Komodoko dragoi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
18. lerroa:
[[IUCNren Zerrenda Gorria]]n dago, 6000 banako bakarrik geratzen baitira.
Gaur egun 4000-5000 dragoi inguru esistitzen dira. Baina hauetatik badirudi 300 ale emeak dira bakarrik.
== Itxura fisikoa ==
Bi eta hiru metro artean neurtu dezake eta 70 kg pisatu. Hala ere zoologikoetan 3,13 metro eta 166 kg (jandako janaria barne). Buztan indartsua eta gihartsua du, bere gorputza bezelakoa. Zerra formako 60 agin ditu. Aginak sarritan aldatzen ditu eta agin bakoitzak 2,5 zentimetro neur dezake. Bere mingaina luzea, horia eta bi zatitan banatuta du.
== Zentzuak ==
Orokorrean entzunmena eta ikusmena aldetik ez dira oso zoliak. Gauaz ere ez du ongi ikusten. Egunez koloreak ikusteko gai bada ere, geldirik dauden objetuak ikusteko zailtasuna antzematen zaio.
Bere mingaina usaitzeko, zaporeak detektatzeko eta estimuluak jasotzeko erabiltzen du. 4 eta 9,5 km artean sarraskia antzemateko gai dira.
Dastamen papila gutxi batzuk ditu eztarriaren atzealdetik.
32 ⟶ 33 lerroa:
Komodoko dragoia leku bero eta lehorreak gustoko ditu. Belardi altu eta zabaletan, sabanan eta baso tropikalen beheko zonaldetan bizi ohi da. Hala ere, gutxi batzutan hondartzetan edota erreken ohantze lehorretan aurki daiteke. Gazteak aldiz, zortzi hilabete bete arte zuhaitz ugari dagoen lekuak nahiago dituzte.
Egunez bizi dira eta bakartiak dira. Jateko eta emeekin parekatzeko elkartzen dira soilik. Besteengandik babesteko metro eta hiru metro arteko gordeleku sortzen dituzte bere atzapar ahaltsuei ezker. Gordeleku hauetan bizi denez eta bere tamainari ezker gorputz berotasuna gauez mantentzeko gauza da, modu honetan, goizan eguzkiaren berotasuna jasotzeko beharra gutxiagotzen du.
== Elikadura ==
Komodoko dragoiak haragijaleak dira. Sarraskia jaten dute normalean, baina batzutan animali biziak ehizatzen dituzte. Ehiza isiltasunez burutzen dute, animaliarengana hurbildu eta bizkortasunez bere lepo edo sabelaldera jaurtizen du bere burua. Bere harrapakinak usaimenaren bidez topa ditzake. Bere buztanarekin txerri handiak eta oreinak erorazazten ditu. Harrapakinak oso handiak badira, sarritan hainbat dragoien artean elkarbanatzen da.
Bere ehizako arrakasta %70ekoa da, eta salbu ihes egitea lortzen duten animaliak laster ala berandu eragindako zauriengatik azkenean beste dragoeien janari bihurtzen dira.
Harrapakinaren aragi mokadu handiak jan ohi dituzte. Horretarako harrapakina aurreko hankekin eutsi egiten dute eta mokadu handi bat ateratzen diote. Bere baraila erauzgarria eta sabel hedagarriari ezker ahuntzaren antzeko tamainuko animiliak mokadu bakar batez jan ditzake. Ahuntz bat jateko 15-20 minutu behar ditu besterik ez. Harrapakin mota hauek ito gabe jan ahal izateko mingainaren azpian odi txiki bat birikietara zuzenean konektaturik izan ohi dute. Jan eta gero, eguzkipean egiten du lo liseriketa prozesua arintzeko. Lisekireta bukatzeko ileak, adarrak, apatxak eta aginak botatzen ditu. Hilean behin jatearekin nahikoa du.
Animali txikiak ere jaten ditu: beste narrasti txikiak (beste komodo dragoi txikiak barne), hegaztiak, arratoiak, sugeak, arrainak, karramarroak, karakolak eta bestelako ugaztunak. Dragoi gazteek, intsektuak, arraultzak eta mamifero txikiak jaten dituzte.
Komodoko dragoiaren txistua pozoitsua den oraindik eztabaidan dago. Hala ere, azkeneko ikerketetan masailean hainbat sustantzia toxiko sortzeko glandula aurkitu dituzte. Glandula hauek botatzen duten likidoa aginkadarekin harrapakinaren odolera pasatzen omen dira eta hipotermia, paralisia eta odien tensioa jeistea sortzen omen du.
== Ernalkuntza ==
▲Narrasti [[sarraskijale]] honek harrapakina hiltzeko behin hozka egiteaz aski du. Mingainak 82 [[bakterio]] mota ditu, eta hozka egitean bakteria hauek [[septizemia]] deritzon gaixotasuna kutsatzen dute.
9-10 urte bitartean sexualki helduak dira eta 50 urtearte bizi daitezke. Estalketak uztaila eta abuztuan izan ohi dira. Irailean arraultzak erruten dituzte. Uztailean dragoien arteko borrokak hasten dira. Buztanaz lagunduta altxatu egiten dira eta kolpeak emanez aurkakoa lurrean menperatua utzi arteko borroka dute. Irabazi eta gero emearengana doaz eta mingainarekin ikutzen dute harkor dagoen jakiteko. Emeak normalean ez dira harkorrak eta lehehengo kontaktu sexualak oso bortitzak izan ohi dira. Arrak sarritan emea inmobilizatu egin behar du bere ataparren mendean ez erortzeko. Behin estalketa burututa arrak egun batzuk geratzen dira emearekin beste arren estalketak ekiditzeko. Emeak 37 zentimetroko 20 arraultz errun ditzake eta 7-8 hilabetez zaintzen dituzte. Apirila aldera kumak arraultzetatik ateratzen dira, sasoi horretan ingurua eltsoez beterik egon ohi da elikagarri gisa.
Bitxikeri moduan, dokumentatu da emeak denboraldi luzean arrik gabe aurkitzen badira, bakarrik erruteko ahalmena dutela. Hau da, ez dute arren beharrik ernaltzeko.
== Bestelakoak ==
Uhartean bizi den animaliarik handiena da. Gehienetan, 7 edo 10 dragoiko taldeak osatzen dituzte.Mosasaurioaren familiakoa da, Mosasaurioa duela 136 milioi urte bizi izan zen eta 17 metro neurtzen zuen.
== Ikus, gainera ==
| |||