Luzio Kornelio Sila: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
MerlIwBot (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
'''Sila''' ([[latin]]ez Lucius Cornelius Sylla Felix) (K. a. 138 inguru - K. a. 78) [[Erroma]]ko jeneral eta politikaria izan zen. Felix izengoitia hil ondoren eman zioten, borroketan zorte handia baitzuen.
| izena = Luzio Cornelio Sila
| irudia = Sulla Glyptothek Munich 309.jpg
| tamaina = 180px
| izen osoa = Lucius Cornelius Sulla Felix
| ezizena =
| jaiotza data = [[K. a. 138]] inguru
| jaiotza hiria = [[Erroma]]
| jaiotza herrialdea =
| heriotza data = [[K. a. 78]]
| heriotza hiria = [[Kumas]]
| heriotza herrialdea =
}}
'''Luzio Cornelio Sila''' ([[latin]]ez ''Lucius Cornelius Sylla Felix'') ([[Erroma]], K. a. 138 inguru - [[Kumas]], K. a. 78) [[Antzinako Erroma]]ko jeneral eta politikaria izan zen. Felix izengoitia hil ondoren eman zioten, borroketan zorte handiazorionekoa baitzuenzelako.
 
== Biografia ==
[[Fitxategi:Sullahead.jpg|thumb|Luzio Kornelio Sila - haren bilobak egindako txanpon batean]]
Aristokraziaren familia batean sortu zen. Beste kargu batzuren artean, [[kuestore]], [[pretore]], legatu eta kontsul izan zen. [[Mario]]ren armadarekin [[Numidia]]ra joanik, [[Jugurta]] bere esku uztera behartu zuen Mauritaniako erregea ([[K. a. 105]]) eta horrek ospea eman bazion ere, Marioren errezeloa ere sortu zuen. [[K. a. 104]]-[[K. a. 103]] urteetan, Marioren legatu zela, germaniarren aurkako borrokan egin zen ezagun. Oligarkiaren buru izan zen, eta [[Mitridates VI.a|Mitridates VI.a ''Eupatoren'']] aurkako gudarostearen buru izendatu zuen senatuak. Alabaina, plebeak kargu hartatik egotzi eta Mario hautatu zuten haren ordez. Silak Erroma hartu zuen eta Mariok [[Afrika]]ra ihes egin behar izan zuen.
 
Erroma menderatu ondoren [[Grezia]] eta Asiako probintzia bere mende zituen Mitridatesen aurka jo zuen. [[K. a. 87]]-[[K. a. 86]]an Greziaz jabetu zen eta [[K. a. 85]]ean Asiako probintzia eskuratu zuen. Sila Grezian zela, ordea, Erroma plebeen eta Marioren jarraitzaileen eskuetan gelditu zen (K. a. 87). Sila [[Italiar penintsula|Italian]] lehorreratu zen 40.000 gizonen buru eta, azkenik, [[Metelo Pio]]ren eta [[Ponpeio]] gaztearen armadarekin bat eginik, eta urte eta erdiko gerra zibilen ondoren, Erroman sartu zen [[K. a. 82]]an. Bere burua diktadore izendatu zuen eta lege gogorrak ezarri zituen. Ankerkeriaz beteriko agintaldiaren ondoren [[K. a. 79]]an aginpidea utzi zuen eta [[Kumas]]era erretiratu zen.
 
== Kronologia ==
* [[K. a. 138]] inguru – [[Erroma]]n jaio zen.
* [[K. a. 107]] – ''questor''[[Kuestore]] izendatu zuten.
* [[K. a. 106]] – [[Jugurta]]ren gerra bukatu zen.
* [[K. a. 104]]/[[K. a. 103]] – [[Mario]]ren laguntzailea [[Galia]]n.
* [[K. a. 103]] – [[Kinto Lutazio Katulo]]ren laguntzailea [[Galia]]n.
* [[K. a. 101]] – Zinbriarrak garaitu zituen Vertzele izenekoVertzeleko batailan.
* [[K. a. 94]] – pretor urbano[[Pretore]] izendatu zuten.
* [[K. a. 93]] – [[Zilizia]]ko gobernaria.
* [[K. a. 91]]/[[K. a. 88]] – [[Gizarte Gerra|Gizarte Sozialgerretan]]etan jeneral aritu zen.
* [[K. a. 88]] –
** Kontsul [[Ponpeio Rufo]]rekin batera.
** Armada [[Erroma]]n sartu zuen eta [[Mario]] legetiklegez kanpo utzi.
* [[K. a. 87]] – [[Pontoko MitridatesenErresuma|Pontoko]] [[Mitridates VI.a]]ren aurka egitera ekialdera bidali zuten.
* [[K. a. 86]] – [[Mario]]k legetiklegez kanpo utzi zuen.
* [[K. a. 82]] – Bigarren aldiz [[Erroma]] inbaditu zuen.
* [[K. a. 81]] – Bizitza osorako diktadore izendatu zuten.
* [[K. a. 80]] – Kontsul [[Metelo Pio]]rekin batera.
* [[K. a. 79]] – Karguak utzi eta erretiroa hartu zuen.
* [[K. a. 78]] – Hil[[Kumas]]en hil zen.
 
== Erreferentziak ==
[[Kategoria:Antzinako Erromako militarrak|Sila, Luzio Kornelio]]
{{ lur | data=2013/02/07}}
[[Kategoria:Diktadoreak|Sila, Luzio Kornelio]]
{{Erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Antzinako Erromako politikariak|Sila, Luzio Kornelio]]
 
{{DEFAULTSORT:Sila, Luzio Kornelio}}
[[Kategoria:Antzinako Erromako militarrak|Sila, Luzio Kornelio]]
[[Kategoria:Diktadoreak|Sila, Luzio Kornelio]]
[[Kategoria:Antzinako Erromako politikariak|Sila, Luzio Kornelio]]
[[Kategoria:Antzinako Erromako kontsulak]]
[[Kategoria:K. a. I. mendeko biografiak]]