18:34, 16 otsaila 2013ko berrikusketa (aldatu) Gartxoak (eztabaida \| ekarpenak) (→‎Ondasun nabarmenak) ← Aurreko ezberdintasuna		21:26, 6 martxoa 2013ko berrikusketa (aldatu) (desegin) Gartxoak (eztabaida \| ekarpenak) Hurrengo ezberdintasuna →
\| azalera metropolia = \| altuera = 0-162 \| biztanleria = 4241.~~154~~303 \| urtea = ~~2010~~2012 \| dentsitatea = \| metropolia = \| oharrak = }} '''Bornholm''' ~~([[norvegiera]] zaharrean ''Burgundaholmr'', [[Burgundiar]]ren irla)~~ [[Itsaso Baltiko]]an Danimarkatik urruti dagoen irla da, 150 kilometro ingurura, hala ere [[Danimarkako Hiriburu Eskualdea]]ren barnean sartuta dago. == Etimologia eta hizkuntza == Uhartearen izenaren jatiorria [[norvegiera]] zaharreko ''Burgundaholmr'' da, honek "[[Burgundiar]]ren uhartea" esan nahi du. Hizkuntza berezia ere badute, [[bornholmiera]], [[daniera]]ren dialektoa kontsideratzen dena. Bere ezaugarri gramatikalak direla eta, [[suedia]]rrek hobeto ulertzen omen dute daniarrek baino. == Demografia == [[Rønne]] da uharteko ~~hiri~~herri handiena ~~bere~~eta 13hiriburua.~~924~~ ~~biztanlerekin.~~Hona ~~Beste~~hemen uharteko herri ~~batzuk Nexø (3.732) eta Aakirkeby (2.090) dira.~~aipagarrienak: # [[Rønne]] (12.887 biztanle) # [[Nexø]] (3.700) # [[Aakirkeby]] (2.108) # [[Hasle]] (1.705) # [[Allinge-Sandvig]] (1.683) XX. mende hasieratik ez da uhartearen populazioa asko aldatu, hala ere azken hamarkadetan beheranzko joera erakusten ari da. {\| class="wikitable" \|- ! 1901 !! 1925 !! 1945 !! 1965 !! 1986 !! 2005 !! 2010 !! 2012 \|- \| 40.677 \|\| 45.550 \|\| 47.185 \|\| 48.620 \|\| 46.919 \|\| 43.347 \|\| 42.154 \|\| 41.303 \|} == Historia == Danimarka beti izan da Bornholm ~~irlaren~~uhartearen jabea, tarte motzetan [[Lübeck]]ek (1525) eta [[Suedia]]k (1645) kontrolatu izan badute ere. ~~Badirudi~~Izenari kasu eginez, badirudi burgundiarren irla izan zela V mendearen inguruan ~~eta hortik datorkiola izena~~. Ondorengo mendeetan Danimarkakoa zen [[Eskania]] eskualdearen barnean egon zen. Danimarkak eskualde hau galdu zuenean ~~Kopenhagek~~[[Kopenhage]]k hartu zuen bere kontrola, Itsaso ~~Baltikoan~~[[Baltiko]]an zuen posizio estrategikoa zela eta.▼ [[Bigarren Mundu Gerra]]n alemaniar ~~naziek~~[[nazi]]ek erraz konkistatu zuten irla. Beren helburua aliatuen urpekuntziak Alemaniara ez iristea zen. Hegazkin ~~sovietarrek~~[[soviet]]arrek bonbardaketa ugari egin zituzten bertan agintean zegoen Von Kamft generala ez baitzen errenditzen, azkenean 1945eko maiatzaren 9an konkistatu zuten uhartea eta urtebetez okupaturik izan zuten.▼ ▲Badirudi burgundiarren irla izan zela V mendearen inguruan eta hortik datorkiola izena. Ondorengo mendeetan Danimarkakoa zen Eskania eskualdearen barnean egon zen. Danimarkak eskualde hau galdu zuenean Kopenhagek hartu zuen bere kontrola, Itsaso Baltikoan zuen posizio estrategikoa zela eta. == Geografia == ▲[[Bigarren Mundu Gerra]]n alemaniar naziek erraz konkistatu zuten irla. Beren helburua aliatuen urpekuntziak Alemaniara ez iristea zen. Hegazkin sovietarrek bonbardaketa ugari egin zituzten bertan agintean zegoen Von Kamft generala ez baitzen errenditzen. Danimarka ez bezala, uhartea oso aldapatsua da eta ongi bereizten diren hiru zati ditu; iparraldean [[Hammeren lurmuturra]], erdialdean [[Almindingen]] basoa eta hegoaldean [[Dueodde]]ko hondartza zuriak. Hauetaz gain bereziki aipagarriak dira [[Jons Kapel labarrak\|Jons Kapel]] eta Helligdomsklipperne itsaslabarrak. == Klima == == Ondasun nabarmenak == === Natura === * Hammershus gazteluaren aztarnak: Ertaroan iparraleko Europan zegoen gaztelurik handiena izan zen. XIII. mendean eraiki zuen Lundeko apezpikuak. 1750. urtean egoera txarrean zeuden zati asko bota zituzten eta orain berreraikitze lanetan ari dira. * [[Hammeren lurmuturra]] * Østerlars eliza: Bornholm irlan lau eliza borobil daude eta Østerlars kirke da denetan ezagunena. 1160. urte inguruan eraiki zuten. * [[Almindingen basoa]] * [[Jons Kapel labarrak]]: 40 metroko altuera duten labarrak dira. * [[Jons Kapel labarrak]] === Eraikinak === * [[Hammershus gaztelua]] * [[Østerlars eliza]] == Iruditegia == <gallery> Irudi:Rønne Harbour - Bornholm.jpg\|[[Rønne]]ko kaia. Irudi:Hammershus - view of Hammeren.jpg\|[[Hammeren lurmuturra]]. Irudi:110724-Bornholm-Ekkodalen-1.JPG\|[[Almindingen basoa]]. Irudi:Bornholm - Jons Kapel1.jpg\|[[Jons Kapel labarrak]]. Irudi:Hammershus castle.jpg\|[[Hammershus gaztelua]]ren aztarnak. Irudi:Oesterlars Kirke Bornholm Denmark.jpg\|[[Østerlars eliza]]. </gallery> == Ikus, gainera == == Kanpo loturak == * {{en}} [http://www.brk.dk/BRK/site.aspx?p=1196\| Webgune ofiziala] ~~{{geografia zirriborroa\|DNK}}~~ [[Kategoria:Danimarkako udalerriak]]

«Bornholm»: berrikuspenen arteko aldeak

Bornholm (aldatu)

21:26, 6 martxoa 2013ko berrikusketa