Wikipedia

Txomin Iturbe: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
2. lerroa:
 
==Biografia==
===Familia===
[[Arrasate]]ko [[Etxezuri baserria]]n jaio zen. Sei neba-arreben artean nagusia izan zen. [[Anjel Iturbe]] anaia ere ETAko kidea izango zen eta Frantziak [[Santo Domingo]]n deportatuta izan zuen hainbat urtetan. Baionan [[Maite Ormaetxea]] arrasatearrarekin ezkondu zen eta hiru seme izango zituzten: Iraultza (1970), Arkaitz (1972) eta Igortz (1975). [[1984]]an [[GAL]]ek bere koinatu [[Xabier Perez de Arenaza]] hil zuen.
 
===Lehen pausoak===
[[Arrasate]]koTxominek [[Etxezuri baserria]]n jaio zen. Sei neba-arreben artean nagusia izan zen. Ikasketakikasketak mojetan hasi zituen, eta gero [[San Viator]] eskolara pasa zen. 14 urte egin zituenerako ''[[Union Cerrajera]]''n hasi zen lanean, baserriko kontuak utzi gabe. Gaztetatik kirolean nabarmendu zen eta ''[[Union Cerrajera]]'' futbol taldean hasi zen, atezain. Gero [[Aretxabaleta]]ko UDAn jokatu zuen, bost urtez, eta 23 urtekin [[Mondragon futbol taldea]]k fitxatu zuen. Urte horretan ere sartu zen [[ETA]] talde armatuan. Inoiz aipatu zuenez, futbol taldeko bidaiak aprobetxatzen zituen erakundearen materiala eta propaganda garraiatzeko ere. Gerora politikagintzan ezagun egin zuen "Aurrera bolie!" leloa futbol garai honetatik ei zetorren.
 
''Cerrajera'' fabrikan lan egin ondoren ''Amat'' kooperatibaren sortzaileetako bat izan zen. Kooperatibako lana, baserrikoa eta erakundearena zeramatzan aurrera garai honetan.
9 ⟶ 12 lerroa:
Soldaduska Espainiako Itsas Armadan egin zuen, [[Ferrol]]en ([[Galizia]])
 
===Iheslari===
[[Txabi Etxebarrieta]]ren hilketaren ondoren mobilizazio ugari egin zen [[Euskal Herria]]n zehar. Horrek errepresioa ere ekarri zuen, eta 1968ko[[1968]]ko uztailean atxilotu zuenzuten lehenengoz. [[Arrasate]]n beste asko ere atxilotu zituzten, eta [[Unai Dorronsoro]] ETAko arduradunaliberatua atxilotu zutenean alde egin zuen [[Iparralde]]ra, [[1968]]ko [[abenduaren 7a]]n, 25 urte egin zituen egunean hain zuzen.
 
Iparraldean hasiera batean [[Baiona]]n bizitzen jarri zen, beste iheslari batzurekin batera. Gerora [[Maite Ormaetxea]] arrasatearrarekinrekin ezkondu zen eta hiru seme izango zituzten: Iraultza (1970), Arkaitz (1972) eta Igortz (1975). Gerora [[Garruze]]ra aldatu ziren, [[Donapaleu]] ondora, [[Nafarroa Behera|Nafarroa Beher]]ean. Bertan [[Eustakio Mendizabal]] ''[[Txikia]]'', [[Isidro Garalde]] ''Mamarru'' eta beste iheslari eta Iparraldeko batzuekin batera nekazaritzan jardun zuten, negutegietan.
 
===Erakundearen buruzagi===
[[1975]]eko urtarrilean Txomin bahitzen saiatu ziren ezezagun batzuk, baina ihes egin zien. Urte berean, azaroan, bonba bat jarri zioten erabiltzen zuen autoaren azpian, baina seme batek ikusi eta autotik urruntzerakoan bonbak lehertu eta seme bat zauritu zuen. [[1976]]an ametrailatu zuten, baina zauririk gabe irten zen. Gerora, baina, zauritu egin zuten beste batzurekin zihoan autoa tirokatu zutenean, [[Biarritz]]en. ▼
Zeregin nabarmena jokatu zuen ETA V.aren fronte militarra berreraikuntzan, Juan Jose Etxabe eta Eustakio Mendizabalekin batera. Beranduago ere, ETA(m) eta ETA(pm) zatiketan, Argalarekin batera jardungo zuen ETA(m)ren zuzendaritzan.
 
