Browndar higidura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
t Joxemai wikilariak «Mugimendu browndar» orria «Browndar higidura» izenera aldatu du
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Wiener process 3d.png|300px|right|thumb|Mugimendu Browndarra 3 dimentsiotan]]
 
'''MugimenduBrowndar browndarrahigidura''' partikula mikroskopikomultzo batzuekbatek ingurune fluido batean izaten dutenduen [[zoriz]]zko higidurari deitzeneta zaio.horren Partikulajoerari hauekdeitzen higidura aleatorio berezia daukate, ezerk bultzatu gabe mugitzen direla dirudi, norabide jakinik gabe.zaio
 
MugimenduHigiduraren harrigarriberezitasuna honenhonetan arrazoia hau dadatza: partikula etengabe kolpatzen dute termikoki kitzikatuta dauden fluido molekulek. Hori gorputz handiagoetan ere gertatzen da, baina molekulak baino handiagoa denez, ez diote eragiten, kolpeak uniformeak baitira bere gainazal osoan. Partikula mikroskopikoa denean ordea, kolpe hauek ez dira uniformeak norabide guztietan, aldakorrak baizik. Ondorioz, deskribatutako mugimenduahigidura sortzen da.
 
[[Robert Brown]] plantari kubatarrak deskribatu zuen mugimendu hau 1827an, [[mikroskopio]]z poloen partikulek uretan zuen portaera aurkitu zuenean eta bere omenez jarri zioten izena fenomeno honi. Fenomenoa behin eta berriz aztertu ondoren ondorio honetara iritsi zen: mugimendu hau ez zela sortzen fluidoaren korronteagatik, ezta ere uraren lurruntzeagatik. [[Michael Faraday]] fisikari ingeles ospetsua bere alde agertu zen; hala ere, biek onartu zuten ez zekitela zein zen fenomeno honen azalpena.