Alofono: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa:
'''Alofono''' dira hiztun arruntak hautematen ez dituen hots aldaerak<ref>Miren Lourdes Oñederra Olaizola: ''Fonetika fonologia hitzez hitz''. EHU. 2004.</ref>, berak zein bestek ahoskatu. <p>Esaterako, euskaraz ez dira berdin ahoskatzen beheranzko diptongo bateko bokal hertsia eta bokal hertsi silabagile antzeko bat. Baina hiztun arruntak ez dira horretaz konturatzen. [[Transkripzio]] estua egiterakoan, ordea, aditu batek diptongoko bokal hertsi hori erdibokal bezala /j/ edo /w/ idatziko luke eta ez /i/ edo /u/.<p>
Beste adibide bat; herskari/hurbilkari ahostunak. Edozein hiztunek ez ditu bereiziko hitz hasieran edo hitzaren erdian, bokalen artean gauzatzen diren < b >, < d >, < g > soinu horiek. Baina adituek badakite hitz hasieran benetan hersketa edo leherketa suertatzen dela normalean eta hitzen baitan, ordea, eta bokalen artean, normalean, hersketa baino hurbilketa gauzatzen da. [[Transkripzio (fonetiko)|Transkripzio]] fonetiko estu batean, hitz hasieran leherkari eta bokalen artean, hurbilkari gauzatzen dela idatzi behar da, ez leherkari.<p>
Benetan gauzatzen diren giza-ahotsaren soinuak zenbaezinak dira baina giza garunak soinu horiek guztiak multzo mugatu bateko etiketekin sailkatzen ditu giza-soinu guztiak. Benetan ekoiztutako soinu horiek guztiak ''alofono''ak lirateke eta gizakiok ongi bereizten ditugun multzo mugatu horretan [[fonema]]k kokatuko genituzke. Dena den, sailkatuta eta deskribatuta dauden aldaera nagusiak hartzen dira, oro har, ''alofonotzat''<ref>Miren Lourdes Oñederra Olaizola: ''Fonetika fonologia hitzez hitz''. EHU. 2004. (39. or.).</ref>, eta alofonoen multzoa ere mugatu behar da
== Ikus, gainera ==
* [[Fonema]]
| |||