[[ETA(m)]]ko ordezkarietako bat izan zen [[Txiberta]]n ([[Lapurdi]]) [[1977]]an euskal indar politikoen artean egin ziren bileretan.
 
Ipar Euskal Herrian hainbat aldiz atxilotu zuten. Lehenengo aldia [[1969]]an izan zen. [[1970]]ean [[Baiona]]ko Katedralean egindako gose greban parte hartu zuen.
[[1984]]an [[GAL]]ek bere koinatu [[Xabier Perez de Arenaza]] hil zuen.
 
===Abeslari===
[[ETA]] erakundeak Txomin izendatu zuen [[Espainia]]ko gobernuarekin negoziazio baterako interlokutore ofiziala. [[1984]]an elkarrizketa bat izan zuen [[Felipe Gonzalez]]en gobernuko ordezkariekin [[Paris]]en. Gerora [[Tours]]en konfinatu zuen [[Frantzia]]ko gobernuak, baina sasitara pasa zuen [[1986]]an atxilotu zuten arte. ▼
Abestea izan zen Txominen zaletasunetako bat. Disko klandestinoa ere grabatu zuen [[Maite Ormaetxea]] bere andrea, [[Isidro Garalde]] ''Mamarru'' eta ''Korta''rekin batera, [[Eustakio Mendizabal]]en omenezko ''Txikia'' kanta ezaguna tartean.
 
===Hiltzeko saioak===
[[1986]]ko ekainean espetxetik ixilean atera eta deportaziora eraman zuten. Txominek Frantziako errefuxiatu txartel ofiziala zeukan garai horretan, [[1990]]ko [[martxoaren 3a|martxoaren 3]]ra arte hain zuzen. [[Christianne Fando]] abokatuaren eta familiarren jestioen ondoren [[Libreville]]n ([[Gabon]]) zegoela jakin zen. Handik [[Ekuador]]era eramateko presioak egin zituen Espainiako gobernuak, baina horretara ukatu eta, azkenean, negoziazio batean joka zezakeen paperari begira, hainbat buelta eman ondoren, [[Aljeria]]ra iritsi zen urte horretako irailean. ▼
▲Espainiako zerbitzu sekretuetako morroiek behin eta berriro saiatu ziren Txomin hiltzen. [[1975]]eko urtarrilean Txomin bahitzen saiatu ziren ezezagun batzuk, baina ihes egin zien. Urte berean, azaroanabenduan, bonba bat jarri zioten erabiltzen zuen autoaren azpian, baina seme batek ikusi eta autotik urruntzerakoan bonbak lehertu eta seme batsemea zauritu zuen. [[1976]]an ametrailatu zuten, baina zauririk gabe irten zen. Gerora,[[1979]]an baina,besoan zauritu egin zuten beste batzurekin zihoan autoa tirokatu zutenean, [[Biarritz]]en. [[1980]]an [[Eugenio Etxebeste]] eta [[Jokin Gorostidi]]rekin autoan zihoala tirokatu eta bi bala jo zuten, bata zangoan eta bestea lokian.
 
