Kretazeoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t LateCretaceousGlobal.jpg fitxategia kendu da, Yann wikilariak Commonsetik ezabatu baitu.
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-Ozeano Indiko +Indiako ozeano & -Indiar ozeano +Indiako ozeano & -Indiar Ozeano +Indiar ozeano & -Indiako Ozeano +Indiako ozeano)
37. lerroa:
[[Pangea]] superkontinentea, [[Mesozoiko]] osoan zehar zatitzen joan zen gaur egun ezagutzen ditugun [[kontinente]]ak emateko. Kretazeoaren hasieran bi [[superkontinente]] zeuden: [[Laurasia]] eta [[Gondwana]], [[Tethis itsasoa]]k bereizirik. Kretazeoaren bukaeran gaur egungo itxura hartzen zihoazen jada. [[Plaken tektonika]] zela eta kontinenteen arteko bereizketa geroz eta handiagoa zen eta [[koralezko uharri]]ak sortu ziren itsaso berri horietan, sakonera eskasa baitzuten.
 
[[Jurasiko]] goiztiarrean [[faila]] sistema batek [[Europa]], [[Afrika]] eta [[Amerika]]k bereizi zituen.<ref>Canudo, J. I. 2006. La ambigüedad paleobiogeográfica de los dinosaurios ibéricos durante el Cretácico Inferior. (Colectivo Arqueológico-Paleontológico Salense, Ed.): Actas de las III Jornadas sobre Dinosaurios y su Entorno. 21-45. Salas de los Infantes, Burgos, España.</ref> [[India]] eta [[Madagaskar]] geroz eta urrunago zeuden Afrikako kostaldetik. Indian Kretazeoa eta [[Paleozeno]]a bitarte [[bulmanismo]] gertaera garrantzitsu bat eman zen. [[Antartika]] eta [[Australia]] oraindik elkarrekin zeuden, baina gutxinaka [[Hego Amerika]]tik urruntzen joan ziren, ekialderantz. Honek itsas-bide berriak sortu zituen eta itsas-bide horiek geroago [[Ozeano Atlantikoa]], [[Karibe itsasoa]] eta [[Indiako Ozeanoaozeanoa]] bilakatuko ziren.
 
Atlantiarra handiagotzen zen bitartean [[Nevadar orogenia]] eta [[Laramidar orogenia]] eman ziren [[Ipar Amerika]]n. [[Ipar Polo]]tik [[Yucatan]]era ur masa handi bat zegoen. Beste itsas bide bat zegoen Afrikan gaur egungo [[Sahara]]ren gainean. Tetis itsasoaren maila ere iego zen [[Britainia Handia]], [[Erdialdeko Europa]], [[Eskandinavia]]ko hegoaldea eta [[Errusia]] estaldu arte.