Mozarabiar: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: sh:Mozarapi |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
2. lerroa:
'''Mozarabiarrak''' ([[arabiera]]z مستعرب, ''musta’rib'', ''"arabiartua"'', [[gaztelania]]z ''Mozárabe'') [[Iberiar penintsula]]ko lurralde [[musulman]]etan bizi ziren [[kristau]]ak ziren<ref>{{Erreferentzia|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=mozarabiar|izenburua=Mozarabiar|egilea=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa}}</ref>. [[Erdi Aroa]]n erabili zen batez ere kontzeptu hau. Hitzarmen batzuei esker, nolabaiteko autonomia mantentzea lortu zuten, emir eta kalifen begiradapean beren lege eta erlijio errituak mantendu zituztelarik<ref>Mikel Epaltza, ''Mozarabs: an emblematic Christian minority in Islamic al-Andalus'', Jayyusi: The legacy of Muslim Spain ([[1994]]), 148-170. orr.</ref>. [[Bisigodo]]en ondare zen erritu mozarabiar gaur egun oraindik ere erabiltzen da Kordobako kapera batean.
Batzuk kristautasunera bilakatutako [[musulman]]ak ezkondu zituzten [[arabiar]] eta [[berbere]] kristauak ziren. Hauek [[arabiera]] [[ama hizkuntza]] zutenez, jatorrizko mozarabiarrak ziren. Mozarabiar hauen artean [[omeiar]] aurkako buruzagia izan zen [[Umar ibn Hafsun]] zegoen. [[XI. mendea]]n [[Toledo]] konkistatu ondoren, eta baita [[Alfontso I.a Nafarroakoa|Alfontso Bataiatzaileak]] egindako konkistak eta gero, horietako asko, gehienak [[muladi]]ak zirenak, fede-aldaketa jendetsua egin zuten. Batzuetan, hitza kristautasunera bilakatutako [[judu]] [[sefardi]]ak izendatzeko ere erabiltzen dute. Kontuan izan behar da, [[XII. mendea|XII.]] eta [[XVII. mende]]en artean kristautasunera bilakatutako [[mudejar]] eta [[morisko]]ak ez bezalakoak ziren.
Orduko Iberiar Penintsulako hiri askok, tartean [[Toledo]], [[Kordoba]], [[Zaragoza]] edo [[Sevilla]], mozarabiar auzoak zituzten<ref>Thomas E. Burman, ''Religious polemic and the intellectual history of the Mozarabs, c. 1050-1200'', [[Leiden]] [[1994]].</ref>.
| |||