Ormaetxea]]rekin ezkondu eta [[Garruze]]ra aldatu ziren, [[Donapaleu]] ondora, [[Nafarroa Behera|Nafarroa Beherean]]. Bertan [[Eustakio Mendizabal]] ''[[Txikia]]'', [[Isidro Garalde]] ''Mamarru'' eta beste iheslari eta Iparraldeko batzuekin batera nekazaritzan jardun zuten, negutegietan.

Espainiako zerbitzu sekretuetako morroiekajenteek behin eta berrirosarritan saiatu ziren Txomin hiltzen. [[1975]]eko urtarrilean Txomin bahitzen saiatu ziren ezezagun batzuk, baina ihes eginegitea zienlortu zuen. Urte berean, abenduan, bonba bat jarri zioten erabiltzen zuen autoaren azpian, baina seme batek ikusi eta autotik urruntzerakoan bonbak lehertu eta semea zauritu zuen. [[1976]]an ametrailatu zuten, baina zauririkez gabezioten irtenzauririk zeneragin. [[1979]]an besoan zauritu zuten beste batzuekin zihoan autoa tirokatu zutenean, [[Biarritz]]en. [[1980]]an [[Eugenio Etxebeste]] eta [[Jokin Gorostidi]]rekin autoan zihoala tirokatu eta bi balabalak jo zuten, batabatak zangoan eta besteabesteak lokian.

[[Euskadi Ta Askatasuna|ETA]] erakundeakk Txomin izendatu zuen [[Espainia]]ko gobernuarekin negoziazio baterako solaskide ofiziala. Espainiako gobernuak ere hainbat operazio etaahalegin gogobereziak ipiniegin zituen ustez ETAko beste buruzagi batzuen aldean Txomin negoziazio batzuetarako eskuragarriago izan zitekeelakoan. [[1984]]an elkarrizketa bat izan zuen [[Felipe Gonzalez]]en gobernuko ordezkariekin [[Paris]]en. Horren porrotaren ostean [[Tours]] herrian konfinatu zuen [[Frantzia]]ko gobernuak, baina sasitara pasa zuen [[1986]]an errepide kontrol batean atxilotu zuten arte.

[[1986]]ko uztailean espetxetik ixilean atera eta deportazioradeportatu eramanegin zuten. Txominek Frantziako errefuxiatu txartel ofiziala zeukan garai horretan, [[1990]]eko [[martxoaren 3a|martxoaren 3ra]] arte hain zuzen. [[Christianne Fando]] abokatuaren eta familiarren jestioen ondoren [[Libreville]]n ([[Gabon]]) zegoela jakin zen. Handik [[Ekuador]]era eramateko presioak egin zituen Espainiako gobernuak, baina horretara ukatu eta, azkenean, negoziazio batean joka zezakeen paperari begira, hainbat buelta eman ondoren, [[Aljeria]]ra iritsi zen urte horretako irailean.

Negoziazio prozesuak aurrera egin zuen Txomin gabe, baina porrot egin zuen, inongo akordiorik gabe.

ETAn eragin handia izan zuen. Oso pertsona irekia, hiztuna eta xumea zen, baserritar izaerakoa, eta oso erraz berenganatzen zuen jendearen konfidantza. Ideologikoki [[nazionalismoa|nazionalismotikabertzaletasun]]etik hurbilago zegoen [[marxismoa|marxismotik]] baino eta euskara ikusten zuen [[Euskal Herria]]ren independentziaren habe nagusi.