Lorscheko abadia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
13. lerroa:
| Arriskua =
}}
'''Lorscheko abadia eta monasterioa''' ([[aleman]]ez ''Reichsabtei Lorsch'', [[latin]]ez ''Laureshamense Monasterium'') [[Alemania]]ko [[Hessen]] estatuko [[Darmstadt]] hiritik gertu dagoen Lorsch herriko abadia famatua da, [[UNESCO]]k 1991ean [[Gizateriaren Ondare]] izendaturikoa. [[Karolingiar Inperioa|Karolingiar Inperioko]] monastegirikmonasteriorik ezagunena izan zen. Gaur egun hondarrak baino ez daude, horien artean ondoen gorde dena sarrerako eraikina da, [[karolingiar arkitektura]]ren erakusgarri nagusietakoa.
 
== Historia ==
 
Cancor noble [[frankoak]] eta bere ama Williswindak jaso zuten 764ean eliza partikular izateko eta ''Laurissa'' izena eman zioten. Hasieran [[San petrirenPetri]]ren omenez sagaratu bazuten ere, Cancorren iloba Chrodegangek [[Paulo I.a]] Aita Santuari San Nazarioren erlikiak eskatu zizkion eta 765ean lurperatu zuten Lorschen, eta elizaren ondoko abadiak San Nazarioren izena hartu zuen. Chrodegang [[Metz]]eko apezpikua zenez bere anaia Gundeland jarri zuen abadiaren agintari, berarekin 14 monje [[beneditar]] zituelarik.
 
774ean [[Maguntzia]]ko apezpikuak [[Karlomagno]] beraren aurrean sagaratu zituen eliza, abadia eta monasterioa "San Petri, San Paulo eta San Nazarioren omenez". San Nazariok mirariak egin zituela zabaldu zen eta erromes ugari hasi zen Europa osotik etortzen, eta bederatzi mendetan zeharrzehar Lorscheko liburutegia Alemaniako kultura zentru nagusietakoa bihurtuz joan zen. Aita Santuek gainera eskubide ugari eta lurjabetza handiak eman zizkioten abadiari [[Alpeak|Alpeetatik]] [[Ipar Itsasoa|Ipar Itsasoraino]]. Abadia ''Reichsabtei'' izendatzera iritsi zen (enperadoreak bakarrik agintzen zuen bertan eta bi enperadore karolingiokarolingiar bertan lurperaturik daude.
 
[[Fitxategi:Closter Lorsch (Merian).jpg|thumb|left|250px| Lorscheko abadia, 1655 urtean]]
Bi eskuizkribu izan ziren sona handia eman ziotenak; alde batetik ''Codex Laureshamensis'' ("Lorchesko eskuizkribua", 1170), zeinak Alemaniaren Erdi Aroko historia azaltzen duen, eta bestetik ''Codex Aureus'' ("urrezko eskuizkribua", 778-820), lau ebangelioak eta San Jeronimoren bi eskutitz dituena.
 
Halako boterea izanik, erlijioaren barneko eta inguruko nobleen arteko liskarretan parte hartzen hasi zen eta XIII mendean [[Gregorio IX.a]] Aita Santuak azken abateaabadea kargutik kendu eta Maguntziako elizbarrutian sartu zuen abadia. 1556an Lorscheko liburutegiko liburuak [[Heidelberg (Alemania)|Heidelbergera]] eraman zituen Otto Heinrich Printze-Hautesleak eta Lorscheko abadiaren ordena disolbatua izan zen. 1563an azkenengo abadeak kanporatuak izan ziren.
 
1621ean, [[Hogeita Hamar Urteko Gerra]]n, Lorscheko abadia erasotua izan zen eta eraikin gehienak suntsitu ziren.
43. lerroa:
[[Kategoria:Hessen]]
[[Kategoria:Gizateriaren Ondarea Alemanian]]
[[Kategoria:Karolingiar arkitektura]]
 
[[be:Лоршскі кляштар]]