Erdi Aro Klasikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
22. lerroa:
== Gatazkak ==
[[Fitxategi:SiegeofAntioch.jpeg|thumb|right|250px|Antiokiako setioa Lehenengo Gurutzadan.]]
Kanpoko inbasioak amaitu arren, [[Europa]]n barneko borrokak ez ziren desagertu. [[Ingalaterra]]n, normandiarren inbasioak ([[HastingskoHastingseko batailagudua]], [[1066]]) daniarren agintaldia amaiarazi zuen. [[Normandia]]ko kontea Ingalaterrako errege bihurtzeak [[Frantzia]]rekiko gatazkak areagotu zituen. Izan ere, Normandiako kontea izanik, ''de jure'', Frantziako erregearen menpe zegoen Ingalaterrakoa, baina praktikan, boteretsuagoa zen, ezkontza-politika zela-eta, Frantziako mendebaldeko zati handia kontrolatzen baitzuen ([[Angevinar Inperioa]] deitu zaio zonalde horri). Nolanahi ere, zenbait errege ahaltsuei esker, [[Frantziako Philippe II.a|Filipe Augustori]] ([[1180]]-[[1223]]) esaterako, Ingalaterra garaitu ([[Bouvinesko batailagudua]], [[1214]]) eta herrialdea Europako indartsuena bilakatu zen, hala nola [[Frantziako Louis IX.a|Saint Louis]] ([[1226]]-[[1270]]) edo [[Frantziako Philippe IV.a|Filipe Ederraren]] ([[1285]]-[[1314]]) agintaldiekin. Ingalaterran, [[Ingalaterrako John I.a|erregeak]] ''[[Magna Carta]]'' eman behar izan zion nobleziari, hainbat eskubide bermatuz.
 
[[Karolingiar Inperioa]] amaituta, Frantziak bere bidera jo zuen [[Hughes Capet]] erregearen garaietatik. Ekialdeagoan, [[Germaniako Erromatar Inperio Santua]] osatu zen [[962]]an, [[Oton I.a]]ren eskutik. [[Kristautasuna]]ren nagusiarengatik [[Aita Santu]]ekiko gatazka hasi zen, [[Inbestiduren auzia|inbestidurak]] nork izendatuko zituen gainean hain zuzen ere. [[Heinrich IV.a]] ([[1084]]-[[1106]]) eskumikatu zuten, eta bakea ez zen lortu [[Wormseko Hitzarmena]] adostu zen arte (1122). Hurrengo enperadoreek [[Italia]]n ematen zuten denbora gehiena, eta tokian tokiko printze alemaniarrek boterea bereganatu zuten. [[Alemaniarren ekialderako hedapena|Ekialdera hedatzen]] hasi ziren orduan, [[eslaviar]] paganoen eremuetara, hainbatetan Gurutzada deituta.
47. lerroa:
* [[1004]]-[[1035]] [[Antso III.a]] [[Iruñeko erresuma|Iruñeko erregearen]] agintaldia.
* [[1040]] [[Bizkaiko jaurerri]]ko historia [[Iñigo Lopez Ezkerra]] lehen jauna.
* [[1054]] [[Gartzia III.a]] Atapuercako batailanguduan hil zen.
* [[1054]] [[Ekialdeko Zisma]]
* [[1066]] [[Hastingseko gudua]]ren ondorioz [[Gilen Konkistatzailea]] [[Ingalaterrako errege-erreginen zerrenda|Ingalaterrako errege]] bihurtu zen.
* [[1071]] [[Manzikerteko batailagudua]]ren ondorioz [[Bizantziar Inperioa]]k [[Anatolia]] galdu zuen.
* [[1073]]-[[1085]] [[Gregorio VII.a Aita Santua]]ren agintaldia.
* [[1076]] [[Antso IV.a]] hilda, Aragoiko erregea Iruñekoa ere bihurtu zen.
78. lerroa:
* [[1204]] Mendebaldekoek [[Konstantinopla]] arpilatu zuten.
* [[1209]]-[[1229]] [[Albitar Gurutzada]].
* [[1212]] [[Iberiar Penintsula]]n kristauek [[Las Navas de Tolosako batailagudua]]n garaipen erabakigarria eskuratu zuten.
* [[1214]] [[Frantzia]]k [[Ingalaterra]]ren aurka garaipena lortu zuen [[Bouvinesko batailagudua]]n.
* [[1215]] [[Joan Lurgabea|Joan ''Lurgabea'']] Ingalaterrako erregeak [[Magna Carta]] eman zuen.
* [[1215]] [[Letrango Laugarren Kontzilioa]].
99. lerroa:
* [[1290]] [[Coimbrako Unibertsitatea]] fundatu zen, [[portuges]]ezko munduko lehena.
* [[1291]] [[Acre]], [[Ekialde Hurbil]]eko azken gotorleku kristaua, musulmanek hartu zuten.
* [[1302]] [[Urrezko Lantzen batailagudua]]n zalditeria gainditurik suertatu zen Erdi Aroan lehen aldiz.
* [[1305]] Nafarrak frantziar erregearen aurka matxinatu ziren.
* [[1307]] [[Filipe Ederra]]k [[Tenpleko Zaldunen Ordena]] desegin zuen.