[[1982]]an [[Frantzia]]ko poliziak atxilotu eta zortzi hilabete egin zituen [[Baiona]]ko espetxean.
Aljerian bertan Espainiako gobernuaren ordezkariekin elkarrizketatu eta negoziazio prozesu bat zabaldu zen. Horretan ari zela, [[1987]]ko martxoaren 1ean zabaldu zen Txominen heriotzaren berria. Bere jaioterrian, [[Arrasate]]n, lurperatu zuten. Euskal Herri osotik joandako jendetza handi bat bildu zen hiletetan Txomini azken agurra ematera. ▼
 
===ETAren solaskide===
ETAn eragin handia izan zuen: ideologikoki [[nazionalismoa|nazionalismo]]tik hurbilago zegoen [[marxismoa|marxismo]]tik baino eta euskara ikusten zuen [[Euskal Herria]]ren independentziaren habe nagusi. ETA eta [[Espainia]]ko gobernuaren arteko elkarrizketa politikoaren alde azaldu zen beti. ▼
▲[[ETA]] erakundeak Txomin izendatu zuen [[Espainia]]ko gobernuarekin negoziazio baterako interlokutoresolaskide ofiziala. Espainiako gobernuak ere hainbat operazio eta gogo ipini zituen ustez ETAko beste buruzagi batzuen aldean Txomin negoziazio batzuetarako eskuragarriago izan zitekeelakoan. [[1984]]an elkarrizketa bat izan zuen [[Felipe Gonzalez]]en gobernuko ordezkariekin [[Paris]]en. GeroraHorren porrotaren ostean [[Tours]]en herrian konfinatu zuen [[Frantzia]]ko gobernuak, baina sasitara pasa zuen [[1986]]an errepide kontrol batean atxilotu zuten arte.
 
===Deportazioa===
▲[[1986]]ko ekaineanuztailean espetxetik ixilean atera eta deportaziora eraman zuten. Txominek Frantziako errefuxiatu txartel ofiziala zeukan garai horretan, [[1990]]ko [[martxoaren 3a|martxoaren 3]]ra arte hain zuzen. [[Christianne Fando]] abokatuaren eta familiarren jestioen ondoren [[Libreville]]n ([[Gabon]]) zegoela jakin zen. Handik [[Ekuador]]era eramateko presioak egin zituen Espainiako gobernuak, baina horretara ukatu eta, azkenean, negoziazio batean joka zezakeen paperari begira, hainbat buelta eman ondoren, [[Aljeria]]ra iritsi zen urte horretako irailean.
 
Aljerian bertan Espainiako gobernuaren ordezkariekin elkarrizketatu eta negoziazio prozesu bat zabaldu zen. 1986ko azaroaren 22an Jorge Argote abokatua, Espainiako Gobernuaren ordezkariarekin izan zen. 1987ko urtarrilaren 11n eta 12an Julian Sancristobal Espainiako Gobernuaren ordezkariarekin, beti ere ETAren ordezkari modura.
 
===Istripua Algerian===
▲AljerianHandik bertan Espainiako gobernuaren ordezkariekin elkarrizketatu eta negoziazio prozesu bat zabaldu zen. Horretan ari zelagutxira, [[1987]]ko martxoaren 1ean zabaldu zen Txominen heriotzaren berria, [[otsailaren 28a]]n auto istripu batean hil zela. Bere jaioterrian, [[Arrasate]]n, lurperatu zuten. Euskal Herri osotik joandako jendetza handi bat bildu zen hiletetan Txomini azken agurra ematera.
 
Negoziazio prozesuak aurrera egin zuen Txomin gabe, baina porrot egin zuten, inongo akordiorik gabe.
 
==Txominen figura politikoa==
▲ETAn eragin handia izan zuen:. Oso pertsona irekia, hiztuna eta xumea zen, baserritar izaerakoa, eta oso erraz berenganatzen zuen jendearen konfidantza. ideologikokiIdeologikoki [[nazionalismoa|nazionalismo]]tik hurbilago zegoen [[marxismoa|marxismo]]tik baino eta euskara ikusten zuen [[Euskal Herria]]ren independentziaren habe nagusi. ETA eta [[Espainia]]ko gobernuaren arteko elkarrizketa politikoaren alde azaldu zen beti.
 
Lelo bi ezagun egin zituen ezker abertzaleko politikan: "Aurrera bolie!", futbol garaitik hartutakoa, eta "Gora gu ta gutarrak!"
 
[[Kategoria:ETA|Iturbe, Txomin]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Txomin_Iturbe"(e)tik eskuratuta