Fonologia: berrikuspenen arteko aldeak

'''Fonologia''' [[gramatika]]ren azpiatal bat da, eta horregatik, baita [[hizkuntzalaritza]]rena ere. [[Fonetika]]k ez bezala, fonologiak hotsak nola funtzionatzen dituen aztertzen du, ([[hizkuntza]] jakin batean edo hizkuntzan, orokorrean), fonemak[[fonema]]k aztertuz.

Zenbait hizkuntzalarik fonetika ([[hizketa]]ren hotsen ahoskatzea eta deskribapena) fonologiaren barruan sartzen dute. Fonetikan hotsen artikulazioa eta akustika aztertzen da, eta fonologian, berriz, esanahi aldaketak sortzen dituzten hotsen sistemak eta sistemaren barruko arauak. Adibidez, fonetikak [r] hotsaren ezaugarri fisikoak aztertzen ditu ''hari'' hitzean, eta fonologiak, berriz, ''hari'' eta ''harri'' hitzen arteko esanahi aldaketa eta /r/ eta /R/ fonemen arteko oposizioa.<p> Bestalde, azterketa [[Diakronia|diakroniko]]ak eta [[Sinkronia|sinkroniko]]ak egiten ditu fonologiak. Azterketa diakronikoetan hotsen sistemak historian zehar izan dituen aldaketak ikerketzenikertzen ditu (adibidez, /h/ fonemaren erabilera eta bilakaera euskara zaharrean) eta azterketa sinkronikoetan hizkuntzaren une jakin bateko hotsen gertaerak; ''tz'' edo /c/ fonemaren banaketa adibidez, euskaraz hitzaren erdian eta bukaeran ahoskatzen dena, baina ez hitzaren hasieran.